Tàu SE2 rời ga Sài Gòn tối 18/11, dự kiến đến Hà Nội sáng 20/11. Tuy nhiên, sáng 19/11, khi vào gần ga Tuy Hòa (Đăk Lăk), nước lũ dâng mấp mé đường ray, trưởng tàu Lê Xuân Quyết nhận lệnh dừng vì đoạn phía trước ngập quá đỉnh ray, nền đường có nguy cơ bị xói. Chỉ trong vài giờ, nước tiếp tục dâng khiến toàn tuyến Nha Trang - Tuy Hòa bị chia cắt, đường sắt và đường bộ đều tê liệt.
Ông Quyết cho biết các đợt mưa lũ trước, tàu thường bị kẹt một đến hai ngày rồi hành khách được trung chuyển bằng đường bộ. Nhưng lần này đã sang ngày thứ ba, đường bộ vẫn không thể mở nên 145 hành khách buộc phải ở lại tàu, một số có việc gấp tự tìm cách di chuyển ra sân bay Tuy Hòa.
Vấn đề lớn nhất với tổ tàu là bảo đảm hậu cần khi nguồn lương thực dự trữ chỉ đủ cho hơn một ngày. Khu vực quanh ga mất điện, nhiều cửa hàng đóng cửa do ngập. Sang ngày thứ hai, nhân viên tàu chia nhau lội gần 3 km đến chợ để mua nguyên liệu, mỗi bữa cần khoảng 50 kg gạo, hơn 10 kg thịt và 10 kg rau. Chợ thiếu rau xanh, tiếp viên phải đi từng sạp gom từng củ, từng nắm rau. Nước uống được tìm mua từ các cửa hàng quanh ga.
Sinh hoạt trên tàu trở nên khó khăn khi ga Tuy Hòa mất điện, mất nước. Nhân viên tàu mượn máy bơm của người dân, tìm được một giếng khoan cũ để bơm nước lên từng toa. Do máy bơm công suất nhỏ, việc cấp nước thường gián đoạn, hành khách phải tiết kiệm từng lít. Có lúc tàu thiếu dầu cho máy phát và gas để nấu ăn, tổ tàu phải nhờ Chi nhánh Vận tải đường sắt Nha Trang liên hệ đơn vị cung cấp hỗ trợ.
Nước ngập ở ga Diêu Trì (Gia Lai) ngày 19/11. Ảnh: VNR
Trong nhiều ngày mắc kẹt, mưa lớn và nước ngập khiến hành khách không thể rời tàu. Không gian chật hẹp, thời gian chờ kéo dài khiến nhiều người mệt mỏi, nhất là người già và trẻ nhỏ. Mạng viễn thông gián đoạn càng làm hành khách lo lắng vì không thể liên lạc với gia đình. Nhân viên tàu phải đi từng toa thăm hỏi, trấn an.
Theo ông Quyết, điều may mắn là khu vực ga Tuy Hòa không ngập sâu như nhiều nơi khác nên tổ tàu vẫn có thể xoay xở tìm thêm lương thực. Họ liên tục được lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt động viên, Đoàn tiếp viên hỗ trợ và chuyển tiền để mua thực phẩm.
Chiều 21/11, khi đường bộ từ ga Tuy Hòa đi ga Diêu Trì (Gia Lai) được thông, toàn bộ hành khách tàu SE2 được trung chuyển bằng ôtô để tiếp tục hành trình.
Sáng 22/11 tại ga Diêu Trì, hành khách tàu SE1 vẫn bị kẹt suốt 5 ngày 4 đêm do nước còn ngập ở Khánh Hòa nên chưa thể chuyển tải. Tàu SE1 rời Hà Nội ngày 17/11 và phải dừng khẩn cấp chiều 18/11 vì khu gian Tân Vinh - Vân Canh bị sạt lở và ngập sâu. Cùng khu vực còn hai đoàn tàu khác bị kẹt là SE3 và SE7.
Ngày 19/11, nước đổ về ngập đường ra ga Diêu Trì, ngành đường sắt phải sơ tán ba đoàn tàu sang các ga Bình Định, Phước Nhơn và Khánh Phước. Khi nước rút, tàu được đưa trở lại ga Diêu Trì, sau đó hơn 216 hành khách của ba đoàn được dồn lên SE1.
Hành khách được phục vụ các suất ăn miễn phí khi tàu bị kẹt vì nước ngập tại ga Diêu Trì. Ảnh: VNR
Trưởng tàu SE1 Phạm Hồng Thành cho hay ga Diêu Trì có nguồn nước sạch và máy phát điện ổn định nên hành khách được cung cấp đủ điện, nước. Lương thực được tiếp tế đều đặn, nhưng vẫn thiếu rau xanh, nhân viên tàu phải vượt mưa ngập đến chợ cách 2-3 km gom từng mớ rau, mớ hành.
"Nhiều hành khách chờ lâu nên bức xúc, người lo công việc đình trệ. Chúng tôi phải liên tục động viên họ bình tĩnh, không tự tìm phương tiện khác vì có thể gặp nguy hiểm trong mưa bão", ông Thành nói.
Một số hành khách được hỗ trợ rời tàu an toàn. Hai du khách Pháp cần đến TP HCM để bay về nước ngày 20/11 được tiếp viên Đặng Thị Thảo kết nối với nhân viên đường sắt địa phương, dùng xe máy đưa vượt gần 60 km đường ngập từ ga Khánh Phước đến sân bay Phù Cát. Họ kịp chuyến bay vào TP HCM và tiếp tục hành trình về nước.
Tổ tàu cũng hỗ trợ nhóm 8 hành khách từ Quảng Ngãi đi TP HCM dự lễ ăn hỏi nhưng lỡ lịch, bố trí họ đi tàu hàng quay về và được hoàn vé.
Từ ngày 17 đến 22/11, mưa lũ khiến ngành đường sắt phải hủy 41 chuyến tàu khách. Gần 10 đoàn tàu kẹt tại nhiều ga, hơn 2.000 hành khách phải chờ đợi kéo dài. Công ty CP Vận tải Đường sắt đã phục vụ miễn phí hơn 9.000 suất ăn chính, 6.000 suất ăn phụ và nước uống cho hành khách.
Ngành đường sắt đã hoàn vé cho 17.000 hành khách, chi phí khoảng 12,4 tỷ đồng; chi phí phục vụ hành khách bị kẹt hơn 500 triệu đồng; thiệt hại do hủy tàu hàng khoảng 1,6 tỷ đồng.
Đoàn Loan