Thủ tướng, các Phó thủ tướng, Bộ trưởng khởi công 72 trường học ở biên giới

Cuối chương trình, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu và các em học sinh thực hiện nghi thức khởi công xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền, từ điểm cầu Trường nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở xã Yên Khương, Thanh Hóa.

Phát biểu tại lễ khởi công Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS xã Yên Khương, tỉnh Thanh Hóa, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc xây dựng trường học tại xã biên giới thể hiện tinh thần cả nước hướng về biên cương vì tương lai con em đồng bào các dân tộc. Ông khẳng định đầu tư cho con người là đầu tư cho phát triển, trong đó giáo dục giữ vai trò đặc biệt quan trọng, là nền tảng hình thành nhân cách, phẩm chất và năng lực, quyết định thành công trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thủ tướng yêu cầu các nhà trường trở thành trung tâm giáo dục toàn diện, lấy học sinh làm chủ thể, thầy cô giáo là tấm gương và nguồn cảm hứng cho các em. Ông cho biết trong giai đoạn đầu, Chính phủ sẽ đầu tư hoàn thành 100 trường mới hoặc cải tạo trong năm 2025, sau đó mở rộng để hoàn thành 248 trường trong 2-3 năm tới, góp phần nâng cao đời sống người dân biên giới và củng cố quốc phòng, an ninh.

Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung chính sách để học sinh các xã biên giới được hưởng chế độ nội trú, bán trú phù hợp; đồng thời phối hợp các bộ, ngành bố trí, đào tạo giáo viên biết tiếng dân tộc, có chính sách phụ cấp và hỗ trợ đời sống cho giáo viên vùng khó. Từ năm học tới, học sinh vùng biên sẽ được học tiếng Anh là ngoại ngữ thứ hai, cùng các môn tin học, văn hóa, âm nhạc, thể thao trong môi trường học tập đồng bộ, hiện đại.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các địa phương biên giới rà soát, điều chỉnh quy hoạch, bố trí đủ quỹ đất, bảo đảm hạ tầng điện, nước sạch, viễn thông, giao thông và môi trường an toàn cho học sinh. Ông nhấn mạnh các bộ, ngành và địa phương phải quyết liệt triển khai với tinh thần "3 ca 4 kíp; ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương; vượt nắng thắng mưa, không thua bão gió" để đưa các ngôi trường mới vào hoạt động trước tháng 8/2026.

"Chúng ta phải xem đây như một Chiến dịch Quang Trung - thần tốc và táo bạo. Thần tốc là phải làm nhanh, táo bạo là phải quyết liệt nhưng vẫn bảo đảm quy trình, chất lượng và hiệu quả", Thủ tướng nói.

Tại xã Mường Khương (Lào Cai), Phó thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà dự lễ khởi công 4 trường phổ thông nội trú liên cấp ở các xã biên giới A Mú Sung, Y Tý, Mường Khương và Pha Long.

Các công trình được đầu tư đồng bộ với khu lớp học, nhà nội trú, nhà đa năng, thư viện, bếp ăn và hạ tầng kỹ thuật, quy mô 28-36 lớp, đáp ứng từ 980 đến hơn 1.200 học sinh mỗi trường. Tổng vốn đầu tư hơn 945 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trước 30/8/2026.

Dịp này, Phó thủ tướng tặng 200 suất quà cho học sinh khó khăn; Ngân hàng trao bốn phòng máy tính trị giá một tỷ đồng cho các trường.

Tại bản Phai Đin, xã Thanh Nưa, Phó thủ tướng Lê Thành Long dự lễ khởi công Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Thanh Nưa - công trình trọng điểm trong phát triển giáo dục vùng biên phía tây lòng chảo Điện Biên. Thanh Nưa là xã biên giới mới được thành lập sau sáp nhập các xã Hua Thanh, Thanh Luông, Thanh Hưng, Thanh Chăn và Thanh Nưa cũ, có hơn 17.600 ha diện tích tự nhiên và gần 30.000 dân, gồm 6 dân tộc cùng sinh sống, trong đó có 10 thôn bản đặc biệt khó khăn.

Trường Thanh Nưa được xây dựng trên diện tích 5,3 ha, tổng vốn đầu tư hơn 224 tỷ đồng, quy mô 1.050 học sinh. Công trình gồm 30 phòng học văn hóa, phòng bộ môn, 99 phòng ở nội trú cho học sinh, 15 phòng công vụ cho giáo viên, nhà ăn, nhà bếp, cùng các hạng mục phụ trợ như khu thể thao, bể bơi, sân đường và thiết bị đồng bộ, hiện đại.

Đây là một trong 9 trường nội trú liên cấp mà địa phương triển khai trong năm 2025, trong đó 6 trường khởi công ngày 9/11 và 3 trường đã khởi công đầu tháng. Tất cả dự án được yêu cầu hoàn thành trước ngày 30/8/2026.

Tại xã Vĩnh Gia, tỉnh An Giang, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn dự lễ khởi công xây dựng Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học - THCS Vĩnh Gia, được hình thành trên cơ sở sáp nhập Trường Tiểu học B Lương An Trà và Trường THCS Lương An Trà.

