Bước ra khỏi cuộc tranh luận "thảm họa" tối 27/6, trước hàng loạt lời kêu gọi từ bỏ đường đua Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden vẫn giữ được niềm tin và lập trường vững vàng, được thể hiện rõ qua bài phát biểu tràn đầy năng lượng của ông một ngày sau đó tại cuộc vận động tranh cử ở bang Bắc Carolina.
Thái độ này của Tổng thống Biden phần nào có được nhờ nền tảng ủng hộ mạnh mẽ từ các cố vấn trung thành, gia đình và những người bạn tâm giao trong chính trị, luôn sát cánh bên ông vào thời điểm khó khăn nhất, theo giới quan sát. Họ được mô tả giống như những người "giữ lửa" nhiệt huyết cho ông chủ Nhà Trắng trên chặng đường tranh cử.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Đệ nhất phu nhân Jill tại Blue Bell, Pennsylvania, hồi tháng một. Ảnh: AP
Đệ nhất phu nhân Jill Biden được cho là người có ảnh hưởng lớn nhất tới Tổng thống. Nếu bà thúc giục ông không tái tranh cử, lời khuyên đó sẽ có sức nặng rất lớn. Tuy nhiên, bà là người ủng hộ mạnh mẽ nhất khi chồng quyết định đấu tranh cho nhiệm kỳ thứ hai.
Khi Tổng thống Biden rời khỏi sân khấu tranh luận, ông đã nói với người vợ 47 năm của mình: "Em biết không, Jill, anh không biết chuyện gì đã xảy ra. Anh không cảm thấy tốt", theo lời Đệ nhất phu nhân chia sẻ tại một buổi gây quỹ ở thành phố New York vào tuần trước.
"Và tôi nói 'Joe, nhìn này, chúng ta sẽ không để 90 phút vừa qua đóng khung 4 năm anh làm Tổng thống", bà cho hay.
Theo những người thân hiểu rõ suy nghĩ của Đệ nhất phu nhân Mỹ, lập trường ủng hộ bà dành cho chồng xuất phát từ quan điểm rằng làm tổng thống là một vai trò mà ông muốn và có thể thực hiện một cách xuất sắc.
Khi Tổng thống Biden cân nhắc tái tranh cử vào cuối năm 2022, đầu năm 2023, Jill lập luận rằng chồng bà vẫn còn nhiều việc phải làm và không nên từ bỏ sứ mệnh phụng sự cộng đồng. Bà cũng dẫn chứng chuyến thăm Ukraine của ông vào đầu năm 2023 để cho thấy dù ở tuổi 80, Tổng thống vẫn hoàn hoàn đủ sức khỏe và khả năng đảm đương nhiệm kỳ thứ hai.
Bà trước đây thường tránh xa chính trị và không muốn chồng mình dấn sâu hơn vào con đường này. Khi ông Biden cân nhắc tham gia vòng bầu cử sơ bộ đảng Dân chủ năm 2004, bà đã mặc bộ bikini với từ "không" trên bụng và đi qua một phiên họp chiến lược của các cố vấn để nêu rõ quan điểm tới chồng.
Tuy nhiên, hơn hai thập kỷ sau, bà dốc toàn lực ủng hộ ông trong nỗ lực tiếp nối những gì mà Tổng thống Biden đã làm trong ba năm rưỡi qua.
Trước khi ông Biden được đề cử là ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ vào năm 2020, em gái ông, Valerie Biden Owens, là người chịu trách nhiệm quản lý mọi chiến dịch chính trị của ông.
Khi người vợ đầu và con gái nhỏ của ông Biden qua đời trong một tai nạn ôtô vào tháng 12/1972, Valerie đã chuyển đến sống cùng anh trai, giúp ông nuôi dạy hai cháu Beau và Hunter.
