Sáng 1/12, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 12; tình hình kinh tế xã hội năm 2024, giải pháp tăng tốc phát triển kinh tế xã hội năm 2025 và tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế.
Báo cáo tại hội nghị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho biết các cơ quan đang nghiên cứu đề xuất sáp nhập, kết thúc hoạt động của một số bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ.
Cụ thể, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự kiến sẽ sáp nhập với Bộ Tài chính; Giao thông Vận tải sáp nhập với Xây dựng. Bộ Thông tin và Truyền thông sáp nhập với Bộ Khoa học và Công nghệ để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, chuyển đổi số; chuyển một số nhiệm vụ khác về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan liên quan.
Bộ Tài nguyên và Môi trường sáp nhập với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về nông nghiệp, tài nguyên môi trường; chuyển một số nhiệm vụ khác về các bộ và các cơ quan liên quan.
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội sẽ kết thúc hoạt động, chuyển nhiệm vụ về Bộ Nội vụ, Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban Dân tộc, các cơ quan có liên quan.
Ngoài ra, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cũng sẽ kết thúc hoạt động, chuyển nhiệm vụ về Bộ Tài chính, các bộ chuyên ngành và các cơ quan liên quan. Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia Việt Nam kết thúc hoạt động, chuyển nhiệm vụ về Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan.
Ban Tôn giáo Chính phủ chuyển về Ủy ban dân tộc, thành lập Ủy ban Dân tộc - Tôn giáo.
Hai Viện Hàn lâm khoa học và hai đại học quốc gia sẽ được nghiên cứu, đề xuất sắp xếp để đảm bảo hiệu quả, phát huy tốt nhiệm vụ nghiên cứu, đào tạo. Học viện Hành chính quốc gia cũng được nghiên cứu sáp nhập vào Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Mô hình tổng cục trực thuộc các bộ sẽ nghiên cứu kết thúc hoạt động, trước hết là sắp xếp các đơn vị như Kho bạc nhà nước, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tổng cục Thi hành án dân sự, Tổng cục Quản lý thị trường, chi nhánh ngân hàng nhà nước các tỉnh, thành phố; tiếp tục xem xét sắp xếp mô hình tổ chức một số đơn vị bên trong của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Truyền hình Thông tấn, Truyền hình VOV, VTC sẽ kết thúc hoạt động, chuyển chức năng nhiệm vụ liên quan về Đài Truyền hình Việt Nam; nghiên cứu tiếp tục sắp xếp các cơ quan báo chí của các bộ, ngành.
Theo ông Lê Minh Hưng, thực hiện phương án này, tối thiểu giảm được 5 bộ, 2 cơ quan trực thuộc Chính phủ.
Giảm 4 Ủy ban của Quốc hội
Theo Trưởng ban Tổ chức Trung ương, cơ quan chức năng cũng đang nghiên cứu, đề xuất sáp nhập, kết thúc hoạt động của một số cơ quan của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong đó, các cơ quan sáp nhập gồm: Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa - Giáo dục, Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Pháp luật.
Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội sẽ kết thúc hoạt động, chuyển nhiệm vụ về Bộ Ngoại giao, các Ủy ban khác và Văn phòng Quốc hội. Ban Dân nguyện sẽ chuyển thành Ban Giám sát và Dân nguyện. Mô hình Tổng thư ký, Ban thư ký Quốc hội sẽ được nghiên cứu tinh gọn. Các vụ chuyên môn của Văn phòng Quốc hội được chuyển về các Ủy ban của Quốc hội và Thường vụ Quốc hội.
Viện Nghiên cứu Lập pháp kết thúc hoạt động, chuyển chức năng về các cơ quan khác; nghiên cứu kết thúc hoạt động của Truyền hình Quốc hội và chuyển chức năng về Đài truyền hình Việt Nam.
Quốc hội sẽ không bố trí chức danh ủy viên thường trực, ủy viên chuyên trách tại Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; các ủy ban của Quốc hội có chủ nhiệm, phó chủ nhiệm, đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Ông Lê Minh Hưng cho biết thực hiện phương án này, Quốc hội sẽ giảm 4 ủy ban và một cơ quan trực thuộc Thường vụ Quốc hội.
Sáp nhập nhiều Ban Đảng
Với các tổ chức Đảng, các cơ quan nghiên cứu, đề xuất sáp nhập Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban Dân vận Trung ương; kết thúc hoạt động Ban Đối ngoại Trung ương, chuyển nhiệm vụ chính về Bộ Ngoại giao và một phần về Văn phòng Trung ương Đảng.
Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương kết thúc hoạt động, chuyển nhiệm vụ về Ban Tổ chức Trung ương và Bộ Y tế, một số bệnh viện Trung ương.
Hội đồng Lý luận Trung ương, Hội đồng lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, Hội đồng Khoa học Trung ương sẽ chuyển về Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Các Tạp chí thuộc các ban Đảng sẽ chuyển chức năng, nhiệm vụ về Tạp chí Cộng sản. Tạp chí Cộng sản sẽ là cơ quan nghiên cứu, tuyên truyền lý luận chính trị của Ban Chấp hành Trung ương. Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ kết thúc hoạt động, chuyển chức năng về Báo Nhân dân. Truyền hình Nhân dân kết thúc hoạt động, chuyển chức năng nhiệm vụ về Đài truyền hình Việt Nam.
