Món quà từ biển khơi

Những ngày này, vùng biển Bình Thạnh (huyện Tuy Phong, Bình Thuận) trở nên tấp nập. Biển lặng, ngư dân rộn ràng vào mùa khai thác cá cơm. Bắt đầu từ tháng 8 đến tháng 12 hàng năm, nhưng theo những ngư dân lành nghề, đây mới là thời điểm cá to, béo nhất. Được thiên nhiên ưu đãi với bờ biển dài và thời tiết nóng quanh năm, thủy sản là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Bình Thuận. Sản lượng cá cơm góp phần không nhỏ đưa tỉnh ven biển này trở thành một trong ba ngư trường lớn của cả nước. Cá cơm Bình Thạnh được nhiều du khách và thương lái "săn lùng" vì hương vị trứ danh đã trở thành thương hiệu hàng chục năm.

Theo các thương lái, giá cá cơm hiện từ 15.000 đến 18.000 đồng một kg. Một sọt cá có giá bán khoảng 300.000 đồng. Mỗi chuyến đánh bắt có giá trị từ 300 đến 400 sọt cá, trung bình mang về cho ngư dân vài chục đến hàng trăm triệu.

Hành trình đi tìm tinh túy biển cả

Đại diện đơn vị sản xuất nước mắm Hoàng Gia chia sẻ có rất nhiều loại cá có thể ủ làm nước mắm, song chỉ có cá cơm là ngon nhất. Nước mắm làm từ cá cơm sẽ có mùi hương hợp khẩu vị truyền thống, không có lớp váng mỡ, vị ôi khét và cũng không có mùi tanh, ngái do cá cơm dễ phân hủy hoàn toàn hơn. Ngoài ra, thịt cá cơm còn rất lành tính và nhiều dinh dưỡng, chứa nhiều canxi, vitamin, có lượng đạm phù hợp, giúp ngăn ngừa những căn bệnh về tim mạch.

Giữa hàng trăm loại nước mắm làm từ cá cơm, thứ nguyên liệu truyền thống này khi được chuyển hóa vào nước mắm Hoàng Gia lại mang hương vị riêng, không hòa lẫn. Theo những nghệ nhân làm mắm Hoàng Gia, điều tạo nên sự khác biệt đến từ việc lựa chọn nguyên liệu qua các công đoạn đầy nghiêm ngặt.

Tại những vùng biển xa bờ, việc di chuyển vào đất liền tốn thêm thời gian, muốn giữ được độ tươi của cá thì phải chườm đá và ủ muối ngay tại thuyền. Với nước mắm Hoàng Gia, người nghệ nhân luôn có những tuyển chọn vô cùng gắt gao trong việc đưa nguồn nguyên liệu chính để ủ chườm, đó là chất lượng của cá, phải đủ trọng lượng, đủ độ "tươi" chuẩn.

Từ "tươi" hiểu theo kiểu chính xác ở đây, là cá không được bảo quản qua bất kì hương liệu nào, thậm chí là cả việc ướp muối và ướp đá. Tại vùng biển Bình Thạnh, Tuy Phong, có những ngư dân đánh bắt gần bờ bằng những chiếc thuyền, xuồng, ghe nhỏ, ra khơi đánh cá trong đêm và sáng trở về. Chính vì vậy mà cá cơm không cần qua ướp muối đá vẫn giữ được độ "tươi" khi vào đất liền.