Việc nhận hối lộ của ông Chử Xuân Dũng được TAND Hà Nội xét hỏi và đối chất với 4 bị cáo khác, trải dài trong buổi sáng và chiều 12/7, ngày xét xử thứ 2 của đại án "chuyến bay giải cứu".
Vụ án được xác định liên quan 21 cựu quan chức của 5 bộ và hai cựu phó chủ tịch Hà Nội, Quảng Nam khi cấp phép chuyến bay, cấp địa điểm cách ly công dân về nước trong Covid-19.
Theo quy định, doanh nghiệp muốn tổ chức chuyến bay, khi nộp hồ sơ xin cấp phép gửi Cục Lãnh sự phải có công văn của UBND thành phố chấp thuận cho cách ly tại đây. Ông Dũng được phân làm Trưởng ban chỉ đạo công tác phòng chống dịch của Hà Nội, có trách nhiệm, quyền hạn duyệt, ký chủ trương cách ly trên địa bàn Thủ đô. Vì vậy, ông được các công ty lữ hành "nhờ vả" cấp công văn với mức "lại quả" 1-2 triệu đồng/khách, cáo trạng nêu.
Cựu phó chủ tịch Hà Nội Chử Xuân Dũng rời tòa, chiều 12/7. Ảnh: Ngọc Thành
Cựu phó chủ tịch Hà Nội bị cáo buộc 6 lần nhận hối lộ của 2 doanh nghiệp, tổng 2 tỷ đồng, song khai tại tòa, ông "thú thật không nhớ bao nhiêu lần, ai đưa và đưa bao nhiêu tiền". Ông Dũng xin nhận theo số tiền được cơ quan điều tra xác định. HĐXX do đó xét hỏi 3 người liên quan việc hối lộ ông Dũng.
Tại Công ty Thái Hòa, VKS xác định, giám đốc Trần Minh Tuấn đã chi 500 triệu đồng cho ông Dũng song không trực tiếp ra mặt mà chỉ đạo cấp dưới, bị cáo Đào Bá Sơn, đưa tiền thay.
Khi đối chất tại tòa, bị cáo Sơn khai trong tháng 10/2021, giám đốc Tuấn 3 lần chuyển khoản, yêu cầu rút tiền mặt và chia 2 phong bì."Lần đầu, anh Tuấn chuyển 120 triệu bảo bị cáo rút, 20 triệu đồng cho vào phong bì ghi gửi anh Tuyến, 100 triệu cho vào phong bì ghi "gửi anh Dũng". Hai lần sau, mỗi lần 240 triệu, cũng chia 2 phong bì như thế, 40 triệu gửi anh Tuyến, còn 200 triệu gửi anh Dũng", Sơn khai.
"Tuyến là Tuyến nào và Dũng là Dũng nào?", chủ tọa Vũ Quang Huy chất vấn. Sơn đáp: "Anh Đặng Đình Tuyến là thư ký của Phó chủ tịch Hà Nội Chử Xuân Dũng".
Bị cáo này khai sau đó mang hai phong bì đến cổng trụ sở UBND Hà Nội, cho vào túi nylon đen, gọi điện cho "anh Tuyến" ra nhận. Tòa do đó cho rằng Sơn đã rút tổng 600 triệu từ Tuấn, chia phong bì đưa ông Dũng 500 triệu đồng và ông Tuyến 100 triệu. Bị cáo Sơn khẳng định ngay: "Đúng thế".
Sơn phân trần "anh Tuấn bảo gì làm đó", bảo rút bao nhiêu tiền, đưa ai, ở đâu thì làm y vậy, không biết đây là hành vi phạm pháp.
Cáo trạng nêu, ông Tuyến nhận 3 lần, tổng 100 triệu đồng từ bị cáo Sơn rồi đưa cho ông Dũng. Cơ quan điều tra xác định ông Tuyến "không biết việc đưa và nhận tiền" của Sơn và ông Dũng nên không có căn cứ xử lý hình sự, nhưng cần kiến nghị xem xét, xử lý theo quy định.
Gọi giám đốc Trần Minh Tuấn đứng ra bục xét hỏi, chủ toạ nói: "Bị cáo nghe thấy những lời họ vừa khai không?". Bị cáo Tuấn đáp nhanh: "Tôi nghe rất rõ. Tôi khẳng định là họ khai không đúng sự thật".
"Anh Chử Xuân Dũng nói không nhớ rõ nên chấp nhận số liệu của cơ quan điều tra và bị cáo khác. Nhưng tôi khẳng định tất cả các anh ý đều không nhớ chuyện có nhận tiền của tôi hay không. Khi làm việc với cơ quan công an, giai đoạn đấy căng rồi, họ khai là có nhận để cho xong", bị cáo Tuấn phản bác cáo buộc đưa hối lộ.
Trong vụ án, ông Tuấn còn bị truy tố về hành vi đưa hối lộ 200 triệu đồng cho cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng; 2.000 USD cho Đỗ Hoàng Tùng, cựu Cục phó Lãnh sự và 1.000 USD cho Lê Tuấn Anh, cựu Chánh Văn phòng Cục Lãnh sự và nhiều người khác, tổng cộng 800 triệu đồng.