Báo Nhân dân được xây dựng thành cơ quan ngôn luận của Trung ương, tiếng nói của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, tập trung vào báo in, báo điện tử và được ngân sách đảm bảo.
Đảng ủy khối các cơ quan Trung ương sẽ kết thúc hoạt động, lập Đảng bộ các cơ quan Đảng, cơ quan Tư pháp Trung ương trực thuộc Trung ương, gồm các tổ chức đảng trong các ban đảng, cơ quan, đơn vị của Đảng ở Trung ương, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao, có cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc tại Văn phòng Trung ương Đảng.
Đảng ủy Khối các doanh nghiệp Trung ương sẽ được nghiên cứu kết thúc hoạt động. Các tổ chức đảng của tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng thương mại nhà nước chuyển về trực thuộc đảng Chính phủ và một số bộ chuyên ngành tùy theo quy mô, tính chất.
Ban cán sự đảng Chính phủ kết thúc hoạt động, lập Đảng bộ Chính phủ trực thuộc Trung ương, gồm các tổ chức đảng trong các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và một số đảng bộ tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng thương mại nhà nước.
Đảng ủy Chính phủ gồm ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư đảng ủy, ban thường vụ đảng ủy gồm Thủ tướng làm Bí thư, Phó thủ tướng, một số thành viên Chính phủ và có thể bố trí một Phó bí thư chuyên trách. Bộ Chính trị chỉ định nhân sự Ban chấp hành, Ban thường vụ đảng ủy; quy định ban thường vụ đảng ủy thực hiện chức năng, nhiệm vụ như của ban cán sự đảng Chính phủ hiện nay.
Đảng đoàn Quốc hội cũng kết thúc hoạt động, lập Đảng bộ Quốc hội trực thuộc Trung ương gồm các tổ chức đảng trong các cơ quan thuộc khối Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Chủ tịch nước. Đảng ủy Quốc hội do Chủ tịch Quốc hội làm Bí thư, các Phó chủ tịch, một số Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và có thể bố trí một Phó bí thư chuyên trách. Bộ Chính trị chỉ định nhân sự ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, Phó bí thư đảng ủy.
Đảng bộ Kiểm toán Nhà nước trực thuộc Đảng ủy Quốc hội và Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đảng đoàn các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ cũng kết thúc hoạt động; lập Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trực thuộc Trung ương, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.
Tinh gọn hệ thống Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị xã hội
Với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội và các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ, sẽ được rà soát hoạt động theo hướng tinh gọn, sáp nhập, kết thúc hoạt động; chỉ giữ lại những cơ quan, đơn vị có chức năng, nhiệm vụ cần thiết.
Các báo, tạp chí trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội sẽ được rà soát, sắp xếp theo hướng sáp nhập, kết thúc một số hoạt động của báo, tạp chí không thật sự cần thiết.
Với địa phương, các cấp ủy chỉ đạo đề xuất sáp nhập, giải thể một số ban, cơ quan, ban chỉ đạo cấp tỉnh, huyện; cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp thuộc UBND tỉnh, huyện tương tự ở Trung ương.
Các đảng đoàn, ban cán sự đảng, đảng ủy khối cấp tỉnh kết thúc hoạt động để lập hai đảng bộ trực thuộc cấp tỉnh gồm đảng bộ cơ quan đảng, đoàn thể, tư pháp và đảng bộ chính quyền cấp tỉnh.
Đảng bộ cơ quan đảng, đoàn thể, tư pháp cấp tỉnh, gồm các tổ chức đảng trong cơ quan, đơn vị của đảng, HĐND, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, VKSND, TAND, các hội quần chúng do đảng, nhà nước giao nhiệm vụ cấp tỉnh; có cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đặt tại cơ quan cấp ủy cấp tỉnh.
Đảng bộ chính quyền cấp tỉnh, gồm tổ chức đảng trong các cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp thuộc UBND cấp tỉnh, một số doanh nghiệp Nhà nước (tùy theo quy mô, tính chất quan trọng của đảng bộ doanh nghiệp) có cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đặt tại cơ quan UBND cấp tỉnh.
Ban Bí thư quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, mối quan hệ công tác của hai đảng ủy nêu trên.
Hoàn thiện phương án sáp nhập trước 28/2/2025
Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho biết các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, các cấp, ngành triển khai, hoàn thành tổng kết và gửi báo cáo về Ban chỉ đạo trước ngày 31/12/2024; xây dựng báo cáo tổng kết, tổ chức các hội nghị, hội thảo xin ý kiến lãnh đạo, cấp ủy, tổ chức đảng, chuyên gia, nhà khoa học và khảo sát một số địa phương, đơn vị trước ngày 15/2/2025.
Ban chỉ đạo hoàn thiện báo cáo tổng kết trình Bộ Chính trị trước ngày 28/2/2025 để trình Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương (dự kiến trung tuần tháng 3) để xem xét thông qua.