Valerie đã hỗ trợ anh trai từ lần đầu tiên ông tranh cử vào ghế Hội đồng quận New Castle ở Delaware năm 1970, sau đó là các chiến dịch chạy đua vào Thượng viện và các lần tranh đề cử tổng thống khác vào năm 1988 và 2008.
Khi ông Biden chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020, Valerie đã bày tỏ lo lắng rằng Donald Trump, đối thủ của anh trai bà, sẽ chĩa mũi dùi vào gia đình họ.
"Cuộc đua duy nhất mà tôi không hào hứng khi anh Joe tham gia là chức tổng thống năm 2020 vì tôi biết trước rằng nó sẽ rất xấu xí và tồi tệ", bà từng nói trong một cuộc phỏng vấn.
Nhưng cũng chính tại cuộc phỏng vấn này, Valerie khẳng định bà muốn anh trai nỗ lực hết mình để tái tranh cử: "Tôi nghĩ anh trai tôi là người phù hợp, ở đúng thời điểm và với những lý do chính đáng".
Hunter Biden là con trai duy nhất còn sống của Tổng thống và hai người trò chuyện gần như mỗi ngày. Theo ba người quen biết gia đình Tổng thống, hai người không chỉ nói chuyện phiếm hay hỏi han lẫn nhau mà Hunter còn đưa ra lời khuyên cho cha mình, đảm nhận vai trò từng thuộc về Beau Biden, người anh trai đã qua đời vì bệnh ung thư não hồi năm 2015.
Dù vậy, Hunter cũng là nguồn cơn gây ra những rắc rối cá nhân và căng thẳng chính trị cho Tổng thống. Việc Hunter từng nghiện rượu, ma túy đã khiến ông Biden chịu không ít phiền não. Gần đây nhất, Hunter còn bị kết tội ở Wilmington, Delaware, với ba tội danh nghiêm trọng liên quan đến việc mua súng trong lúc đang nghiện ma túy, khiến Tổng thống Biden hứng chịu nhiều chỉ trích từ phe Cộng hòa.
Theo 4 nguồn thạo tin, Hunter đã tham gia các cuộc họp giữa Tổng thống Biden và các trợ lý hàng đầu sau khi ông trở về Nhà Trắng sau cuộc tranh luận với Trump. Một nguồn tin cho biết Hunter đã cố vấn sát sao cho Tổng thống kể từ sau cuộc tranh luận, thêm rằng ông dường như "không tin tưởng" đội ngũ trợ lý của cha mình.
Anita Dunn, cố vấn cho chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden. Ảnh: Reuters
Trong nhóm các trợ lý thân cận, Anita Dunn là cố vấn lâu năm cho cựu tổng thống Barack Obama và nay là chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden. Bà cũng được cho là một người "nâng đỡ" mạnh mẽ, giúp ông chủ Nhà Trắng vượt qua cú vấp tranh luận.
Dunn là vợ của Bob Bauer, luật sư riêng của Tổng thống Biden kiêm cựu cố vấn Nhà Trắng. Hai vợ chồng đã giúp ông Biden giải quyết hàng loạt vấn đề gai góc, từ quyết định không chạy đua vào Nhà Trắng năm 2015 với tư cách phó tổng thống, đến phản ứng trước cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt về việc ông Biden xử lý tài liệu mật.
Đáng chú ý nhất, Dunn đã tham gia kịp thời khi chiến dịch của ông Biden gặp nguy hiểm trong vòng bầu cử sơ bộ năm 2020, thời điểm ông Biden không được đánh giá cao. Bà chuyển đến Philadelphia để giúp lãnh đạo chiến dịch, cùng với quản lý Jen O'Malley Dillon giúp ông Biden lật ngược thế cờ để giành đề cử của đảng.
Tại Nhà Trắng, bà là một trong những trợ lý không thân thiện nhất với giới truyền thông, tin rằng Tổng thống nên tránh những cuộc trao đổi ngoài lề với báo chí. Bà thường xuyên tìm cách để Tổng thống tiếp cận với người dân Mỹ theo những cách mới và đa dạng hơn.
