Reuters hôm nay dẫn lời 5 nguồn tin Nga giấu tên nói rằng Tổng thống Vladimir Putin đã thể hiện thất vọng với "những nỗ lực của phương Tây nhằm cản trở đàm phán" và quyết định từ chối hòa đàm của người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky.
"Tổng thống Putin có thể theo đuổi xung đột lâu hết mức, nhưng cũng sẵn sàng đạt thỏa thuận ngừng bắn và đóng băng chiến sự", một quan chức cấp cao Nga từng làm việc với ông Putin và am hiểu những cuộc thảo luận ở cấp cao nhất tại Điện Kremlin cho hay.
Giới phân tích phương Tây cho rằng ông Putin bổ nhiệm nhà kinh tế Andrei Belousov làm Bộ trưởng Quốc phòng Nga nhằm đưa nền kinh tế nước này vào trạng thái thời chiến dài hạn để giành lợi thế trong xung đột kéo dài. Động thái diễn ra sau khi Nga gây áp lực và liên tục giành được nhiều vùng lãnh thổ từ tay Ukraine trong những tuần trước đó.
Ông Putin trong một cuộc họp tại Moskva hôm 22/5. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, các nguồn tin nói rằng Tổng thống Putin muốn tận dụng lợi thế hiện tại để chấm dứt chiến sự. "Ông ấy tin rằng những gì giành được đã có thể coi là chiến thắng với người dân Nga", một nguồn tin tiết lộ.
Ông Putin dường như thấy rằng Nga sẽ phải tiến hành thêm một đợt động viên quân dự bị toàn quốc nếu muốn thay đổi đáng kể cục diện chiến trường. Đây là điều mà Tổng thống Nga không mong muốn, nhất là khi tỷ lệ ủng hộ của ông từng suy giảm sau đợt động viên một phần hồi tháng 9/2022.
Tất cả các nguồn tin đều nhấn mạnh Tổng thống Putin sẽ không nhượng bộ trong điều khoản về những khu vực Nga đang kiểm soát, nhưng có thể chấp nhận đóng băng tiền tuyến và duy trì hiện trạng lãnh thổ hiện nay.
"Ông ấy có thể tuyên bố Nga đã chiến thắng và đánh bại nỗ lực tấn công do NATO hậu thuẫn, cũng như khẳng định Moskva giữ vững lãnh thổ và mở thêm được hành lang trên bộ đến bán đảo Crimea. Đây đều là những điều thực tế", một người cho hay.
Nga đang kiểm soát khu vực tương đương 18% diện tích Ukraine trước xung đột, đồng thời mở các mũi tiến công vào sâu trong lãnh thổ tỉnh Kharkov ở đông bắc nước láng giềng.
Đóng băng xung đột theo hiện trạng tiền tuyến lúc này cho phép Nga nắm giữ phần lớn lãnh thổ các tỉnh được nước này sáp nhập cuối năm 2022, gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson, dù Moskva chưa kiểm soát hoàn toàn diện tích của tỉnh nào trong số này.
Một người từng làm việc với Tổng thống Putin nói rằng ông cũng muốn tránh nguy cơ căng thẳng trong xã hội, khi các cựu chiến binh trở về và bất mãn với triển vọng việc làm, thu nhập.
Dù vậy, triển vọng đàm phán hòa bình và ngừng bắn vẫn còn rất xa vời.
Tổng thống Zelensky từng tuyên bố sẽ không tham gia bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào theo điều khoản của ông Putin. Ông tuyên bố sẽ giành lại toàn bộ lãnh thổ đã mất, trong đó có bán đảo Crimea, đồng thời ký sắc lệnh khẳng định mọi cuộc đàm phán với Tổng thống Putin là "bất khả thi".
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: WP
Các nguồn tin Nga nhận định hai bên sẽ không đạt thỏa thuận nào khi ông Zelensky vẫn nắm quyền, trừ khi Nga trực tiếp làm việc với Mỹ. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hồi tuần trước nói rằng ông không tin lãnh đạo Nga có ý định hòa đàm nghiêm túc.
"Nga sẽ tiếp tục đẩy mạnh tiến công và giành thêm lãnh thổ cho đến khi ông Zelensky đưa ra đề xuất ngừng chiến. Ông Putin cho rằng phương Tây hiện không đáp ứng được nhu cầu vũ khí của Kiev và tác động đáng kể tới sĩ khí của quân đội Ukraine", một nguồn tin nói.
Cả 5 nguồn tin giấu tên đều khẳng định Tổng thống Nga không để ý tới lãnh thổ các nước thành viên NATO, tương đồng với những gì ông chủ Điện Kremlin từng tuyên bố. Hai người đề cập những lo ngại về leo thang xung đột với phương Tây, trong đó có nguy cơ xảy ra chiến tranh hạt nhân.
Khi được đề nghị bình luận về thông tin của Reuters, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng ông Putin từng nhiều lần khẳng định Nga sẵn sàng đối thoại để đạt mục đích, nhấn mạnh Moskva không muốn bị kéo vào "cuộc chiến vĩnh hằng".
Ukraine chưa lên tiếng về thông tin.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng các sáng kiến hòa bình cần "tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và biên giới được quốc tế công nhận của Ukraine", đồng thời chỉ trích Nga là bên cản trở nỗ lực đàm phán. "Điện Kremlin chưa thể hiện dấu hiệu nào cho thấy họ muốn chấm dứt xung đột, thậm chí đang hành động ngược lại", người này cho hay.
Vũ Anh (Theo Reuters)