Mỹ và Nga đã lặng lẽ chặn nỗ lực xây dựng lệnh ngừng bắn toàn cầu của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và nhiều nước phương Tây suốt nhiều tuần qua, nhiều nguồn tin ngoại giao giấu tên tiết lộ hôm 19/4.
Tổng thư ký Guterres cuối tháng 3 đề xuất các bên xung đột tuyên bố đình chiến có thời hạn nhằm tập trung mọi nguồn lực đối phó Covid-19. "Sự xuất hiện của nCoV đã thể hiện bộ mặt điên rồ của chiến tranh", ông nói, đồng thời kêu gọi mọi quốc gia "ngừng hành động thù địch, ngừng bắn, ngừng pháo kích và chấm dứt mọi cuộc không kích".
Washington và Moskva nhấn mạnh họ ủng hộ biện pháp ngừng bắn tại nhiều khu vực xung đột như Libya, Syria và Yemen. Tuy nhiên, hai chính phủ phản đối lệnh ngừng bắn toàn cầu vì cho rằng nó có thể cản trở các chiến dịch chống khủng bố ở nước ngoài. Mỹ cũng lo ngại điều này sẽ cản trở khả năng tác chiến của Israel tại Trung Đông.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuần trước cho biết những cuộc thảo luận tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã có tiến triển nhằm đưa ra nghị quyết đáp ứng một số mục tiêu của Tổng thư ký Guterres. Nó sẽ khuyến khích ngừng bắn có giới hạn ở nhiều vùng chiến sự, nhưng không áp dụng trên toàn thế giới.
Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Kelly Knight Craft tỏ ý hy vọng nghị quyết do Pháp soạn thảo sẽ sớm được thông qua.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington ủng hộ sáng kiến của Tổng thư ký Guterres, nhưng khẳng định Mỹ vẫn bảo lưu quyền thực hiện các chiến dịch quân sự. "Chúng tôi ủng hộ lời kêu gọi ngừng bắn toàn cầu, nhưng sẽ tiếp tục thực thi những nhiệm vụ chống khủng bố hợp pháp", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay.
Washington cũng từ chối ký vào thư hoan nghênh lời kêu gọi của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc. Hơn 70 nước đã ký văn bản này, trong đó có nhiều đồng minh chủ chốt của Mỹ như Anh, Pháp và Đức.Bộ Ngoại giao Nga đưa ra thông cáo tương tự, xác nhận Moskva ủng hộ tuyên bố của Tổng thư ký Guterres nhưng cho rằng Nga có quyền tiến hành các hoạt động quân sự riêng.
"Chúng tôi đặc biệt lo ngại tình hình ở những vùng lãnh thổ do các nhóm khủng bố kiểm soát, chúng không quan tâm tới đời sống người dân tại đó. Các khu vực này có nguy cơ bùng phát dịch bệnh, chúng tôi tin rằng những biện pháp chống khủng bố cần được duy trì", thông cáo có đoạn viết.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc hôm 5/4 cho biết các bên xung đột tại 12 quốc gia thông báo sẽ thực thi lệnh ngừng bắn để dồn sức chống Covid-19.
Vũ Anh (Theo Foreign Policy)