Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra thời gian này đã làm thay đổi nền kinh tế thế giới với sự phát triển rực rỡ của ngành công nghiệp hóa chất, dầu mỏ, thép, điện lực và cơ khí. Chiếc xe hơi đầu tiên ra đời vào năm 1886 đã thay thế những chiếc xe ngựa truyền thống tại Đức, Pháp, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của phương tiện giao thông trên toàn cầu.

Xe hơi và công nghiệp cơ khí từ đó không chỉ trở thành một ngành kinh tế trọng điểm mà còn là vùng đất mơ ước của rất nhiều người trẻ tuổi, mang trong mình nhiều tham vọng. Armand Peugeot, Henry Ford, Frederick William Lanchester… là một thế hệ tài năng có nhiều đóng góp nổi trội. Thậm chí Charles Rolls và Henry Royce được nhắc đến như những con người theo đuổi sự hoàn mỹ để mang đến những “chiếc xe tốt nhất thế giới”.

Charles Rolls (1877-1910) xuất thân trong giới thượng lưu ở London (Anh), là con trai của Đệ nhất Nam tước và Công nương Llangattock. May mắn sinh trưởng trong tầng lớp quý tộc, Rolls có cơ hội được học tập trong những ngôi trường danh tiếng như Cao đẳng Eton, nơi ông bắt đầu niềm đam mê với kỹ thuật.

Năm 1894, Charles Rolls nhập học ngành cơ khí và khoa học ứng dụng tại Cao đẳng Trinity, Cambridge. Tại đây, ông giành chiến thắng trong giải đua xe đạp, mua cho mình chiếc Peugeot 3,75 hp, chiếc xe quyền thế bậc nhất lúc bấy giờ. Bởi niềm đam mê mãnh liệt với kỹ thuật, hay mày mò những cỗ máy cơ khí, Charles Rolls được đặt một biệt danh kì lạ đó là “Dirty Rolls” - Rolls dơ bẩn.

Khi rời trường đại học, Charles Rolls đã là một tay lái cừ khôi, từng phá kỉ lục tốc độ thế giới tại Dublin năm 1903 với chiếc Mors 30 mã lực, đạt hơn 133 km/h. Tuy nhiên, vì thiết bị đo lường không được chấp nhận nên ông bị từ chối kết quả.

Sau đó, để tài trợ cho những hoạt động thể thao yêu thích, Charles Rolls đã thành lập một trong những đại lý xe hơi đầu tiên ở Anh cùng người bạn Claude Johnson, mang tên C. S. Rolls & Co vào năm 1903. Không chỉ có niềm đam mê xe hơi thuần túy, “tay chơi” Charles Rolls còn là một nhà kinh doanh nhạy bén. Công ty từng bước gây dựng tên tuổi trong nước với mảng nhập khẩu và phân phối xe Peugeot từ Pháp.

Henry Royce (1863-1933) có xuất thân trái ngược với Charles Rolls, ông sinh ra trong một gia đình trung lưu tại Anh, phải kiếm tiền từ khi 8 tuổi – điều thường thấy ở thế kỷ 19 nhưng với ông, đó là sự giáo dục đặc biệt.

Gia đình của Henry Royce có 5 anh chị em, sống tại Huntingdonshire gần Peterborough (Anh) nhưng sớm chuyển về London khi việc kinh doanh của cha ông gặp thất bại. Từ khi cha mất năm 1877, Henry Royce mưu sinh bằng nghề bán báo, chuyển phát điện tín để trang trải cuộc sống, đồng thời nuôi dưỡng ước mơ về cơ khí.

Năm 14 tuổi (1978), Henry Royce trở về quê hương Peterborough để học việc tại công ty Đường sắt Great Northern nhờ sự giúp đỡ của một người họ hàng. Quyết định này đã thay đổi cuộc đời của ông bởi khi được làm việc cùng một trong những kỹ sư xuất sắc ngày đó, Henry Royce đã tận dụng mọi cơ hội để rèn luyện bản thân, thậm chí, ông còn dành những buổi tối rảnh rỗi để học đại số, tiếng Pháp và kỹ thuật điện.

Tham vọng của ông khi đó là làm công việc toàn thời gian về kỹ thuật. Năm 1884, với vỏn vẹn 20 đồng bảng Anh tiết kiệm, ông đã hợp tác cùng người bạn kỹ sư Ernest Claremont, làm việc suốt ngày đêm để chế tạo các linh kiện điện như chuông cửa và máy phát điện tại một xưởng ở Manchester. Chính trong thời gian này, Royce đã được cấp bằng sáng chế cho bóng đèn bayonet, một phát minh vẫn được sử dụng tới tận ngày nay. Công ty này sau đó được đăng ký lại năm 1899 với tên gọi Royce Ltd, mở nhà máy tiếp theo tại Trafford Park, Manchester.

