Sắc lệnh được Tổng thống Vladimir Putin ký hôm 25/5 là lệnh mở rộng từ một chương trình cấp quyền công dân Nga vốn có từ năm 2019, dành cho cư dân ở các vùng ly khai Donetsk và Lugansk, miền đông Ukraine. Nga đã cấp khoảng 800.000 hộ chiếu ở Donetsk và Lugansk từ năm 2019.
Theo sắc lệnh, người có nguyện vọng nhập tịch không bắt buộc phải sống ở Nga, không cần chứng minh tài chính hay vượt qua bài kiểm tra ngôn ngữ Nga. Moskva cho biết họ đưa ra quy định này vì "mục đích nhân đạo".
Bộ Ngoại giao Ukraine sau đó ra tuyên bố chỉ trích động thái của Nga là "vi phạm luật quốc tế, vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, cũng như các chuẩn mực, nguyên tắc của luật nhân đạo quốc tế". Kiev cáo buộc đây là bằng chứng cho thấy mục đích của Moskva là sáp nhập các vùng ở Ukraine do quân đội Nga kiểm soát vào khu vực pháp lý, chính trị và kinh tế Nga.
Tổng thống Nga Vladimir Putin chủ trì cuộc họp trực tuyến từ dinh thự Bocharov Ruchei ở Sochi hôm 24/5. Ảnh: AFP.
Sau khi mở chiến dịch quân sự tại Ukraine hôm 24/2, lực lượng Nga tới giữa tháng 3 tuyên bố kiểm soát hoàn toàn Kherson. Kirill Stremousov, người được mô tả là phó tỉnh trưởng chính quyền quân sự - dân sự ở Kherson, hôm 11/5 tuyên bố đang lên kế hoạch đề nghị Tổng thống Putin cho sáp nhập trước cuối năm nay.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov sau đó nhấn mạnh người dân Kherson phải tự quyết định vận mệnh của mình và những quyết định sáp nhập cần có cơ sở pháp lý rõ ràng, giống trường hợp của Crimea, nơi Nga đã sáp nhập sau cuộc trưng cầu dân ý ở bán đảo năm 2014.
Hôm 23/5, giới chức Kherson quy định ruble là đồng tiền chính thức, cùng với đồng hryvnia của Ukraine. Các chi nhánh của ngân hàng Nga có thể hoạt động ở tỉnh trước cuối tháng này. Đài truyền hình và phát thanh Nga đã phát sóng ở đây.
Nga kiểm soát một phần Zaporizhzhia, bao gồm thành phố Melitopol. Trong chuyến thăm tới Zaporizhzhia hôm 18/5, Phó thủ tướng Nga Marat Khusnullin cho biết khu vực đông nam Ukraine cũng có thể gia nhập "gia đình Nga thân thiện".
Vị trí của Kherson và Zaporizhzhia. Bấm vào hình để xem chi tiết.
Ngọc Ánh (Theo RIA)