Nhóm vũ trang Jihad Hồi giáo Palestine (PIJ) và Hamas ngày 11/6 ra tuyên bố chung cho biết đã chuyển phản hồi về đề xuất ngừng bắn ở Dải Gaza cho Qatar và Ai Cập, các nước đóng vai trò trung gian đàm phán giữa Israel và Hamas. Hai nhóm nhấn mạnh "sẵn sàng hành động tích cực để đạt thỏa thuận", với ưu tiên là chấm dứt hoàn toàn giao tranh tại dải đất.
Jihad Taha, phát ngôn viên Hamas, cho biết phản hồi của nhóm bao gồm "các sửa đổi để xác nhận việc ngừng bắn, rút quân, tái thiết Gaza và trao đổi tù nhân". Osama Hamdan, quan chức cấp cao của Hamas, nói lực lượng này đã "gửi một số nhận xét về đề xuất cho các bên trung gian", nhưng không giải thích thêm.
Mỹ, Qatar, Ai Cập xác nhận Hamas đã chuyển phản hồi cho Cairo và Doha, thêm rằng các nước đang nghiên cứu đề xuất của nhóm.
Một quan chức Israel giấu tên tiết lộ Tel Aviv đã nhận được văn bản của Hamas từ các bên trung gian và phát hiện lực lượng này đã "thay đổi tất cả các điều khoản chính và có ý nghĩa nhất" trong dự thảo thỏa thuận. Hamas "đã từ chối đề xuất trả tự do cho các con tin do Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố", người này cho hay.
Khói bốc lên sau đòn tập kích của Israel vào miền trung Gaza hôm 11/6. Ảnh: AFP
Một quan chức khác, không phải của Israel song đã được thông báo về vấn đề này, cho biết nhóm vũ trang đề xuất mốc thời gian mới cho việc thiết lập lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza, bao gồm thành phố cực nam Rafah.
Giới lãnh đạo Hamas nhanh chóng bác thông tin nhóm muốn bác bỏ hoàn toàn đề xuất do Tổng thống Mỹ công bố.
"Hamas và các phe phái ở Palestine đã đưa ra phản hồi tích cực, có trách nhiệm và nghiêm túc đối với đề xuất ngừng bắn. Phản ứng này phù hợp với các yêu cầu của người dân và phong trào kháng chiến, giúp mở đường cho việc đạt được thỏa thuận", Izzat al-Rishq, thành viên cấp cao của văn phòng chính trị Hamas, nói cuối ngày 11/6.
Ông cũng cáo buộc truyền thông Israel đang kích động phản ứng của nhóm nhằm giúp nước này tránh phải thực hiện các nghĩa vụ trong thỏa thuận.
Các phản ứng mới nhất của Israel và Hamas làm dấy lên hoài nghi về triển vọng đạt được thỏa thuận ngừng giao tranh tại Dải Gaza, có thể khiến cuộc chiến đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng trong 8 tháng qua tiếp tục kéo dài.
Tổng thống Mỹ Biden ngày 31/5 công bố đề xuất ngừng bắn gồm ba giai đoạn tại Dải Gaza. Giai đoạn một sẽ kéo dài 6 tuần, bao gồm lệnh ngừng bắn hoàn toàn và việc quân đội Israel rút khỏi tất cả các khu vực có dân cư ở Gaza.
Trong giai đoạn này, một số con tin bị Hamas giữ, gồm người già và phụ nữ, sẽ được trả tự do để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine ở Israel. Người dân Gaza sơ tán sẽ được trở về nhà và Israel sẽ cho phép 600 xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo vào dải đất mỗi ngày. Lệnh ngừng bắn sẽ được gia hạn trong quá trình Tel Aviv và Hamas đàm phán về việc chuyển sang giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận.
Trong giai đoạn thứ hai, Israel và Hamas sẽ "chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch". Mọi con tin còn sống ở Dải Gaza sẽ được trả tự do, bao gồm các binh sĩ nam, và quân đội Israel sẽ rút hoàn toàn khỏi vùng lãnh thổ.
Ở giai đoạn thứ ba, các bên sẽ khởi động kế hoạch tái thiết quy mô lớn tại Dải Gaza, trong đó các quốc gia Arab và cộng đồng quốc tế có nhiệm vụ đảm bảo Hamas không thể tái vũ trang. Những hài cốt còn lại của các con tin thiệt mạng tại dải đất sẽ được trả về cho gia đình.
Tổng thống Biden cho biết đề xuất này do Israel đưa ra, song Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã công khai phản bác một số khía cạnh chính của đề xuất. Ông cho biết lãnh đạo Mỹ đã bỏ qua một số điều khoản của Tel Aviv.
Mâu thuẫn trên dường như bắt nguồn từ tình thế khó xử về mặt chính trị mà ông Netanyahu đang phải đối mặt ở trong nước. Các đồng minh trong liên minh cực hữu của Thủ tướng Israel đã bác bỏ đề xuất ngừng bắn và đe dọa sẽ lật đổ chính phủ nếu ông chấm dứt chiến dịch tại Dải Gaza mà chưa tiêu diệt hoàn toàn Hamas.
Trong khi đó, dư luận trong nước đang gia tăng sức ép với Thủ tướng Netanyahu, yêu cầu ông chấp nhận thỏa thuận để có thể đưa các con tin ở Gaza về nhà. Hàng nghìn người dân Israel, bao gồm thân nhân các con tin, đã tổ chức biểu tình để thể hiện ủng hộ với đề xuất do ông Biden công bố.
Vị trí các đô thị ở Dải Gaza. Đồ họa: BBC
Phạm Giang (Theo AP, Reuters, CNN)