Trường được xây dựng trên diện tích 4,29 ha, quy mô 45 lớp, đáp ứng nhu cầu học tập cho 1.500 học sinh, trong đó khoảng 600 em ở nội trú. Dự án đầu tư hơn 186 tỷ đồng, kết hợp xây dựng mới với cải tạo một số hạng mục hiện có. Sau khi hoàn thành, quy mô học sinh hai cấp học dự kiến tăng 20-30% so với mức 1.069 em trong năm học 2025-2026.

Ông Phạm Thanh Bình, Hiệu trưởng Trường THCS Vĩnh Gia, cho biết chưa từng nghĩ vùng biên xa xôi lại có thể có một ngôi trường nội trú hiện đại, đồng bộ như vậy. "Đây là niềm hạnh phúc, ước mơ bấy lâu của thầy trò và người dân trong vùng. Trường có ký túc xá, nhà ăn cho học sinh, khu sinh hoạt, nhà tập thể cho giáo viên, tạo môi trường học tập thuận lợi nhất", ông nói.

Tại buổi lễ, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn trao 20 suất học bổng cho học sinh vượt khó học giỏi và 10 phần quà, mỗi phần trị giá một triệu đồng, cho các thầy cô giáo có hoàn cảnh khó khăn.

Cùng ngày, An Giang đồng loạt khởi công ba trường phổ thông liên cấp với tổng kinh phí gần 390 tỷ đồng, dự kiến đưa vào sử dụng đầu năm học 2026. Riêng Trường nội trú liên cấp Vĩnh Gia có các hạng mục gồm khối hiệu bộ, dãy phòng học, phòng âm nhạc, 36 phòng ký túc xá nam và 36 phòng ký túc xá nữ, nhà ăn 330 chỗ, nhà đa năng, khu trồng rau, vườn thực vật và mảng cây xanh tạo cảnh quan.

Tại Nghệ An, điểm trường Tri Lễ 4 từng được gọi là "điểm trường 5 không": không điện lưới, không nước sạch, không trạm y tế, không sóng điện thoại và không có cô giáo. Nơi đây, các thầy giáo vừa dạy học, vừa thay cha mẹ chăm lo cho học sinh, giữa điều kiện sinh hoạt vô cùng thiếu thốn.

Dù Đảng và Nhà nước đã quan tâm đầu tư, nhưng ở vùng sâu, đặc biệt là khu vực biên giới, chất lượng giáo dục vẫn gặp nhiều khó khăn, khoảng cách chênh lệch với các vùng khác còn lớn. Học sinh và giáo viên thiếu thốn cơ sở vật chất, điều kiện sinh hoạt chưa bảo đảm, khiến việc dạy và học còn nhiều vất vả.

Từ năm 2018, việc sắp xếp, giảm điểm trường lẻ được triển khai mạnh mẽ trên cả nước, nhất là vùng dân tộc thiểu số và miền núi nhằm đáp ứng yêu cầu Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Tuy nhiên, khu vực biên giới vẫn là bài toán khó của ngành giáo dục do địa hình hiểm trở, giao thông chia cắt và tâm lý phụ huynh ngại cho con học xa nhà.

Tại xã Tri Lễ, chỉ riêng quãng đường từ trung tâm xã vào điểm trường Tri Lễ 4, các thầy giáo phải vượt hơn 20 km đường núi, mùa mưa đi mất gần 5 tiếng đồng hồ. Việc xây dựng trường nội trú liên cấp được kỳ vọng sẽ chấm dứt cảnh đi lại gian nan, giúp thầy trò yên tâm giảng dạy, học tập và ổn định cuộc sống.

Tại xã Ia Rvê, điểm cực Tây Nam của tỉnh Đăk Lăk, hàng trăm học sinh, phụ huynh và người dân tham dự lễ khởi công Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Ia Rvê. Phó thủ tướng Mai Văn Chính dự lễ và trò chuyện với các em học sinh tại đây.

Trường Ia Rvê là một trong ba công trình trường học được tỉnh Đăk Lăk triển khai xây dựng theo chủ trương của Bộ Chính trị về phát triển giáo dục khu vực biên giới. Công trình được nâng cấp, mở rộng từ cơ sở vật chất Trường THCS Nguyễn Thị Định, với tổng mức đầu tư 126,7 tỷ đồng. Trường có quy mô 37 lớp với gần 1.000 học sinh, trong đó khoảng 240 em học nội trú, số còn lại ở bán trú; toàn bộ học sinh được tổ chức ăn trưa và nghỉ tại trường.

