Theo Mass General Brigham, duy trì bộ não khỏe mạnh có thể giúp mọi cá nhân thành công trong nhiều khía cạnh cuộc sống, từ công việc, các mối quan hệ đến hoạt động thường nhật. Bạn tiện sắp xếp câu từ, suy nghĩ, trình bày quan điểm rõ ràng, đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề một cách dễ dàng. Quan trọng hơn, trí não "cường tráng" còn bảo vệ bạn khỏi loạt sự cố sức khỏe nghiêm trọng.
Nhiều tài liệu chỉ ra chứng mất trí, đột quỵ và trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu gây đau khổ khi con người già đi. Theo CDC, 5,8 triệu người Mỹ mắc Alzheimer hồi 2020, dự kiến tăng gần gấp ba vào năm 2060, tức 14 triệu người.
Trong khi đó, nghiên cứu từ Hiệp hội Tim mạch Mỹ cho thấy tỷ lệ đột quỵ ở người Mỹ thuộc độ tuổi 18-45 tăng cao, vài thập niên qua, số ca nhập viện tăng hơn 40%, dù dân số nói chung có xu hướng giảm. Tương tự, năm 2021, Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia (NIMH) ước tính 14,5 triệu người Mỹ từ 18 tuổi trở lên đã trải qua ít nhất một đợt trầm cảm nặng.
Sức khỏe trí não là mối quan tâm của nhiều người dân toàn cầu. Ảnh: Time
Lo sợ tình trạng trên dần phổ biến, người dân toàn cầu nói chung và người Việt nói riêng tăng tìm kiếm, áp dụng loạt giải pháp bảo vệ trí não toàn diện, theo WHO.
Có cha mẹ đang ở tuổi "thất thập cổ lai hy", vợ chồng Ánh Quỳnh - Lê Nam (quận 7, TP HCM) sắm nhiều thiết bị theo dõi sức khỏe tại nhà để kịp thời xử lý các tình huống khẩn cấp như: máy đo huyết áp, máy đo đường huyết hay nồng độ oxy trong máu, nhiệt kế, cân điện tử, máy xông mũi họng, máy hút mũi, máy massage...
"Bố mẹ tôi bị huyết áp cao, cần theo dõi sát sao để phòng tránh nguy cơ đột quỵ. Ngoài thiết bị đo lưu động tại nhà, chồng tôi thậm chí còn đăng ký học các khóa sơ cứu người đột quỵ vì tăng huyết áp. Nhiều đồng nghiệp chung quan điểm với vợ chồng tôi, cho rằng cẩn thận với sức khỏe người thân không bao giờ là thừa", Ánh Quỳnh cho hay.
Theo anh Trần Chiến (49 tuổi, Đà Nẵng), trước khối lượng công việc, bài vở ngày càng lớn, nhân viên công sở, đội ngũ y tế, công nhân, học sinh, sinh viên, vận động viên, mẹ bỉm sữa, cánh tài xế hay mọi thành viên trong gia đình, nhất là người lớn tuổi... khó tránh những lúc căng thẳng, mệt mỏi, đau đầu.
Nhiều năm công tác trong ngành y, Chiến quen với cảnh "chạy đua với thời gian" để cứu người. Anh và đồng nghiệp luôn trong trạng thái căng thẳng, áp lực hoặc kiệt sức do giờ làm việc kéo dài. "Tôi thường xuyên bị đau nửa đầu, nhiều lúc cảm giác người rã rời, không còn sức sống. Về lâu dài, tôi lo lắng ảnh hưởng sức khỏe trí não", anh nói.
Để vực dậy thể chất lẫn sức khỏe tâm thần, sau giờ làm việc, Trần Chiến cố ngủ đủ giấc, tập thể dục, yoga, hít thở sâu, massage hoặc thiền. "Tập thể dục 150 phút mỗi tuần có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và não bộ", bác sĩ lý giải.
Chạy bộ, tập thể dục đều đặn có thể tăng cường sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Ảnh: Pexels
Theo Mass General Brigham, nhiều bà nội trợ chăm sóc sức khỏe trí não gia đình bằng cách tìm hiểu và cân đối nhóm thực phẩm ít đường, chất béo, cholesterol. Họ biết cách kiểm soát lượng đường trong máu bằng chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên protein, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo tốt cho cơ thể.
