"Phần lớn những bước tiến chúng ta đạt được trong liên minh là nhờ Tổng thư ký Jens Stoltenberg, một người chính trực, nghiêm minh, điềm tĩnh trong những thời điểm khủng hoảng. Ông là nhà ngoại giao kỳ cựu đã làm việc với lãnh đạo ở mọi nền chính trị và luôn tìm cách tiến về phía trước", Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu trong sự kiện kỷ niệm 75 năm thành lập NATO ở thủ đô Washington ngày 9/7.
Cựu thủ tướng Na Uy, 65 tuổi, đảm nhiệm vai trò Tổng thư ký NATO từ năm 2014. Ông đã được gia hạn nhiệm kỳ 4 lần. Stoltenberg vốn có kế hoạch rời ghế vào năm ngoái nhưng sau đó tiếp tục giữ chức, do Tổng thống Biden đề nghị với lý do cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine.
"Xin thứ lỗi vì đề nghị của tôi đã khiến ông phải gác lại kế hoạch của bản thân. Khi cuộc chiến ở Ukraine bùng phát, ông đã không do dự", Tổng thống Mỹ cho hay. "Ngày nay, NATO mạnh hơn, khôn ngoan và tràn đầy năng lượng hơn so với thời điểm ông bắt đầu nhiệm kỳ. Một tỷ người trên khắp châu Âu và Bắc Mỹ, thực ra là trên toàn thế giới, sẽ được hưởng thành quả mà ông đã gây dựng những năm qua".
Ông Biden (phải) trao Huân chương Tự do Tổng thống cho Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại sự kiện kỷ niệm 75 năm thành lập liên minh ở thủ đô Washington ngày 9/7. Ảnh: Reuters
Sau bài phát biểu, ông trao Huân chương Tự do Tổng thống, danh hiệu dân sự cao nhất ở Mỹ, cho ông Stoltenberg.
Quyết định trao tặng này không nằm trong nội dung chương trình đã công bố. Ông Biden từng nhận huân chương này khi còn là phó tổng thống dưới thời Barack Obama. Gần đây nhất, ông trao Huân chương Tự do cho 19 người Mỹ đạt thành tựu suốt nhiều thập kỷ trong lĩnh vực thể thao, chính trị và dân quyền.
Nhiệm kỳ của ông Stoltenberg sẽ kết thúc vào cuối tháng 9. Cựu thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã được chọn làm tổng thư ký NATO tiếp theo hồi cuối tháng 6 và sẽ bắt đầu công việc vào ngày 1/10.
Lễ kỷ niệm là sự kiện mở màn cho hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra ở thủ đô Washington tuần này. Trong bài phát biểu, ông Biden thông báo NATO sẽ cung cấp hệ thống phòng không mới cho Ukraine. Tổng thư ký Stoltenberg cũng kêu gọi các thành viên của liên minh tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
"Liên minh của chúng ta được thành lập bởi những người đã trải qua hai cuộc thế chiến thảm khốc. Họ hiểu quá rõ nỗi kinh hoàng, đau khổ và cái giá khủng khiếp do xung đột gây ra", ông Stoltenberg nói. "Mọi người phải nhớ rằng cái giá đắt nhất và rủi ro lớn nhất chính là Nga thắng ở Ukraine. Chúng ta không thể để điều đó xảy ra".
Huyền Lê (Theo CNN, Hill)