"Tôi có bức ảnh được chụp ở chiến hào Klishchiyivka vào ngày sinh nhật của tôi hồi mùa hè năm ngoái và tôi muốn chụp bức mới vào cuối tháng này", người lính Ukraine với mật danh Frantsuz nói khi anh chuẩn bị tham dự một cuộc họp của đơn vị tại làng Kostiantynivka, vùng Donetsk.
Anh đã bảo vệ Klishchiyivka, ngôi làng nhỏ trên vùng đất cao phía tây nam Bakhmut, trước khi thành phố đổ nát này rơi vào tay Wagner và quân đội Nga hồi tháng 5.
Binh sĩ Ukraine chuẩn bị một bệ phóng rocket đa năng RAK-SA-12 128 mm trên tiền tuyến gần Bakhmut hôm 10/7. Ảnh: AP
Giờ đây, khoảng 5 tuần sau khi Ukraine phát động chiến dịch phản công, lực lượng của họ đang đặt mục tiêu giành lại Bakhmut, nơi không chỉ có giá trị chiến lược mà còn mang ý nghĩa biểu tượng.
Sau một tháng giao tranh tạm lắng ở khu vực này, lực lượng Ukraine đang tiến vào sườn phía bắc và phía nam Bakhmut, với hy vọng bao vây thành phố để tránh bị kéo vào các cuộc giao tranh trên đường phố có thể khiến họ chịu tổn thất nặng nề.
Thứ trưởng Quốc phòng Hanna Malyar hôm 10/7 cho biết quân đội Ukraine đã chiếm được những cứ điểm cao gần Bakhmut và đang bao vây quân đội Nga bằng cách trấn giữ các lối vào, lối ra và theo dõi sát mọi chuyển động của đối phương.
Trong một tuyên bố tương tự cùng ngày, chỉ huy lực lượng bộ binh Ukraine Oleksandr Syrskiy cho hay các binh sĩ Nga ở Bakhmut đã bị "mắc kẹt" và tất cả cứ điểm ở Bakhmut đều nằm trong tầm bắn của pháo binh Ukraine.
Giao tranh trong khu vực gần như không ngừng nghỉ, diễn ra cả ngày lẫn đêm. Hôm 9/7, Frantsuz cho hay anh và các thành viên khác trong đơn vị đã thực hiện các nhiệm vụ quanh Bakhmut nhiều đêm liên tiếp trong khoảng một tuần.
"Công việc của chúng tôi là lẻn vào vùng xám và khiến quân đội Nga có một ngày tồi tệ", anh nói, đề cập đến trận địa nằm giữa các vị trí của quân đội Nga và Ukraine.
Các đơn vị hoạt động đặc biệt như của Frantsuz đang cố gắng tìm ra những điểm yếu trong hệ thống phòng thủ mà quân đội Nga dựng lên, tấn công mục tiêu và rút lui nhanh chóng với hỗ trợ hỏa lực từ pháo binh hạng nặng. Nhiệm vụ của họ thường diễn ra trong đêm.
Họ cũng đang giúp bộ binh giữ các vị trí cố thủ, nơi thường xuyên bị trực thăng và máy bay chiến đấu Nga tấn công.
"Chúng tôi đang bắt chước những gì người Nga đã làm trong quá khứ", Frantsuz nói. Theo lời anh, các chiến hào gần Klishchiyivka, nơi binh lính Ukraine mới chiếm lại gần đây, chứa đầy thi thể những người lính Ukraine thiệt mạng và cả binh sĩ Nga.
Các binh sĩ không thể di chuyển những thi thể do quân đội Nga liên tiếp dồn hỏa lực nhằm chiếm lại vị trí mà họ mới đánh mất.
Theo một lính quân y từ Lữ đoàn Xung kích số 5 với mật danh Aslan, số thương vong của Ukraine hiện tại thấp hơn đáng kể so với cuộc giao tranh để bảo vệ Bakhmut vào mùa đông và mùa xuân. Aslan ban đầu đóng quân ở Bakhmut và sau đó là thành phố Chasiv Yar.
Aslan cho hay các đợt pháo kích của Nga đã hạn chế và có chọn lọc hơn nhiều so với trước đây, vì thế, dù Nga vẫn chiếm lợi thế về đạn pháo, lượng binh sĩ Ukraine bị thương do mảnh đạn đã ít hơn.
Thực tế, cả Chasiv Yar và Ivanivske, nằm ở ngoại ô Bakhmut, đều đã bị san phẳng. Kostyantynivka và thành phố Kramatorsk, ở xa mặt trận hơn, gần như bị bom và rocket Nga bắn phá hàng ngày.
