"Nhiều người hỏi tôi nên làm gì tiếp theo. Liệu có nên tử hình? Tôi nghĩ đó là điều cần thiết. Không chỉ vậy, phải tử hình hết mọi cá nhân liên quan. Tất cả. Bất kỳ ai trả tiền, có cảm tình hay hỗ trợ nhóm khủng bố đều phải chết", ông Dmitry Medvedev, phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, ngày 25/3 bình luận về các nghi phạm trong vụ khủng bố nhà hát Crocus City Hall.
Tuyên bố được ông Medvedev đưa ra sau khi giới chức Nga đưa 4 nghi phạm ra trình diện trước tòa. Những nghi phạm này xuất hiện với gương mặt bầm dập, có nhiều thương tích, dấu hiệu cho thấy họ có thể đã bị trấn áp mạnh tay trong quá trình bắt giữ và thẩm vấn.
Đại biểu Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) Alexander Spiridonov ngày 26/3 thông báo Phòng Dân sự Liên bang, cơ quan nghiên cứu soạn thảo luật cho quốc hội, đã sẵn sàng đề xuất dự thảo về khôi phục án tử hình cho tội danh khủng bố.
Ông nói hành động khủng bố nhắm vào dân thường không có khả năng tự vệ là "tội ác kinh hoàng và tàn nhẫn nhất, không thể được tha thứ hay khoan hồng". Ông cho rằng kẻ khủng bố "dù dành hết cuộc đời cũng không thể chuộc tội", vì vậy Luật Hình sự Nga cần khôi phục án tử hình để xử lý riêng tội phạm khủng bố.
Mức án cao nhất tại Nga hiện nay là chung thân. Nga dừng áp dụng án tử hình từ khi trở thành thành viên Hội đồng châu Âu, do đây là điều kiện bắt buộc để gia nhập. Nga rút khỏi Hội đồng châu Âu hồi tháng 3/2022, song Tòa án Hiến pháp Nga vài tháng sau cho biết sẽ không khôi phục án tử hình, với lý do động thái đó "đi ngược con đường nhân đạo hóa" chính sách lập pháp.
Margarita Simonyan, tổng biên tập đài truyền hình RT của Nga, cho rằng án tử hình vẫn là cách trừng phạt "quá nhẹ nhàng" đối với thủ phạm vụ khủng bố ở Crocus City Hall. Bà cho rằng những người liên quan sự việc cần "lao động khổ sai suốt đời dưới lòng đất, sống trong lòng đất và không có cơ hội nhìn thấy ánh Mặt Trời".
Bà cho rằng những người này "chỉ được ăn bánh mì với nước, bị cấm nói chuyện và không được tiếp xúc với con người".
Alexander Bastrykin, lãnh đạo Ủy ban Điều tra Nga (SKR), ngày 26/3 báo cáo với Tổng thống Vladimir Putin rằng bốn nghi phạm vụ tấn công khủng bố đêm 22/3 tại nhà hát Crocus City Hall đã nhận tội và khai thông tin về những người chủ mưu và hỗ trợ họ hành động. Tuy nhiên, ông không tiết lộ danh tính kẻ chủ mưu mà nhóm nghi phạm khai ra.
Một ngày trước đó, giới chức Nga đã công bố danh tính 4 tay súng trong vụ khủng bố, gồm: Dalerdjon Mirzoyev, 32 tuổi, Saidakrami Rachabalizod, 30 tuổi, Muhammadsobir Fayzov, 19 tuổi và Shamsidin Fariduni, 25 tuổi.
Theo Kommersant, Shamsidin Fariduni giữ vai trò thủ lĩnh nhóm tay súng. Fariduni cùng Fayzov đã nhiều lần đến nhà hát Crocus City Hall để ghi nhớ bố trí an ninh và lên kế hoạch tấn công.
SKR yêu cầu bắt thêm một số nghi phạm đã hỗ trợ nơi ở, phương tiện đi lại và tiền mặt cho 4 tay súng.
Trong ngày 26/3, ba nghi phạm liên quan này được đưa tới trình diện Tòa án Quận Basmanny, gồm Isroil Islomov, 62 tuổi, cùng hai con trai Dilovar Islomov, 24 tuổi, và Aminchon Islomov, 33 tuổi.
Theo SKR, vào đêm 22/3, nhóm nghi phạm đã sử dụng chiếc Renault màu trắng để đến Crocus City Hall lúc 19h54. Khoảng 4 phút sau, nhóm nổ súng bên ngoài tòa nhà, rồi di chuyển vào trong nhà hát và bắn bất kỳ ai chạm mặt.
"Các nghi phạm mang theo chai nhựa chứa xăng, phóng hỏa, rồi rời khỏi tòa nhà vào 20h11. Điều tra bước đầu cho thấy vụ tấn công được lên kế hoạch kỹ lưỡng", ông Bastrykin nói.
Các nghi phạm lái xe với tốc độ cao rời khỏi bãi đỗ xe của nhà hát, tông vào người đi đường, trong đó có một gia đình với hai trẻ nhỏ, khiến hai em bị thương nặng. Toàn bộ sự việc diễn ra trong 17 phút, trước khi nhóm tay súng phóng xe về phía tỉnh Bryansk, miền tây Nga.
Vài tiếng sau, nhóm này bị cảnh sát phát hiện và truy đuổi. 4 nghi phạm bỏ xe, chạy trốn vào một cánh rừng, nhưng bị lực lượng đặc nhiệm Nga bắt tại đây.
Vụ tấn công khủng bố ở Crocus City Hall khiến 139 người thiệt mạng và 182 người bị thương.
Thanh Danh (Theo AP, Meduza, TASS, Kommersant)