Điển hình, chị Bích Trâm (47 tuổi, Hà Nội) cùng chồng và con gái 22 tuổi duy trì chế độ ăn Địa Trung Hải nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, ung thư cùng loạt bệnh nghiêm trọng khác. Chị cho rằng chế độ này góp phần kích thích trao đổi chất, giúp xương chắc khỏe, giảm đau nhức, ngừa béo bụng, tăng cường năng lượng và bồi bổ trí não.
Chế độ ăn Địa Trung Hải tập trung vào các thực phẩm có nguồn gốc thực vật (rau, trái cây, các loại hạt, đậu, ngũ cốc nguyên hạt), thay bơ bằng dầu ô liu, dùng protein động vật từ cá, trứng và thịt gia cầm. Bên cạnh đó, họ hạn chế thịt đỏ, ưu tiên thảo mộc và gia vị, uống rượu vừa phải.
Cụ thể, chị Trâm chú trọng ăn theo giờ, lên thực đơn từ hôm trước; thoải mái kết hợp món chính và món ăn nhẹ nào đó; uống đủ nước; thưởng thức tối đa một ly rượu vang mỗi ngày khi ăn. Bổ sung các loại rau không chứa tinh bột (cà rốt, cà chua, ớt, cần tây, dưa chuột,...) vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
"Bạn không nhất thiết phải tạm biệt món khoai tây chiên yêu thích mà có thể 'gian lận' một chút mỗi ngày để không cảm thấy nhàm chán", chị Bích Trâm cho hay.
Chế độ ăn Địa Trung Hải ưu tiên rau xanh, hạn chế thịt đỏ. Ảnh: Pexels
Tương tự gia đình Bích Trâm, vợ chồng Hùng Anh - Lê Ngà (Thanh Hóa) cũng ưu tiên thực phẩm có nguồn gốc thực vật, hạn chế thịt đỏ. Họ còn bổ sung nước cốt gà Brand's - thức uống chiết xuất từ thịt gà hầm của tập đoàn Suntory Nhật Bản - chứa thành phần tự nhiên, dễ hấp thu, nhất là giàu dưỡng chất Carnosine.
Theo Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thị Bạch Vân - Phòng khám Sản phụ khoa Mỹ Anh, Carnosine là dưỡng chất cần thiết, được chứng minh tốt cho sức khỏe não bộ gồm: tái tạo mô tế bào; tham gia quá trình dẫn truyền thần kinh; tăng cường trí nhớ; tăng khả năng tập trung; điều hòa hệ thống miễn dịch; phục hồi sức khỏe sau hoạt động cơ bắp; giảm đau; cải thiện cảm xúc... Có thể uống trực tiếp nước cốt gà Brand's (hâm nóng cho dễ uống) hoặc hương vị ngon hơn khi dùng chung với canh, súp.
Để bảo vệ sức khỏe toàn diện, nhiều cá nhân tránh xa thuốc lá, rượu hoặc những tác nhân kích thích khác có thể gây ra cơn thèm thuốc. Hạn chế dùng điện thoại trước khi ngủ là một trong những cách giúp bạn ngủ sâu, ngon giấc hơn.
Ngoài ra, các tài liệu chỉ ra thiền là một trong những cách đẩy lùi stress, cải thiện sức khỏe tinh thần nói chung, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và chứng mất trí khác.
Chị Hải Anh (43 tuổi, Hà Nội) tiết lộ tìm thấy niềm vui, cải thiện sức khỏe não bộ, tiếp thêm năng lượng qua các hoạt động cộng đồng, thiện nguyện.
"Từ sau tuổi 40, tôi chăm chút sức khỏe trí não bằng cách thường xuyên trò chuyện với người thân, bạn bè hoặc đồng nghiệp tốt. Ngoài ra, tôi dành khá nhiều thời gian cho sở thích cá nhân như đọc sách, nghe nhạc, nấu ăn, cắm hoa, du lịch, xem phim hài hoặc tìm niềm vui qua những câu chuyện cười", chị Hải Anh nói thêm. Giải pháp của Hải Anh cũng là lựa chọn nhiều cá nhân đang công tác ở đa lĩnh vực.
Đông Vệ
