Quan chức cấp cao Mỹ giấu tên và một người am hiểu tình hình tại Kiev hôm 5/7 tiết lộ 8 phi công Ukraine thông thạo tiếng Anh đã sẵn sàng tham gia quá trình huấn luyện trên tiêm kích F-16, ngay khi các quốc gia châu Âu hoàn tất kế hoạch đào tạo và được Mỹ phê chuẩn. Tuy nhiên, chưa có thời gian biểu cụ thể cho hoạt động này.
20 phi công khác nói được tiếng Anh nhưng không quá thông thạo dự kiến bắt đầu khóa học ngôn ngữ ở Anh ngay trong tháng 8. "Tổng cộng 32 phi công Ukraine đã được chọn làm ứng viên tham gia chương trình đào tạo, nhưng khả năng sử dụng tiếng Anh lưu loát vẫn là rào cản", quan chức Mỹ nói.
Tiêm kích F-16 Mỹ cất cánh diễn tập tại Đức hồi tháng 6. Ảnh: USAF
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan hôm 21/7 cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden sẽ "hành động nhanh nhất có thể" để chuyển tiêm kích F-16 cho Ukraine. Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cũng nói tiêm kích F-16 sẽ xuất hiện trên bầu trời Ukraine "vào cuối năm nay".
Đan Mạch và Hà Lan đang dẫn đầu liên minh 11 quốc gia hỗ trợ đào tạo phi công F-16 cho Ukraine, nhưng họ chưa thể đồng thuận về kế hoạch huấn luyện và chưa có nước nào cam kết cung cấp tiêm kích cho Kiev.
Bất chấp các mốc thời gian đầy tham vọng, chương trình huấn luyện phi công tiêm kích F-16 cho Ukraine không thể bắt đầu cho tới khi Bộ Ngoại giao Mỹ duyệt chuyển vật tư đào tạo liên quan, trong đó có sách hướng dẫn và thiết bị mô phỏng bay. Quyết định này vẫn chưa được thực hiện.
Khi được hỏi về việc chương trình huấn luyện phi công F-16 cho Ukraine bị trì hoãn, Cố vấn Sullivan dường như đổ trách nhiệm cho các đồng minh và đối tác châu Âu khi nói rằng "những quốc gia này cần thêm vài tuần để xây dựng hạ tầng cần thiết".
Trong khi đó, một số quan chức Mỹ hồi tháng trước nhận định tiêm kích F-16 khó đến tay Ukraine trước đầu năm 2024. "Chúng tôi có thể sẽ huấn luyện và cho một số phi công bay vào cuối năm nay, song một chiếc F-16 thật sự do Ukraine vận hành không có khả năng xuất hiện trước mùa xuân năm sau", một người cảnh báo.
Vũ Anh (Theo Politico)