Chánh văn phòng Nhà Trắng Jeff Zients cũng được coi là một trong những trụ cột giúp ông Biden "dập lửa" sau cuộc tranh luận thảm họa. Sau sự kiện, ông đã nhanh chóng gọi điện cho nhiều đảng viên Dân chủ nhất có thể để đảm bảo rằng họ vẫn trung thành với Tổng thống Biden cũng như đánh giá thiệt hại.
Zients đã ráo riết đo lường phản ứng của các quan chức đảng Dân chủ trên khắp đất nước về màn thể hiện của Tổng thống trong cuộc tranh luận. Thống đốc Jersey Phil Murphy cho biết hai người đã nói chuyện vào sáng 28/6 và Zients đã thẳng thắn thừa nhận về "đêm khó khăn" mà họ vừa trải qua.
"Dù mọi chuyện tệ đến mức nào, tôi nghĩ việc tự nhận thức, nhìn vào gương và thành thật với chính mình là việc đầu tiên cần làm và tôi đã thấy điều đó ở Tổng thống và chắc chắn ở cả Jeff", Murphy nói.
Chánh văn phòng Jeff Zients (giữa) tại Nhà Trắng hồi năm 2023. Ảnh: AP
Trong khi đó, Ron Klain, chánh văn phòng Nhà Trắng đầu tiên kiêm cố vấn lâu năm của Tổng thống Biden, đã dùng thời gian nghỉ phép của mình với tư cách giám đốc pháp lý tại công ty Airbnb để giúp Tổng thống chuẩn bị cho cuộc tranh luận, đảm nhận vai trò mà ông đã làm cho các ứng viên đảng Dân chủ suốt ba thập kỷ qua.
Klain được coi là một chiến thuật gia tài năng, có khả năng biến các quyết định của Tổng thống Biden thành hành động. Tình bạn giữa hai người bắt đầu từ những năm 1980, khi Biden là chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện.
Klain sau đó tham gia chiến dịch tranh cử tổng thống đầu tiên của Biden vào năm 1987. Quãng thời gian ở Nhà Trắng, ông là cầu nối quan trọng giữa các đảng viên Dân chủ tại quốc hội với Tổng thống, đặc biệt là những người cấp tiến.
Một trong những người thân cận mà ông Biden có thể đặt trọn niềm tin là Mike Donilon, nhà sản xuất quảng cáo kiêm chiến lược gia lâu năm, người đã hỗ trợ đắc lực cho ông ở nhiều vai trò kể từ năm 1981, trong đó có các chiến dịch tranh cử tại Thượng viện và chạy đua Nhà Trắng, cũng như quãng thời gian ông làm phó tổng thống.
Donilon tham gia sâu vào tất cả bài phát biểu quan trọng của Tổng thống Biden và được coi là người có thể truyền đạt tốt nhất những giá trị cũng như niềm tin vững chắc mà ông chủ Nhà Trắng theo đuổi vào các bài diễn văn.
Ông cũng là người đóng vai trò trung tâm trong việc định hình thông điệp của Biden khi ông tranh cử vào năm 2020. Donilon đã giúp khắc họa cuộc đua là một "cuộc chiến vì linh hồn dân tộc", bắt nguồn từ nỗ lực đáp trả những cuộc biểu tình của phong trào da trắng thượng đẳng ở Charlottesville, Virginia, năm 2017.
Donilon đến nay vẫn là người đứng ở hậu trường của Tổng thống Biden và hiếm khi trả lời phỏng vấn trên truyền hình. "Khi Tổng thống gặp các thành viên trong nhóm để thảo luận về một vấn đề khó khăn, ông ấy thường quay sang Donilon và hỏi 'anh nghĩ sao, Mike?'", các trợ lý mô tả vai trò đặc biệt của Donilon với ông Biden.
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)