Người tên Sơn được đề cập là Lê Hồng Sơn, Tổng giám đốc Công ty Bầu trời xanh. Để thu lợi từ việc tổ chức 109 chuyến bay giải cứu trong Covid-19, ông Sơn cùng Phó tổng giám đốc Nguyễn Thị Thanh Hằng bị nghi đã chi 38,5 tỷ đồng hối lộ các quan chức.
Theo kết luận điều tra của Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) ký ngày 3/4, đầu năm 2022, khi phát hiện việc này, cán bộ cục nghiệp vụ của Bộ Công an đã gặp, động viên bà Hằng tự thú về hành vi đưa hối lộ. Bà Hằng ngay sau đó liên hệ với người quen là thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc Công an Hà Nội.
Bà Hằng cùng ông Sơn thống nhất nhờ ông Tuấn lo cho cả hai thoát lao lý. Mọi việc do bà Hằng làm đầu mối. Ông Tuấn lại quen Hoàng Văn Hưng, điều tra viên chính của cuộc điều tra này, đang là Trưởng phòng điều tra của Cục An ninh điều tra (Bộ Công an)
Khi bà Hằng đến nhà, ông Tuấn bốc máy gọi ông Hưng. Một tháng sau, Phó giám đốc Công an Hà Nội "thiết kế" năm cuộc gặp giữa bà Hằng và ông Hưng tại hai căn nhà riêng của mình ở quận Tây Hồ và Đống Đa.
Cơ quan điều tra cho rằng khi chỉ có ba người, bà Hằng trình bày toàn bộ việc đưa hối lộ để thực hiện chuyến bay combo (người dân phải tự nguyện trả phí toàn bộ gồm vé máy bay, tiền cách ly...). Đánh giá tình hình, điều tra viên Hưng bày cách bà Hằng "nhận mọi tội lỗi để cứu Sơn". Theo phân tích của ông Hưng, bà Hằng trực tiếp xin cấp phép và đưa tiền nên không thể "thoát". Còn ông Sơn dù là Tổng giám đốc nhưng đưa hối lộ ít hơn vì thế có thể khai "dựng" ông này giữ chức vụ đó để làm "bù nhìn".
Theo kịch bản của điều tra viên Hưng, khi làm việc với Cơ quan An ninh điều tra, bà Hằng sẽ thành khẩn khai báo, còn ông Sơn "đổ mọi tội lỗi lên đầu Hằng". Ông Hưng hướng dẫn bà Hằng viết tường trình về quá trình đưa hối lộ, đưa xem trước. Qua chỉ dẫn của trưởng phòng điều tra, bà Hằng gửi đơn xin được làm việc đến Cơ quan An ninh điều tra. Cùng lúc, bà chi 200.000 USD để ông Tuấn đưa ông Hưng lo trước chi phí.
Cựu Phó giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn. Ảnh: UBND huyện Thường Tín
Trong một vài lần gặp tại nhà ông Tuấn, ông Hưng tiếp tục hướng dẫn bà Hằng và thông qua bà này hướng dẫn Sơn cách khai báo. Các cuộc gặp đều sau 20h và lần nào ông Hưng cũng gợi ý chi tiền, cơ quan điều tra nêu.
Từ tháng 3 đến 7/2022, ông Hưng tiết lộ với bà Hằng quan điểm điều tra là ông Sơn buộc phải biết công ty đã chi tiền hối lộ, vì thế phải chịu trách nhiệm. "Có quyết tâm cứu Sơn không?", ông Hưng hỏi thẳng bà Hằng.
Bà Hằng hiểu đây là gợi ý chi tiền nên trả lời "đồng ý", sẵn sàng lo chi phí. Kịch bản "chạy án" lúc này không thay đổi: Bà Hằng nhận hết tội, còn Sơn đổ tội cho Hằng.
Theo cáo buộc của cơ quan điều tra, tại nhiều cuộc gặp sau đó, từ tháng 3 đến 9/2022, bà Hằng nhiều lần đưa tiền cho ông Tuấn, tổng cộng 2,6 triệu USD, để chuyển cho điều tra viên Hưng. Mọi giao dịch đều thông qua Phó giám đốc Công an Hà Nội. Bà chưa có cuộc gặp tay đôi hay gọi điện thoại riêng cho ông Hưng.
Đầu tháng 9/2022, dù nhiều lần xuống tiền "cứu Sơn" nhưng bà Hằng và ông Sơn vẫn liên tục bị triệu tập lấy lời khai. Hai người vì thế nhờ ông Tuấn "thiết kế" tiếp cuộc gặp với ông Hưng.
Khi nghe bà Hằng trình bày, ông Hưng hướng dẫn: "Sơn hãy chỉ khai rằng thấy Hằng đưa túi quà cho cán bộ Văn phòng Chính phủ, chứ không biết trong túi là gì". Ông Hưng dặn khi làm việc, nếu điều tra viên ghi không đúng nội dung thì phải yêu cầu chỉnh sửa trước khi ký. Tưởng mọi việc êm xuôi, bà Hằng tiếp tục đưa cho ông Tuấn 2 lần, tổng 600.000 USD để chuyển đến Hưng, kết luận điều tra nêu.
Thời gian này, ông Hưng bị chuyển từ Trưởng phòng Phòng Điều tra sang làm Trưởng phòng Phòng Chính trị Hậu cần. Ông không còn nhiệm vụ gì trong vụ án nhưng khi trao đổi với bà Hằng luôn nói "đây chỉ là luân chuyển về hành chính", mình "vẫn chỉ đạo án".