Aslan trở thành lính quân y sau khi bị thương. Anh quyết tâm tiếp tục chiến đấu nhưng cho biết những người lính không được luân chuyển gần như đều đã kiệt sức sau hơn một năm giao tranh.
"Thật khó để chấp nhận rằng mọi thứ chúng ta chứng kiến đều là thật", anh nói, đề cập đến những tổn thất mà Ukraine đã phải chịu trong quá trình bảo vệ Bakhmut.
Nhiều binh sĩ từng bảo vệ thành phố đang nỗ lực chiếm lại nó. Một số suy đoán rằng các lữ đoàn do NATO huấn luyện sẽ chỉ tham chiến sau khi các binh sĩ đã thăm dò được điểm yếu của phòng tuyến Nga.
Trong khi đó, các nhà phân tích quân sự cũng đánh giá Nga chưa sử dụng lực lượng dự bị chiến lược để đẩy lùi cuộc phản công từ phía Kiev. Hàng chục nghìn binh sĩ đang chờ thời điểm thích hợp để tấn công vào các vị trí trọng yếu của quân đội Ukraine.
Các mũi phản công thăm dò (màu xanh) của Ukraine dọc chiến tuyến với Nga. Đồ họa: WSJ
Nếu Ukraine giành lại Bakhmut, điều đó có thể làm suy yếu hệ thống hậu cần của Nga và giáng một đòn mạnh vào giới lãnh đạo quân đội Nga.
Frantsuz tin chắc rằng giành lại Bakhmut là có thể nhưng sẽ không dễ dàng. "Phương Tây chưa cung cấp cho chúng tôi các máy bay hiện đại và họ còn đang lo lắng về quyết định của Mỹ là chuyển đạn chùm cho Ukraine. Họ không trang bị cho chúng tôi mức độ tương xứng với một chiến dịch lớn", anh nói, nhắc lại lời phàn nàn lâu nay của giới chức Ukraine.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ, một số lực lượng Nga đang hoạt động ở khu vực Bakhmut được gọi là Storm Z. Họ hoạt động dưới quyền Bộ Quốc phòng Nga, nhưng giống như nhiều tay súng Wagner, những người này được cho là đến từ các nhà tù và tham chiến sau thời gian huấn luyện tối thiểu. Họ gia nhập lực lượng vì lời hứa trả công hậu hĩnh hay trả tự do hoặc giảm án.
Trên hết, lãnh đạo vùng Chechnya thuộc Nga Ramzan Kadyrov tuyên bố rằng lực lượng của họ cũng đã được triển khai tới khu vực Bakhmut. Hôm 10/7, Kadyrov đăng video chỉ huy Apta Alaudinov thông báo đang dẫn dắt lực lượng Chechnya chiến đấu gần Klishchiyivka. Tuy nhiên, Petro Kuzyk, chỉ huy Ukraine tại địa phương, cho biết lực lượng của họ chưa chạm trán với quân Chechnya.
Yevhen Chaban, thành viên đơn vị trinh sát thuộc lữ đoàn Kholodniy Yar, Ukraine, cho hay tinh thần chiến đấu của những lính Nga đảm nhận nhiệm vụ bảo vệ Bakhmut sau khi Wagner rút lui đang suy giảm nặng nề.
Theo anh, qua nghe lén liên lạc vô tuyến, họ nhận thấy lực lượng Nga đang phải vật lộn với "khâu hậu cần tồi tệ và thuốc men chi viện cho chiến trường ngày càng kém hiệu quả".
Trong khi đó, ông Kadyrov hôm 10/7 nói rằng "về Klishchiyivka, Ukraine và NATO đang tham chiến trên Internet nhiều hơn trên thực địa".
Chaban, 30 tuổi, vốn là một kỹ sư âm thanh. Anh đã đăng ký gia nhập một đơn vị bảo vệ lãnh thổ ở Kiev vài ngày sau khi Nga phát động chiến dịch tại Ukraine hồi tháng hai năm ngoái, đi ngược lời khuyên của người anh từng bị thương nhiều lần trên chiến trường.
"Quân đội của chúng tôi về mặt kỹ thuật không khác biệt lắm với họ, nhưng chúng tôi biết chúng tôi đang chiến đấu vì điều gì", Chaban nói. "Chúng tôi phải chiến đấu để người Nga quay trở về nơi họ bắt đầu. Đó là lý do tại sao chúng tôi sẽ không bỏ cuộc".
Vũ Hoàng (Theo RFERL)