Trên cao tốc Autobahn của Đức, chiếc Volkswagen Passat cũ lao "roét" qua mẫu Porsche tôi đang chạy tà tà 120 km/h, ướm chừng lái xe đạp ngưỡng 160-170 km/h. Ngó qua cửa kính, tài xế trung niên, đèo thêm một cậu bé. Chuyện này không lạ trên Autobahn, lác đác mới tìm thấy các mẫu xe Nhật ở đây. Khách hàng châu Âu vốn khó tính bậc nhất thế giới.

Bước chân vào thị trường Việt Nam, Passat cũng như các sản phẩm khác của Volkswagen mới mẻ nên độ phủ chưa cao, nhưng bù lại bản thân sản phẩm thừa hưởng nhiều thành tựu vì chung nhà với nhiều hãng xe sang. Thiết kế là thứ rõ rệt nhất.

Nếu xe bình dân châu Âu trước giờ thường già cỗi, đơn giản đến nhàm chán thì Passat mới gạt phăng định kiến đó. Mẫu sedan cỡ D mang đường nét như Audi, đèn pha LED với dải LED ban ngày bao quanh, đèn hậu tinh tế, nhìn ngang thân trường xe như những chiếc BMW. Những đường dập nổi khiến Passat cứng cáp, bề thế. Điểm duy nhất còn hơi hướng cũ là lưới tản nhiệt ba thanh ngang.

Khoang nội thất cũng biến đổi hoàn toàn so với thế hệ cũ. Khe gió điều hòa nối liền với những thanh ngang khiến bảng táp-lô rộng rãi, giống hệt cách tạo hình trên Audi A6. Bảng điều khiển trung tâm với hàng nút bấm xung quanh chân cần số lại là công thức bàn phím Vertu của Porsche. Màn hình thông tin giải trí mang tới chút tiếc nuối khi nằm lọt trong bảng táp-lô sáng màu. Nhưng điều đó cũng dễ hiểu để hãng xe Đức có thể phân cấp cho các thương hiệu sở hữu. Ai sẽ mua Audi nếu một chiếc Volkswagen Passat đẹp như Audi A6?

Người chắp bút cho đường nét của Passat là Walter de Silva, trưởng thiết kế tập đoàn Volkswagen (đến 2015), người nổi danh với hai mẫu Audi R8 và A5 coupe. Ông cũng chịu trách nhiệm thiết kế của Bentley, Lamborghini và Bugatti. Với quan điểm tạo hình của ông, Passat thế hệ này đầy đặn, lịch duyệt và cứng cáp.

Sự thay đổi triết lý sản phẩm của Volkswagen cũng giúp nội thất nhàm chán của những xe cổ truyền châu Âu nhảy lên một bước mới, tiện nghi khắp nơi. Vô-lăng bọc da tích hợp nhiều phím chức năng. Ghế trước chỉnh điện 14 hướng, ghế lái có massage và nhớ vị trí. Điều hòa tự động tới 3 vùng ghế lái, khách trước và hàng ghế sau. Những trang bi này đều không có trên các đối thủ Nhật.

Xe có đầy đủ các công nghệ kết nối vốn là yêu cầu thời thượng của khách hàng hiện đại như kết nối USB, Bluetooth, điều khiển giọng nói, điện thoại rảnh tay. Hệ thống âm thanh 8 loa với khả năng phân vùng âm thanh theo ý muốn cho 4 vùng trong xe. Phiên bản Blue Motion sử dụng màn hình cảm ứng 8 inch, đầu CD và có khe đọc thẻ SD bên hộc găng tay.

Điểm khác biệt lớn nhất để Passat tách mình ra khỏi phân khúc sedan cỡ D phổ thông là khả năng vận hành. Bước vào xe, tiếng đóng cửa chắc nịch, nếu không có logo Volkswagen trên vô-lăng, có thể bạn sẽ nhầm đây là một mẫu xe sang. Tay lái phẳng đáy mang tới cảm hứng cầm lái. Mọi thứ vừa vặn trong tầm với. Ghế lái khá lạ với phần đệm mặt ghế dài hẳn ra ngoài, đỡ dưới chân tài xế, triệt tiêu cảm giác mỏi gối khi phải chạy đường dài.

