Sáng 27/10, Bộ Y tế Israel cho biết các nhóm hỗ trợ đã tiến hành diễn tập nhiều giờ để chuẩn bị cho trường hợp hàng chục con tin được Hamas trả tự do. Thông tin về cuộc diễn tập được công khai tạo ấn tượng rằng Israel đang chuẩn bị cho các cuộc đàm phán giải cứu con tin, thay vì tiến hành chiến dịch tấn công trên bộ quy mô lớn ở Dải Gaza.
Đến chiều hôm đó, phát ngôn viên quân đội Israel (IDF) ngừng trả lời điện thoại của các phóng viên. 6 giờ sau, IDF mới xác nhận lực lượng bộ binh Israel đã ở bên trong lãnh thổ Gaza trong chiến dịch "tấn công mở rộng".
IDF cho hay đây là "giai đoạn hai" của chiến dịch tiêu diệt nhóm chiến binh Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza, nhưng không quan chức nào trong chính phủ Israel xác nhận chiến dịch tiến công tổng lực trên bộ đã bắt đầu.
Cùng lúc đó, Israel gây nhiễu diện rộng mạng Internet và viễn thông ở Gaza, trước khi tiến hành đợt không kích dữ dội chưa từng thấy vào thành phố Gaza City, dường như nhằm đẩy các tay súng Hamas vào đường hầm trú ẩn.
Trong lúc Hamas ẩn náu dưới đường hầm, một đoàn xe tăng, xe bọc thép, máy ủi, bộ binh và công binh xung kích tiến vào phía bắc Dải Gaza mà không bị phát hiện. Một mũi bộ binh khác cũng tiến vào trung tâm dải đất, áp sát thành phố Gaza City từ phía nam.
Quân đội Israel áp sát Gaza City từ hướng bắc và nam dọc đường Salah al-Din, dường như muốn cô lập thành phố. Đồ họa: Guardian
Khi Internet và mạng lưới thông tin liên lạc bị gián đoạn, các chỉ huy Hamas khó có thể nắm bắt đầy đủ những gì đang diễn ra và chuẩn bị phản ứng, theo Andreas Krieg, chuyên gia về chiến tranh tại Đại học Hoàng gia London.
Đến ngày 31/10, các nhân chứng Palestine cho hay xe tăng Israel đã tiếp cận tuyến đường chính Salah al-Din của Gaza City từ hướng bắc và hướng nam, dường như nhằm cô lập thành phố khỏi phần còn lại của dải đất và tăng cường áp lực vây hãm các thành viên Hamas.
Tất cả những diễn biến trên cho thấy chiến dịch tấn công quy mô lớn dường như đã bắt đầu, nhưng được bao phủ dưới một làn sương bí mật do quân đội Israel tạo ra. Dù sở hữu công nghệ trinh sát, giám sát tiên tiến hàng đầu thế giới, IDF tới nay mới chỉ công bố những video đen trắng ngắn, cho thấy xe tăng, xe bọc thép và binh sĩ đang hiện diện trên Dải Gaza.
Họ không công bố số lượng binh sĩ, đơn vị, pháo hay mức độ xâm nhập của lực lượng Israel ở Gaza. Thông tin về hoạt động tác chiến trên dải đất thường chỉ được cung cấp sau một ngày, với những ngôn từ chung chung.
"Mọi thứ đang diễn ra trong bóng tối", Krieg nói, thêm rằng có rất ít người thực sự biết những gì đang xảy ra ở Gaza, ngay cả trong nội các Israel.
Khói đen bốc lên sau những cuộc oanh tạc của Israel ở miền bắc Dải Gaza ngày 29/10. Ảnh: AFP
Gaza là dải đất dài hơn 40 km và rộng chưa tới 10 km. Bộ binh Israel hiện chủ yếu hoạt động ở khu vực ngoại ô Gaza City, trên các cánh đồng và ngôi làng vắng bóng người, theo Michael Milshtein, người đứng đầu Diễn đàn Nghiên cứu Palestine ở Đại học Tel Aviv và từng là thành viên cấp cao của lực lượng tình báo quốc phòng Israel.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là chuyện gì sẽ xảy ra khi lực lượng Israel tiến vào thành phố và các khu tị nạn đông người lân cận. Một số nhà phân tích, trong đó có Milshtein, đều nhận định khi các cuộc giao tranh đẫm máu và khốc liệt trong đô thị diễn ra, bức màn sương mù mới có thể được vén lên phần nào.
Yoel Guzansky, cựu quan chức Hội đồng An ninh Israel và hiện là thành viên cấp cao Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia, cho hay việc IDF triển khai lực lượng công binh xung kích và máy ủi đi cùng các mũi tiến công cho thấy họ đang theo đuổi chiến thuật "đánh chậm mà chắc" nhằm đối phó với Hamas.