Sở thích chế tạo ôtô của Royce nảy sinh khi ông mua một chiếc Decauville đã qua sử dụng của Pháp. Ông có khao khát rất bản năng về sự hoàn mỹ và theo đuổi một triết lý nghề nghiệp mà cho tới sau này, điều đó đã trở thành triết lý trụ cột của Rolls-Royce: “Lấy những gì tốt nhất hiện có và làm cho nó tốt hơn”. Chính vì vậy, khi Henry Royce nhận thấy nhiều lỗi trong chiếc Decauville, ông đã quyết tâm sẽ chế tạo một chiếc xe tốt hơn thế.

Khi Henry Edmunds, một kĩ sư điện đồng thời là cổ đông lớn trong công ty Royce Ltd, nhận thấy những tiềm năng và giá trị tuyệt vời mà chiếc Royce 10hp mang lại, ông đã chia sẻ với Charles Rolls về điều đó. Lúc này, nhà quý tộc đang thất vọng bởi công ty C. S. Rolls & Co chỉ có thể nhập khẩu những chiếc xe từ nước ngoài, nhưng tầm nhìn của ông lại mong muốn được làm điều gì đó khác biệt nên đã đề xuất một cuộc gặp gỡ với người đã thiết kế chiếc Royce 10 hp.

Ngày 4/5/1904, tại khách sạn Midland ở Manchester, Charles Rolls và Henry Royce lần đầu tiên gặp mặt dưới sự sắp xếp của Henry Edmunds. Ngài Royce đã háo hức chia sẻ về những chiếc xe, lý tưởng hướng đến sự hoàn mỹ trong thiết kế và dự định tương lai của mình. Trong vòng vài phút khi nhìn thấy chiếc Royce 10hp xi-lanh đôi, Charles Rolls đặc biệt quan tâm và biết rằng ông đã tìm thấy thứ bản thân cần.

Sau khi lái thử chiếc xe, cùng con mắt của một nhà kinh doanh nhạy bén cũng như sự đồng điệu dành cho lý tưởng của Henry Royce, Charles Rolls lập tức đề xuất bắt tay vào sản xuất, cùng lời hứa sẽ bán hết toàn bộ xe mà vị kỹ sư có thể chế tạo. Cả hai đã đi đến thoả thuận hợp tác sau 6 tháng, với các mẫu xe có hai, ba, bốn và sáu xi-lanh. Tất cả chúng được đặt tên Rolls-Royce.

Chiếc xe đầu tiên là Rolls-Royce 10 hp, ra mắt tại Salon Paris tháng 12/ 1904. Năm 1906, Charles Rolls và Henry Royce chính thức trở thành đối tác bằng cách thành lập Rolls-Royce Limited, đặt xưởng sản xuất đầu tiên tại Derby. Henry Royce trở thành kỹ sư trưởng kiêm giám đốc sản xuất còn Charles Rolls phụ trách tài chính và kinh doanh. Khi hai người sáng lập bận rộn với việc chế tác và phân phối xe, đối tác của Charles Rolls là Claude Johnson đã đảm nhận vai trò Giám đốc điều hành, gây dựng danh tiếng cho công ty còn non trẻ.

Claude Johnson là thiên tài trong các chiến lược quảng cáo, đóng vai trò quan trọng trong thành công của công ty đến nỗi ông còn được biết đến như ký hiệu gạch nối trong từ Rolls-Royce. Một trong những khẩu hiệu quảng cáo ban đầu cho chiếc ôtô động cơ 40, 50 mã lực của thương hiệu là “Rolls-Royce 6 xi-lanh – không phải là một trong những chiếc xe tốt nhất mà chính là chiếc xe tốt nhất thế giới”. Ngay lúc này, Claude Johnson đã giới thiệu rằng đây sẽ là khẩu hiệu mãi mãi gắn liền với Rolls-Royce.