Bấm nổ máy. Không rung, không tiếng máy. Thứ cảm giác quen thuộc của những dòng xe Đức. Nhưng màn hình tài xế hiển thị bánh trước bên phụ không đủ hơi, dù mức áp suất của mỗi bánh không quá thấp so với các xe tôi từng chạy. Vì sao vậy nhỉ? Thì ra xe đang thiết lập ở chế độ chở đầy (full-load) với 4-5 người trên xe. Khi đó, lốp yêu cầu áp suất cao hơn để đủ sức chịu tải. Xe còn hai chế độ khác là standard (2 người) và comfort (một mình tài xế). Với kiểu cho phép chọn chế độ tải, tài xế sẽ biết cần bơm lốp bao nhiêu để vận hành êm ái.

Trong phố, chiếc sedan Đức xử lý rất tốt cách âm, nếu tài xế có hứng bật thêm một bản nhạc, những tạp âm bên ngoài gần như không còn. Các kỹ sư Volkswagen thiết lập cho Passat lực xoay vô-lăng không nhẹ bẫng mà có độ đầm ngay cả khi đi chậm. Người đang quen lái xe Hàn sẽ hơi lạ ở lần đầu cầm lái, nhưng càng đi càng quen, nhất là trên đường trường. Vô-lăng thật tay, chính xác, không có độ rơ là một yếu tố quan trọng giúp xe vững khi chạy tốc độ cao.

Nguồn sức mạnh của Passat đến từ động cơ 1,8 lít I4 tăng áp đơn, phun xăng trực tiếp cho công suất 180 mã lực tại vòng tua máy 5.100-6.000 vòng/phút, mô-men xoắn cực đại 250 Nm tại 1.250-5.000 vòng/phút. Hộp số tự động ly hợp kép DSG 7 cấp. Xe có chế độ chạy thể thao S và số tay (+/-) nhưng không có lẫy chuyển số trên vô-lăng. Nhờ tăng áp, xe có sức mạnh tương đường các động cơ 2.5 của Camry và 2.4 của Accord nhưng mô-men xoắn đạt ngay ở vòng tua 1.500 vòng/phút, còn đối thủ phải lên tới 4.000.

Trọng lượng không tải của Passat ở ngưỡng 1.458 kg, tức nhẹ hơn Camry (1.498 kg), Mazda6 (1.490 kg) và Honda Accord (1.550 kg). Chia sẻ chung khung sườn với Audi A4 nên không có gì lạ khi Passat nhẹ hơn các đối thủ, bởi khung xe ứng dụng công nghệ Space Frame với nhôm đúc và thép tấm. Cấu trúc này giúp khung nhẹ hơn 40% so với loại thân sử dụng thép truyền thống, nhưng cứng vững hơn 60%.

Nhẹ cân hơn lại đạt mô-men xoắn tối đa ở ngưỡng tua máy thấp nên cú bắt tốc của Passat khi đang nhởn nhơ ở tốc độ thấp là rất khác. Thứ âm thanh ù ù không ứ đọng dưới gầm xe mỗi lần căng chân ga là điểm phân biệt rõ rệt giữa xe Đức với xe Nhật. Khi người Nhật làm xe phổ thông cách âm tốt là lúc họ hướng tới sự nhàn nhã khi di chuyển như Camry, và nếu muốn thể thao phải chấp nhận hy sinh sự tĩnh lặng như Accord. Người Đức lại muốn đạt cả hai, Passat phải tăng tốc nhanh trên Autobahn, nhưng cũng đủ êm, yên trong phố.

Bước chuyển số là một đặc sản nữa là hộp số ly hợp kép DSG mang lại. Nếu các hộp số tự động thông thường sử dụng biến mô thủy lực để truyền tải sức mạnh từ động cơ tới hộp số thì xe DSG sử dụng hai ly hợp như số sàn, mỗi ly hợp có nhiệm vụ điều khiển một dãy các số khác nhau (chẵn và lẻ). Khi xe đang chạy ở số một, ly hợp thứ 2 đã sẵn sàng để "đóng" số 2, việc chuyển số vì thế mượt mà, không mất công hao phí như biến mô. Nếu phải dừng, ly hợp sẽ ngắt hoàn toàn, sau đó khi tài xế đạp ga, tùy vào trạng thái tăng tốc, xe sẽ tính toán để khởi động từ cấp số phù hợp, vậy nên Passat có thể xuất phát từ số 2 chứ không chỉ số 1 như hầu hết các xe số tự động.

