Một quan chức Mỹ cấp cao ngày 9/6 cho biết vệ tinh với cảm biến hồng ngoại của nước này phát hiện tín hiệu nhiệt phù hợp với một vụ nổ lớn trước khi đập nhà máy thủy điện Kakhovka vỡ, khiến hàng tỷ mét khối nước đổ xuống hạ lưu sông Dnieper.
Các cơ quan tình báo Mỹ chưa có bất cứ bằng chứng cho thấy bên nào chịu trách nhiệm trong vụ sập đập Kakhovka ngày 6/6. Tuy nhiên, một số chuyên gia phân tích tình báo của Mỹ nghi ngờ Nga đứng sau sự cố, quan chức nói trên cho biết.
Công ty nghiên cứu địa chấn NOSAR có trụ sở tại Na Uy, được thành lập năm 1968 theo thỏa thuận giữa quốc gia Bắc Âu và Mỹ, cho biết các trạm địa chấn trong khu vực thu được dữ liệu "cho thấy dấu hiệu rõ ràng về một vụ nổ" vào sáng sớm, trong khoảng thời gian truyền thông đưa tin đập Kakhovka vỡ.
Đập thủy điện Kakhovka sau khi vỡ ngày 6/6. Ảnh: Reuters
Các chuyên gia kỹ thuật và vũ khí phương Tây cho rằng đập Kakhovka rất có thể vỡ do một vụ nổ có chủ ý bên trong công trình. Nguyên nhân khác có thể khiến đập Kakhovka vỡ là vụ tập kích bên ngoài hoặc cấu trúc công trình suy yếu, song các chuyên gia này cho rằng ít hợp lý hơn.
Nga chưa bình luận về thông tin trên.
Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) ngày 9/6 công bố đoạn ghi âm "cuộc trò chuyện của lính Nga về vụ vỡ đập Kakhovka", cho rằng đây là bằng chứng "một nhóm phá hoại Nga" phá hủy công trình. SBU từ chối công bố danh tính hai quân nhân Nga hay chi tiết khác liên quan đoạn ghi âm do đã mở cuộc điều tra về sự cố.
Nga nhiều lần cáo buộc Ukraine phá đập Kahkovka, đồng thời kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế liên quan. Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi đây là "hành vi man rợ", gây thảm họa môi trường và nhân đạo.
Liên Xô khởi công xây dựng nhà máy thủy điện Kahkovka với đập cùng tên năm 1950, công trình hoàn tất năm 1956. Hồ chứa của nhà máy thủy điện Kahkovka với dung tích 18 tỷ m3 cung cấp nước tưới tiêu cho bán đảo Crimea và nước làm mát cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.
Sức tàn phá ở hạ lưu sau khi đập Kherson vỡ. Video: RusVesna
Nguyễn Tiến (Theo Reuters)