Lực lượng Hamas ngày 14/12 đăng video giao tranh ở thành phố Khan Younis, điểm nóng xung đột tại miền nam Dải Gaza. Trong video, xe tăng chủ lực Merkava Mark 4M của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đang di chuyển với tốc độ cao trên đường phố thì bị thành viên Hamas dùng súng chống tăng tập kích ở cự ly gần.
Hệ thống Phòng thủ Chủ động (APS) Trophy trang bị trên xe tăng Merkava lập tức được kích hoạt, phóng ra đạn kim loại phá hủy đạn chống tăng của Hamas. Video không cho thấy hình ảnh cận cảnh của chiếc xe sau vụ tấn công, song nó vẫn tiếp tục di chuyển về phía trước với tốc độ cũ, cho thấy đòn đánh không gây ảnh hưởng tới xe tăng Israel.
Đoạn sau của video có cảnh một xe tăng Merkava Mark 4M khác nằm bất động, dường như đã bị vô hiệu hóa hoặc bỏ lại. Tuy nhiên, hệ thống Trophy của xe tăng vẫn kích hoạt khi bị lực lượng Hamas tấn công, chặn đứng quả đạn mà nhóm vũ trang phóng tới.
Xe tăng Merkava Israel tác chiến tại Khan Younis trong video đăng ngày 14/12. Video: Hamas
"Video cho thấy giá trị của các APS như Trophy, đặc biệt là khi trang bị cho xe tăng, thiết giáp hoạt động trong môi trường đô thị chật hẹp", Joseph Trevithick, chuyên gia quân sự của Drive, nhận định. "Môi trường này cung cấp cho lực lượng phòng thủ nhiều chỗ ẩn nấp thuận lợi để phục kích khí tài đối phương ở cự ly gần".
Merkava là dòng xe tăng chủ lực được Israel phát triển từ thập niên 1970 và đưa vào biên chế năm 1979. Chúng được thiết kế nhằm cung cấp khả năng bảo vệ tối đa cho tổ lái, với giáp mặt trước được gia cố, động cơ nằm ở mũi xe và tháp pháo lùi về phía sau, cùng cửa ra vào ở đuôi xe.
Biến thể Merkava Mark 4M được triển khai từ năm 2011, có đặc điểm nổi bật là hệ thống phòng thủ chủ động Trophy được ví như tấm "màn thép" bảo vệ phương tiện trước tên lửa chống tăng dẫn đường (ATGM) và đạn xuyên giáp.
Hệ thống này bao gồm các cảm biến, radar cảnh giới, máy tính và tổ hợp đánh chặn. Radar của Trophy có thể quét khu vực 360 độ theo mặt phẳng ngang để phát hiện tên lửa và đạn chống tăng bắn tới. Khi phát hiện mục tiêu, máy tính sẽ phân tích và ra lệnh phóng các quả đạn kim loại để vô hiệu hóa mối đe dọa trước khi nó tiếp cận giáp chính của xe tăng.
Hệ thống Trophy còn có thể truy ngược lại đường bay của mối đe dọa, tự động hướng nòng pháo về nơi quả tên lửa hoặc viên đạn được bắn ra. Tuy nhiên, Trophy không thể quét 360 độ theo mọi hướng, nên không đạt hiệu quả bảo vệ trước các đòn tấn công đột nóc.
Xe tăng Merkava của Israel tác chiến ở Dải Gaza hôm 7/12. Ảnh: Reuters
Trong cuộc tập kích lãnh thổ Israel hôm 7/10, lực lượng Hamas đã tiêu diệt ít nhất một xe tăng Merkava Mark 4M bằng cách dùng UAV thả đầu đạn PG-7VR vào mặt trên mũi xe, nơi có lớp giáp tương đối mỏng.
Để khắc phục điểm yếu này, IDF đã hàn giáp lồng lên nóc tháp pháo cho một số xe tăng Merkava tác chiến ở Dải Gaza, nhằm tăng khả năng bảo vệ trước đòn đánh từ trên cao.
Trophy cũng không được thiết kế để chống lại mọi đòn tấn công, như khi bị đối phương áp sát và cài thiết bị nổ. Hệ thống này có thể gây nguy hiểm cho những người đứng gần xe, do đó thường được tắt khi di chuyển cùng với bộ binh, tạo điều kiện để lực lượng đối phương tập kích. Trophy cũng khó hoạt động hiệu quả khi bị tấn công bởi nhiều đầu đạn cùng một lúc.
Theo các thống kê nguồn mở, ít nhất 24 xe tăng Merkava đã bị phá hủy hoặc hư hại kể từ khi xung đột bùng phát giữa Hamas và Israel hồi tháng 10, cho thấy Trophy không thể giúp xe tăng Israel trở nên "bất khả xâm phạm".
"Dù vậy, video do chính Hamas công bố vẫn chứng tỏ rằng lớp phòng thủ bổ sung từ hệ thống Trophy có tầm quan trọng như thế nào", chuyên gia Trevithick nhận xét.
Phạm Giang (Theo Drive)