Song trước tòa, bị cáo Tuấn phủ nhận tất cả, cho rằng những người này "nhận tội cho xong". Tuấn là một trong ba bị cáo được HĐXX cách ly trong lúc bị cáo khác khai báo để đảm bảo sự khách quan.
Cựu phó chủ tịch Hà Nội Chử Xuân Dũng khai về việc nhận hối lộ, chiều 12/7. Video: Văn Phú
Người thứ ba được HĐXX gọi đối chất về khoản tiền ông Chử Xuân Dũng nhận hối lộ là bị cáo Lê Thị Ngọc Anh, cựu nhân viên Lễ tân, Ban Đối ngoại Trung ương. Ngọc Anh được xác định là người móc nối, đưa tiền hối lộ của 3 công ty tới ông Dũng.
Ngọc Anh khai tìm đến phó chủ tịch Hà Nội thông qua sự giới thiệu của chị dâu ông Dũng. Nữ bị cáo đề xuất sẽ trích chi ông Dũng 1-2 triệu đồng mỗi khách cách ly tại Hà Nội và được ông Dũng chấp thuận. Nửa cuối năm 2021, 1.522 khách về nước được UBND Hà Nội cho phép ở lại cách ly, đổi lại, ông Dũng được Ngọc Anh chuyển "lại quả" 4 lần, tổng 54.000 USD và 300 triệu đồng.
Số tiền này được cả bị cáo Ngọc Anh, đại diện 3 công ty và bị cáo Chử Xuân Dũng xác nhận là đúng, không có thắc mắc gì.
Phân trần về động cơ nhận tiền, ông Dũng thừa nhận trong dịch Covid, giai đoạn tổ chức chuyến bay về nước, rất nhiều doanh nghiệp liên hệ đặt vấn đề lợi ích vật chất nhưng ông "đều nói không", vì tổ chức địa điểm cách ly cho dân là trách nhiệm. Ông Dũng do đó chỉ bảo họ nhắn tin thì sẽ giải đáp, chứ không gặp riêng. Ông Tuấn và Ngọc Anh là "ngoại lệ" do đều được người thân quen giới thiệu.
"Sau đấy tôi nghe thư ký nói có người gửi quà. Thời gian cứ trôi đi, việc chống dịch căng thẳng, tôi bẵng đi không nhớ của ai, bao nhiêu. Sau đó tôi thấy sai quá, muốn trả lại nhưng lỡ dịp. Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng chủ quan là tôi sai", ông Dũng hạ giọng, phân trần.
Trong thời gian bị bắt vừa qua, ông Dũng đã được gia đình khắc phục toàn bộ số tiền hưởng lợi.
Chủ tọa: Quà cám ơn gì tận 5 tỷ đồng?
Tiếp nối phần trả lời của ông Dũng, cựu phó chủ tịch tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân khai về việc hưởng "bôi trơn" 5 tỷ đồng từ công tác tổ chức địa điểm cách ly tại địa phương. Ông Tân bị cáo buộc 9 lần nhận hối lộ của Công ty Bầu trời xanh (BlueSky), trong 7 tháng cuối năm 2021.
Cưu phó chủ tịch Quảng Nam Trần Văn Tân bị áp giải tại TAND Hà Nội. Ảnh: Ngọc Thành
Ông Tân nói nhận thức đây là tiền "cảm ơn", được đưa sau khi công dân đã cách ly tại Quảng Nam nên không phải tiền hối lộ, cũng không phải tiền cần thiết phải sung ngân sách nhà nước.
"Cảm ơn thì cảm ơn một lần thôi, sao cảm ơn những 9 lần, 5 tỷ đồng, có quà cảm ơn nào nhiều thế?", chủ tọa chất vấn. Ông Tân chống chế: "Vâng, lần đầu là cảm ơn, mấy lần sau là sinh nhật, lễ tết bình thường".
Cựu phó chủ tịch 44 tuổi khẳng định "có lúc thấy cần phải trả lại, nhưng thời gian cứ trôi qua, chống dịch bận rộn không để ý đến nên quên". Ông khẳng định đã dùng tiền "vào việc có ý nghĩa" và định trình bày cụ thể song bị chủ tọa ngắt lời: "Thôi, dùng việc gì thì tùy bị cáo, bây giờ không phải lúc trình bày".
Ông Tân sau đó vẫn xin nói nốt, giải thích dù nhận hối lộ nhưng không gây khó khăn cho doanh nghiệp, giải quyết các thủ tục hành chính "rất nhanh".
Trong hai ngày xét hỏi, HĐXX đã lấy lời khai của 52/54 bị cáo. Hai người bị cách ly, sẽ được xét hỏi trong sáng nay, là cựu cục trưởng Lãnh sự, Bộ Ngoại giao Nguyễn Thị Hương Lan; Hoàng Văn Hưng, cựu Trưởng phòng Chính trị hậu cần, Cục An ninh điều tra, Bộ Công an.
Phiên tòa dự kiến kéo dài một tháng.
Thanh Lam - Phạm Dự