Máy ủi sẽ dọn dẹp chướng ngại vật, phá hủy rào cản, tạo tuyến đường an toàn cho bộ binh và xe tăng tiến lên, cũng như ủi sập đường hầm của Hamas nếu có. Trong khi đó, công binh xung kích sẽ vô hiệu hóa các bẫy mìn, cũng như thăm dò các hệ thống phòng thủ dưới lòng đất của Hamas.
Họ không ồ ạt tiến lên, mà tiến từng chút một, khoảng vài trăm mét mỗi ngày, để đảm bảo mọi khu vực mà họ giành được đều không còn bất cứ mối đe dọa nào cả ở trên mặt đất lẫn bên dưới lòng đất.
"Nếu tiến từng chút, bạn có thể buộc các tay súng Hamas phải rời khỏi hầm ngầm để giao chiến nhằm ngăn chặn bước tiến của quân đội Israel", Guzansky nhận định.
Đây được coi là tính toán chiến lược của IDF, dù họ che giấu rất kỹ hoạt động tác chiến này. Khi các tay súng Hamas rời khỏi hầm ngầm, họ sẽ để lộ các lối ra vào, cũng như dễ dàng trở thành mục tiêu cho hỏa lực áp đảo của Israel.
IDF cho biết trong các trận giao tranh ngày 30/10, các đơn vị của họ đã đụng độ với một số nhóm chiến binh Hamas trang bị súng máy, tên lửa chống tăng. Bộ binh, xe tăng Israel đã giao chiến với các nhóm này, sau đó chỉ thị mục tiêu cho chiến đấu cơ tung đòn không kích để hạ "vô số" tay súng đối phương.
Tướng Yaron Finkelman (giữa), tư lệnh Quân khu Miền nam Israel, mang súng trường cùng các binh sĩ ở Dải Gaza ngày 30/10. Ảnh: IDF
Theo Guzansky, IDF hiểu rằng cách Hamas đối phó với các mũi tấn công đầu tiên sẽ cung cấp manh mối về cách chiến đấu, nơi ẩn nấp, năng lực, vũ khí và chiến thuật của họ.
Cựu thủ tướng Israel Naftali Bennett ngày 28/10 đăng Twitter về "kế hoạch bao vây Dải Gaza". Ông nói IDF nên bóp nghẹt các thành viên Hamas trong đường hầm của họ bằng cách thiết lập vành đai an ninh bên trong Gaza cho tới khi nhóm chiến binh đầu hàng và thả con tin.
Ông tin rằng kế hoạch vây hãm như vậy sẽ khiến các lãnh đạo Hamas "sợ hãi và căng thẳng", điều được xem là chất xúc tác để mang lại chiến thắng. Tuy nhiên, ông thừa nhận kế hoạch này có thể mất vài tháng hoặc nhiều năm.
Hiện chưa rõ quân đội Israel có chung quan điểm với Bennett hay không, khi mọi kế hoạch của họ đều được giấu kín.
Kobi Michael, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel, cho rằng mục tiêu trước mắt của quân đội Israel là kiểm soát hoàn toàn các tuyến đường ở Gaza, nhằm chuẩn bị cho cuộc tấn công lớn trong giai đoạn ba của chiến dịch.
Song ông không cho rằng quân đội Israel sẽ xâm nhập vào mạng lưới đường hầm của Hamas. "Lính Israel sẽ không chiến đấu trong đường hầm sâu 30-40 mét dưới lòng đất, nhưng họ có một số cách và phương tiện để phá hủy mạng lưới đó", ông nói.
Giới quan sát cho rằng việc giữ bí mật tối đa và chiến thuật "chậm mà chắc" mang lại lợi ích đáng kể cho Israel. Đầu tiên, nó khiến Hamas mơ hồ về các bước tiếp theo của Israel. Ít nhất đến nay, nó cho phép quân đội Israel từng bước tiến gần thành phố Gaza và tránh những cuộc giao tranh đẫm máu.
Ngoài ra, sự mơ hồ về chiến dịch cũng có thể khiến Tel Aviv có thêm thời gian để đánh giá kế hoạch hành động từ các nhóm đồng minh của Hamas như Hezbollah.
"Chiến tranh hiện đại không chỉ tiến hành với xe tăng và máy bay. Đó là cuộc chiến tranh mạng, chiến tranh tâm lý và thông tin", Amos Yadlin, cựu lãnh đạo tình báo quân đội Israel, nói.
Thanh Tâm (Theo Washington Post)