Ông Hưng liên lạc, nhờ ông Tuấn thiết kế nhiều cuộc gặp với bà Hằng để tạo niềm tin. Có lần, ông đưa ra lý do "VKS làm rất căng" để nhờ ông Tuấn đánh tiếng với Hằng, buộc chi thêm 350.000 USD.
Bị can Lê Hồng Sơn. Ảnh: Bộ Công an
Cuối tháng 11/2022, vẫn tại cuộc gặp ở nhà ông Tuấn, ông Hưng thông báo đã đưa 350.000 USD nhưng VKS chê ít. Từ gợi ý "đây chỉ mới được một nửa" của ông Hưng, bà Hằng hiểu phải là 700.000 USD nên chuẩn bị thêm 350.000 USD, kết luận điều tra nêu.
Thế nhưng, ông Hưng sau đó gọi cho ông Tuấn báo bà Hằng chuẩn bị 450.000 USD do phát sinh khoản chi 100.000 USD riêng cho lãnh đạo cấp Vụ. Theo cơ quan điều tra, đây là lý do tạo ra để vòi tiền bà Hằng.
Sau khi nhận đủ 450.000 USD, ông Tuấn làm theo yêu cầu của ông Hưng, chuyển thành hai túi, cho vào một chiếc cặp số Samsonite vỏ cứng, cài mã khóa 104.
6h43 ngày 5/12/2022, ông Hưng dùng ứng dụng bảo mật gọi bảo ông Tuấn đưa tiền đến trụ sở Cơ quan An ninh điều tra. Do bận việc nên từ nhà riêng ở phố Đặng Thai Mai, ông Tuấn đưa cặp tiền cho người cháu mang lên ôtô, nhờ chuyển đến cho Hưng.
Hơn hai tiếng sau, ông Hưng dùng sim rác gọi cho cháu ông Tuấn hướng dẫn chỗ đỗ xe, đối diện trụ sở Cơ quan An ninh điều tra trên phố Trần Bình Trọng. Khi xác định được vị trí, Hưng đến lấy tiền rồi mang ra ôtô của mình.
Ông Hưng ngồi tiếp trên xe khoảng 8 phút và trở lại trụ sở cơ quan, không mang theo cặp tiền. Lái xe của Hưng rời đi cùng chiếc cặp đựng tiền.
Ba ngày sau lần cuối cùng chi tiền chạy án, ông Sơn bị bắt về tội Đưa hối lộ. Cơ quan An ninh điều tra cáo buộc, lúc này ông Hưng khẳng định vẫn "kiểm soát được tình hình". Để tạo niềm tin, ông vẽ ra kế hoạch sẽ lo cho Sơn được tội nhẹ nhất hoặc được đình chỉ điều tra, nếu giữ nguyên lời khai. Ông Hưng vẫn không quên gợi ý bà Hằng cần tiếp tục đưa tiền vì "phải gặp một số lãnh đạo để báo cáo, xin chủ trương".
Theo kết quả xác minh, do ông Tuấn lo sợ khi bị bắt Sơn sẽ khai ra việc chi tiền chạy án, ông Hưng trấn an, nói đã bảo Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an tại TP HCM fax lời khai của Sơn để xem. Ông Hưng còn nói: Hai điều tra viên làm việc với Sơn còn trẻ nên sẽ không đủ kinh nghiệm để buộc được Sơn phải khai hết; nếu khai là do bản lĩnh quá kém.
Đến ngày 6/1 và 11/1, lần lượt ông Tuấn và Hưng bị bắt.
Theo cáo buộc, trong năm 2022, nhóm Hằng và Sơn đã 13 lần đưa cho ông Tuấn, tổng cộng 2,65 triệu USD, tương đương 61,6 tỷ đồng. Ông Tuấn khai, trừ đi 400.000 USD giữ lại, đã đưa hết 2,25 triệu USD cho ông Hưng theo từng lần Hằng chuyển tiền đến.
Ngược lại, ông Hưng khai không nhận bất kỳ khoản nào. Cơ quan điều tra cũng chỉ có đủ căn cứ xác định ông Hưng nhận hai lần, tổng cộng 800.000 USD của bà Hằng thông qua ông Tuấn.
Do những sai phạm trên, bà Hằng, ông Sơn bị đề nghị truy tố về tội Đưa hối lộ; ông Tuấn về tội Môi giới hối lộ và Hưng về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Cơ quan An ninh điều tra đánh giá dù ông Hưng khai không nhận tiền của ai nhưng đủ cơ sở kết luận cựu điều tra viên này đã nhận 800.000 USD của bà Hằng thông qua ông Tuấn. Ông Hưng đã "lợi dụng chức vụ, quyền hạn" để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bởi thực tế không có khả năng can thiệp vào vụ án để "chạy án" cho hai doanh nhân Hằng, Sơn.
Bà Hằng và ông Sơn hiện là bị can, nằm trong số hàng chục chủ doanh nghiệp liên quan đại án chuyến bay giải cứu. Trong vụ án này, ngày 3/4, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã đề nghị truy tố tổng cộng 54 người, trong đó 21 nghi can về tội Nhận hối lộ, 23 người tội Đưa hối lộ và 4 người tội Môi giới hối lộ. Ông Hưng là người duy nhất bị đề nghị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.