Cùng thời điểm, Đăk Lăk khởi công hai trường liên cấp khác tại các xã biên giới Ia Lốp (tổng mức đầu tư 105 tỷ đồng) và Buôn Đôn (hơn 158 tỷ đồng). Ngoài ra, Trường liên cấp xã Ea Bung sẽ được nâng cấp, mở rộng từ Trường THCS Lê Quý Đôn thành Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học - THCS, với tổng mức đầu tư 95 tỷ đồng, thực hiện giai đoạn 2026-2030. Các dự án này nhằm tạo điều kiện học tập, sinh hoạt tốt hơn cho học sinh vùng biên, đồng thời góp phần củng cố quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đăk Lăk có đường biên giới dài 73 km giáp Campuchia, với 4 xã biên giới gồm Ia Rve, Ia Lop, Ia Rmok và Ea Bung. Khu vực này hiện có 13 trường với hơn 4.300 học sinh, trong đó 80% là con em đồng bào dân tộc thiểu số. Do địa hình cách trở, nhiều em phải đi bộ hàng cây số đến lớp, đặc biệt trong mùa mưa lũ, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc đầu tư các trường nội trú liên cấp được kỳ vọng sẽ giúp học sinh vùng biên có điều kiện học tập, sinh hoạt thuận lợi và an toàn hơn.

Tại xã Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, dự án Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Hương Khê được khởi công tại thôn Phú Gia, trên diện tích hơn 5 ha, tổng vốn đầu tư hơn 150 tỷ đồng. Công trình có quy mô 40 lớp, dự kiến phục vụ khoảng 1.500 giáo viên, học sinh, trong đó nhiều em là con em dân tộc Lào.

Thầy Lê Ánh Dương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phú Gia, cho biết hiện trường có hai điểm dạy học, trong đó điểm Phú Lâm cách trung tâm 18 km, khiến việc đi học của học sinh rất vất vả. "Khi trường mới hoàn thành, thầy trò sẽ có cơ sở vật chất khang trang, đầy đủ, giúp việc dạy và học hiệu quả hơn", thầy nói.

Phó chủ tịch xã Hương Khê Nguyễn Trọng Vỹ cho hay địa phương đã bố trí hơn 5 ha đất và hoàn thành giải phóng mặt bằng đúng quy định. "Công trình không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập, sinh hoạt của học sinh vùng biên mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Theo ông Nguyễn Quang Linh, Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng Công trình Dân dụng và Hạ tầng tỉnh Hà Tĩnh, đây là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách. Đơn vị đã huy động nguồn lực, triển khai đồng bộ để đảm bảo tiến độ, hoàn thành công trình đúng kế hoạch Chính phủ đề ra.

Tại xã Sơn Kim 1, tỉnh Hà Tĩnh, công trình Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Sơn Kim 1 được khởi công với diện tích gần 5 ha, tổng kinh phí hơn 140 tỷ đồng. Dự lễ có Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cùng lãnh đạo tỉnh.

Sơn Kim 1 là xã biên giới giáp Lào, nơi Trường Tiểu học Sơn Kim 1 đã xuống cấp, phòng học tạm bợ, trang thiết bị thiếu thốn. Toàn trường có hơn 70 trong 542 học sinh phải đi bộ đường xa, qua núi dốc quanh co. "Em mong trường mới có khu bán trú, nội trú để những ngày mưa không phải đi học vất vả, có thêm sân bóng, bể bơi để vui chơi, tập luyện", học sinh Đào Diễm My nói.

Cô Nguyễn Thị Bình, giáo viên nhà trường, chia sẻ trường nằm ven quốc lộ 8 - tuyến đường dốc và nhiều xe cộ, khiến việc đến lớp của học sinh tiềm ẩn nguy hiểm. Khi công trình hoàn thành với khu nội trú và bán trú, các em sẽ có điều kiện học tập, sinh hoạt thuận lợi, an toàn hơn.

Thầy Lê Minh Huấn, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Sơn Kim 1, cho biết ngôi trường hiện nay đã được xây dựng từ lâu, nhiều hạng mục xuống cấp, không còn đáp ứng nhu cầu dạy và học. Việc được đầu tư xây mới trường nội trú liên cấp là niềm vui lớn của thầy trò và người dân địa phương.

"Khi có cơ sở vật chất đầy đủ, học sinh sẽ được học tập, sinh hoạt trong môi trường tốt hơn, giáo viên cũng có điều kiện nâng cao chất lượng giảng dạy. Đặc biệt, việc các em được ăn ở tại trường sẽ đảm bảo sức khỏe, giảm vất vả cho phụ huynh", thầy Huấn nói. Ông cho biết xã Sơn Kim 1 có địa hình rộng, nhiều đồi dốc và khúc cua nguy hiểm, nên việc có khu nội trú sẽ giúp giáo viên chăm sóc học sinh tốt hơn, phụ huynh yên tâm lao động sản xuất.

Tại Hà Tĩnh, địa phương có 7 xã biên giới, UBND tỉnh đã phê duyệt đầu tư 7 trường học giai đoạn 2025-2026 với tổng vốn hơn 740 tỷ đồng. Trong đó, hai công trình Sơn Kim 1 và Hương Khê khởi công trong năm 2025; năm công trình còn lại triển khai năm 2026. Các dự án kỳ vọng sẽ mang lại cơ hội học tập tốt hơn cho học sinh vùng biên và cải thiện điều kiện làm việc cho giáo viên nơi tuyến đầu Tổ quốc.