Đưa Passat lên cao tốc và đạp ga cực đoan, chuyển cần số về S, chiếc sedan thể hiện một hình ảnh khác. Xe bắt tốc mượt, độ trễ tăng áp khó nhận ra, dúi ga thật sâu và lâu, kim đồng hồ dựng đứng lên 6.000-7.000 vòng trước khi sang số. Nhưng nổi bật nhất của mẫu xe nhà Volkswagen là khả năng đầm chắc ở tốc độ cao, dù nhẹ hơn các đối thủ Nhật.

Một mẫu xe chạy Autobahn không thể lơ là công nghệ an toàn. Xe có 6 túi khi xung quanh, phanh đĩa với các hệ thống quen thuộc chống bó cứng phanh ABS, hỗ trợ phanh khẩn cấp. Trời mưa ướt, đường trơn trượt đã có kiểm soát độ bám đường, cân bằng điện tử. Trong đêm tối, đèn LED tự động điều chỉnh góc chiếc giúp tài xế dễ dàng quan sát.

Trong phố đông, tài xế có thể giải phóng chân phanh khi dừng đèn đỏ bằng nút bấm Phanh tự động, khi đó xe sẽ tự phanh cả khi tài xế buông chân, tự động hủy khi nhấp ga trở lại. Passat hỗ trợ tài xế tối đa cả khi đỗ xe, với cảm biến khoảng cách trước, sau và phanh tay điện tử. Trên cao tốc, đến lượt chân ga được thoải mái với chế độ kiểm soát hành trình cruise control (ga tự động), kết hợp giới hạn tốc độ. Bạn có thể thiết lập con số 100 km/h tối đa, khi ấy có nhỡ đạp ga mạnh thế nào, xe cũng chủ động giới hạn ở 100.

Volkswagen Việt Nam phân phối Passat với 3 phiên bản, BlueMotion giá 1,48 tỷ, BlueMotion Comfort giá 1,42 tỷ và GP giá 1,266 tỷ, các phiên bản chỉ khác nhau về lượng trang bị. Trong đó BlueMotion (Dẫn động xanh) là một điểm đặc biệt. Hãng xe Đức hướng tới khả năng tiết kiệm nhiên liệu tối đa, vì vậy ngoài hộp số ly hợp kép thông minh còn có gói BlueMotion với các công nghệ giúp tiết kiệm xăng và bảo vệ môi trường.

Đầu tiên là hệ thống ngắt động cơ tạm thời Start/Stop. Dừng xe ở đèn đỏ, bạn lười tắt máy, Passat sẽ làm hộ. Việc ngắt động cơ không chỉ giúp giảm tiêu hao nhiên liệu mà còn khiến xe yên tĩnh hơn. Chỉ cần nhả chân phanh, xăng tự động bơm, máy lại nổ.

Công nghệ thứ hai trong gói BlueMotion là phanh tái tạo năng lượng. Để không bị hao phí năng lượng khi phanh, hệ thống này sẽ tạo năng lượng khi phanh để nạp lại vào ắc-quy, sử dụng nguồn điện cho lúc khác. Passat cũng được xử lý giảm ma sát cho các chi tiết trong động cơ, qua đó giảm hao phí năng lượng. Cuối cùng, xe có thêm xử lý khí xả NOx để giảm bớt ô nhiễm.

Một ngày, hãy cầm lái Passat thong dong trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hay Long Thành - Dầu Giây. Dù không có cảm giác tốc độ ào ạt như Autobahn, nhưng duy trì ga nhàn tênh ở ngưỡng 120 km/h với thân xe vững chãi, bạn sẽ hiểu phần nào cảm giác của người Đức, khi họ trở nên cực đoan, chỉ tin tưởng các dòng xe châu Âu như Volkswagen.