Rút khỏi Kherson, Nga tăng sức ép với tổng chỉ huy chiến dịch Ukraine

"Chúng tôi cầu nguyện và mong chờ những kết quả tuyệt vời từ ngài. Tôi cầu nguyện cho ngài hàng ngày", tổng biên tập hãng tin RT Margarita Simonyan gửi thông điệp tới tướng Sergei Surovikin, tổng chỉ huy chiến dịch của Nga tại Ukraine, trong buổi phát sóng truyền hình cuối tuần trước.

Tướng Surovikin được Bộ Quốc phòng Nga bổ nhiệm làm tổng chỉ huy lực lượng hiệp đồng tại Ukraine hồi đầu tháng 10, đánh dấu lần đầu tiên Nga có tổng chỉ huy cho toàn bộ các cánh quân tham chiến ở nước láng giềng.

Dư luận Nga khi đó đặt nhiều kỳ vọng vào sĩ quan được đặt biệt danh "tướng hủy diệt" này, nhờ tư duy tác chiến sáng tạo, không theo lối mòn và sẵn sàng dùng mọi biện pháp cứng rắn để hoàn thành mục tiêu.

Tuy nhiên, chỉ một tháng sau khi nhậm chức, một trong những quyết định quan trọng nhất mà tướng Surovikin đưa ra là rút toàn bộ lực lượng Nga khỏi thành phố Kherson, miền nam Ukraine, và bờ tây sông Dnieper. Ông cho rằng rút quân là quyết định cần thiết nhằm bảo toàn tính mạng binh sĩ, cho phép củng cố phòng tuyến ở bờ đông sông Dnieper và tái phân bố binh lực đến những mặt trận khác.

Bộ Quốc phòng Nga hôm 11/11 thông báo toàn bộ lực lượng ở thành phố Kherson và bờ tây sông Dnieper đã rút lui an toàn sang bên kia sông. Nhiều người Nga ủng hộ chiến dịch quân sự ở Ukraine đang bày tỏ kỳ vọng tướng Surovikin sẽ chứng minh được quyết định của mình là đúng đắn.

Trong cuộc phỏng vấn, tổng biên tập Simonyan cho rằng tướng Surovikin nên phớt lờ "những lời vô nghĩa từ phe chỉ trích", ám chỉ những blogger quân sự nổi tiếng từng bày tỏ không hài lòng với động thái rút quân.

Một trong số đó là Vladlen Tatarsky, blogger có hơn nửa triệu người theo dõi trên Telegram và từng bày tỏ giận dữ khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới thăm thành phố Kherson sau động thái rút quân của Nga.

"Chúng ta đổ máu vì cái gì? Tại sao ông Zelensky có thể bình thản đến Kherson như vậy? Sẽ rất tuyệt vời nếu một máy bay không người lái (UAV) Geran lao xuống đầu ông ta trong chuyến thăm, nhưng điều đó đã không xảy ra. Tại sao? Chúng ta cần tiến hành chiến tranh tổng lực, bởi mọi biện pháp khác đều vô nghĩa", Tatarsky viết.

Alexander Dugin, học giả nổi tiếng vì quan điểm cứng rắn và có con gái thiệt mạng trong vụ đánh bom xe ở thủ đô Moskva hồi tháng 8, cho rằng thành phố Kherson là vùng lãnh thổ cuối cùng mà Nga có thể từ bỏ. "Đã chạm đến giới hạn", ông nói.

Một số quan chức cấp cao Nga tỏ ý muốn giành lại thành phố Kherson trong tương lai, dù điều này khó lòng trở thành hiện thực trong thời gian ngắn. Quân đội Nga được đánh giá sẽ gặp nhiều khó khăn trong nỗ lực giành thêm lãnh thổ vào mùa đông, khi phải đối mặt với lực lượng Ukraine có nhuệ khí cao và được trang bị nhiều khí tài hiện đại của phương Tây.

Không ít nhà bình luận chủ chiến tại Nga cũng tăng sức ép với tướng Surovikin khi kêu gọi ông đẩy mạnh chiến dịch tập kích cơ sở hạ tầng năng lượng Ukraine, nhằm gây thêm khó khăn với Kiev trong mùa đông.

Đợt rút quân Nga khỏi Kherson diễn ra nhanh chóng và trôi chảy hơn nhiều so với dự đoán của giới phân tích quân sự phương Tây. Một quan chức quốc phòng Mỹ nói rằng hoạt động này "diễn ra tương đối trật tự" so với những đợt rút lui trước đó.

Tình báo quân đội Anh có chung quan điểm khi cho rằng Nga đã hạn chế đáng kể thiệt hại khí tài khi cơ động và kịp phá hủy những gì bỏ lại ở Kherson. "Quân đội Nga vẫn tồn tại nhược điểm về chỉ huy cấp thấp và trung, nhưng thành công này một phần đến từ quyền điều hành hiệu quả và thống nhất của tướng Surovikin", báo cáo tình báo được Bộ Quốc phòng Anh công bố có đoạn.

Một số nhà ngoại giao phương Tây nhận định tướng Surovikin đã tạo ra kỷ luật chặt chẽ hơn cho lực lượng Nga tại Ukraine, cũng như thúc đẩy các hành động cứng rắn với hàng loạt cuộc tấn công dữ dội vào cơ sở hạ tầng của đối phương.

"Surovikin đã tạo nên khác biệt lớn trong cách quân đội Nga vận hành. Lực lượng này trở nên thống nhất hơn và có mục tiêu rõ ràng trong chiến sự", cựu đại sứ Anh tại Nga Anthony Brenton nêu quan điểm.

Alexander Baunov, cựu quan chức ngoại giao Nga đang làm việc tại Quỹ Carnegie về Hòa bình Quốc tế ở Mỹ, cho rằng bổ nhiệm tướng Surovikin làm tổng chỉ huy chiến dịch tại Ukraine cho thấy nhiều kỳ vọng cũng như sức ép đặt lên ông.

Surovikin sẵn sàng sử dụng những chiến thuật rất cứng rắn để đạt mục đích, điều đó giúp làm yên lòng những người chủ chiến tại Nga. Tư cách tổng chỉ huy cũng cho phép Surovikin ra lệnh rút lui mà không gây nhiều chia rẽ trong nội bộ nước Nga.

"Với một số người, những đợt rút lui trước đây được coi là động thái điều chuyển lực lượng mang tính chiến thuật, tạo tiền đề cho chiến dịch tiến công mới trong thời gian gần. Số khác lại có thể xem đó là biện pháp buộc Kiev tham gia đàm phán với công thức đổi thành phố Kherson lấy hòa bình, năng lượng, nước sạch và sưởi ấm cho các đô thị khác của Ukraine", Baunov nói.

Konrad Muzyka, nhà phân tích quân sự Ba Lan vừa thăm Ukraine, cho rằng quân đội Nga sắp trải qua thời khắc bước ngoặt. Toàn bộ khu vực do Nga kiểm soát tại Ukraine đang có phòng tuyến vững chắc, trừ thành phố Lysychansk ở miền đông.

"Mọi thứ giờ đây sẽ phụ thuộc vào các chỉ huy quân đội, chất lượng khí tài và khả năng chống chịu của binh sĩ trước đòn tấn công của Ukraine. Họ sẽ phải giữ chắc phòng tuyến trước khi mở chiến dịch phản công theo cách nào đó", Muzyka nêu quan điểm.

Vũ Anh (Theo Reuters)