"Lập trường của Trung Quốc chú trọng vào cái gọi là 'quan ngại và lợi ích an ninh hợp pháp' của các bên, hàm ý biện minh cho chiến dịch quân sự của Nga, đồng thời làm lu mờ vai trò giữa bên tấn công và bị tấn công", Nabila Massrali, phát ngôn viên Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại và các vấn đề an ninh, nói trong cuộc họp báo ngày 24/2.
Theo Massrali, kế hoạch hòa bình 12 điểm Trung Quốc công bố trước đó không tính đến "ai là bên tấn công và ai là nạn nhân của cuộc chiến". "Kế hoạch hòa bình của Trung Quốc mang tính chọn lọc và không đầy đủ" về cuộc chiến của Nga ở Ukraine, bà nói thêm.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho rằng lập trường của Trung Quốc về cuộc chiến không đủ trung lập.
"Đó không phải kế hoạch hòa bình, mà chỉ nhắc lại những nguyên tắc họ từng chia sẻ. Bạn phải nhìn nhận chúng trong bối cảnh cụ thể. Và đó là bối cảnh Trung Quốc đã chọn phe, khi ký kết hiệp ước hữu nghị không giới hạn với Nga ngay trước khi chiến sự bùng phát", bà von der Leyen nói trong cuộc họp báo ở Estonia. "Tất nhiên chúng tôi sẽ xem xét kế hoạch đó, nhưng đặt nó trong bối cảnh Trung Quốc đứng về phía nào".
Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng Trung Quốc không đủ tin cậy để đứng ra làm bên kiến tạo hòa bình cho xung đột Ukraine.
"Họ không lên án cuộc chiến ở Ukraine", ông nói với phóng viên khi được hỏi về kế hoạch hòa bình của Trung Quốc. "Có những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc có thể đang lên kế hoạch và cân nhắc cung cấp viện trợ quân sự cho Nga, dù NATO chưa ghi nhận bất kỳ hoạt động chuyển giao vũ khí thực tế nào".
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg phát biểu tại cuộc họp báo ở Berlin, Đức ngày 24/1. Ảnh: AFP.
Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại của quốc hội Ukraine, gọi kế hoạch hòa bình của Trung Quốc là "tập hợp các khẩu hiệu mang tính hình thức, không bao gồm chi tiết cụ thể hoặc cơ chế thực hiện", Merezhko cho hay.
Trung Quốc chưa bình luận về những phát biểu này.
Trung Quốc ngày 24/2 công bố tài liệu 12 điểm về xung đột Nga - Ukraine, trong đó kêu gọi các bên hỗ trợ Moskva và Kiev nối lại đối thoại giải quyết khủng hoảng. Tài liệu này phản đối sử dụng và đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân, nhấn mạnh yêu cầu bảo vệ người dân vô tội. Trung Quốc cũng phản đối những lệnh cấm vận đơn phương không được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua.
Nga hoan nghênh đề xuất giải quyết xung đột với Ukraine mà Trung Quốc đưa ra, đồng thời khẳng định sẵn sàng đạt mục tiêu chiến dịch quân sự bằng biện pháp chính trị và ngoại giao. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng cho biết ông dự định gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để bàn về kế hoạch hòa bình do Bắc Kinh đề xuất.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng để Trung Quốc đứng ra làm trung gian cho cuộc chiến Ukraine là không hợp lý.
"Tổng thống Nga Vladimir Putin đang hoan nghênh kế hoạch đó, vậy làm sao nó có thể tốt được?", Tổng thống Mỹ cho hay. "Tôi không thấy kế hoạch đó có lợi cho bất kỳ ai khác ngoài Nga".
Huyền Lê (Theo Politico)