Để tăng thuyết phục, vị CEO thời đấy của Rolls-Royce đã trình diễn hàng loạt pha nguy hiểm trước công chúng, để quảng bá mức độ tin cậy, hiệu suất vượt trội và động cơ êm ái, từ đó tạo ra sự quan tâm toàn cầu về kỹ thuật đẳng cấp thế giới của Rolls-Royce. Tạp chí danh tiếng Autocar đã công nhận Silver Ghost là “chiếc xe tốt nhất thế giới”, sau khi chiếc xe này hoàn thành bài kiểm tra dài 24.000 km, tương đương hành trình 27 lần đi lại giữa London và Glasgow mà không gặp bất kì một vấn đề gì.

Sự thành công và nổi tiếng toàn thế giới của Rolls-Royce những năm đầu thế kỷ XX cũng có những nốt buồn trầm lặng.

Ngày 12/7/1910, ở tuổi 32, Charles Rolls đã vĩnh viễn ra đi trong một vụ tai nạn hàng không, khi tự mình thực hiện một chuyến bay trên chiếc Wright Flyer tại Sân bay Hengistbury, Bournemouth (Anh). Sự ra đi của ông đã để cho Henry Royce một mình tiếp tục gánh vác những di sản còn lại, tiếp tục phát triển những dự định còn dang dở của Rolls-Royce.

Đến những năm 1920, theo lời kêu gọi bảo vệ và phụng sự tổ quốc, thương hiệu xe xa xỉ này đã phát triển động cơ máy bay Rolls-Royce Eagle và nhiều nguyên mẫu sau đó. Đến năm 1931, động cơ “R” của Rolls-Royce đã phá kỉ lục tốc độ thế giới, khi đạt vận tốc tới 640 km/h. Trong suốt thế kỷ 20, phân nhánh lĩnh vực hàng không vũ trụ của Rolls-Royce đã phát triển động cơ Merlin, được sử dụng để cung cấp năng lượng cho Hawker Hurricane và Supermarine Spitfire trong Trận chiến nước Anh năm 1940. Công ty cũng sản xuất động cơ Dart cho chiếc Vickers Viscount về hàng không dân dụng năm 1953 và động cơ cho Boeing 707 năm 1960.

Để tri ân những đóng góp cho Vương quốc Anh, Henry Royce được vinh danh với tước hiệu Nam tước Royce của xứ Seaton (Rutland) ngày 26/06/1930.

Cho đến tận cuối đời, Henry Royce vẫn làm việc cần mẫn tới mức quên cả chăm sóc sức khỏe bản thân. Ông nhiều lần phải tạm rời bàn làm việc vì ốm nặng và phẫu thuật. Đêm cuối cùng nằm trên giường bệnh, ông vẫn gượng dậy, vẽ bản phác thảo bí ẩn vào mặt sau của một bức thư, nhờ người quản gia chuyển tới xưởng ở Berby cho các thợ kỹ thuật. Đó là bản vẽ bộ giảm xóc có thể điều chỉnh được, áp dụng cho mẫu Bentley mà ông đã e ngại về sự an toàn và chất lượng trước đó.

Tinh thần cống hiến không ngừng nghỉ đó đã được nước Anh ghi nhận bằng một ô cửa kính dành riêng cho ông tại Westminster Abbey danh giá, khiến ông trở thành kỹ sư ôtô đầu tiên được vinh danh tại đây.

Cuộc đời của Charles Rolls và Henry Royce dù đến từ hai thế giới khác nhau song chỉ cần một điểm chung duy nhất, động cơ và xe hơi. Cả hai đã cùng nhau tạo nên một biểu tượng vĩ đại của thế giới mà đến tận bây giờ, Rolls-Royce luôn được nhắc đến như những tác phẩm nghệ thuật cơ khí đáng mơ ước nhất mà con người đã chế tạo ra.

Huyền thoại của làng quảng cáo là David Ogilvy cũng từng đưa “sự im lặng kỳ lạ” của Rolls-Royce trở thành tiêu đề của chiến dịch: “Ở tốc độ 60 dặm/giờ, tiếng ồn lớn nhất từ mẫu xe Rolls-Royce mới lại phát ra từ chiếc đồng hồ điện tử”, nội dung được trích dẫn từ tạp chí The Motor của Anh.

Ngày nay, Rolls-Royce đã trở thành công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực chế tạo ôtô với nghệ thuật cá nhân hóa đặc trưng. Tại Việt Nam, công ty cổ phần S&S Automotive đã trở thành đại lý ủy quyền nhập khẩu, phân phối và bảo dưỡng ôtô Rolls-Royce, từ 1/1/2021. Dự kiến, showroom Rolls-Royce Motor Cars Việt Nam sẽ được ra mắt tại TP HCM trong quý II.