Theo khuyến nghị của Viện dinh dưỡng Quốc gia nên sử dụng xen kẽ, cân bằng cả mỡ lợn và dầu thực vật với tỷ lệ phù hợp để tốt cho sức khỏe.
Mỡ lợn giàu khoáng chất và vitamin D thúc đẩy hấp thụ canxi, tham gia vào cấu tạo màng tế bào thần kinh cũng như hấp thụ vitamin A mà dầu thực vật không có.
Tỷ lệ sử dụng hợp lý nhất giữa dầu thực vật và mỡ động vật trong bữa ăn là 50:50. Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi nên ăn mỡ và dầu ở tỷ lệ 70:30. Từ trên một tuổi áp dụng tỷ lệ 50:50.
Phần tóp mỡ tận dụng khi thắng mỡ chế biến được nhiều món ngon.
Tóp mỡ xào dưa
Một đĩa dưa chua xào tóp mỡ nóng hổi kích thích vị giác bởi dưa lá mềm mướt, dưa cuống còn chút giòn sần sật chua chua kết hợp tóp mỡ giòn thơm, dậy mùi thơm của hành răm, chút the cay từ hạt tiêu. Món này khá hợp vị trong tiết trời thu đông se se lạnh.
Để rán tóp mỡ nên chọn phần mỡ thăn đem về chần sơ, thái miếng vừa ăn và thắng mỡ. Khi được khoảng 80% chắt mỡ ra liễn sứ. Tiếp tục cho tóp vào đảo đều tay để tóp giòn, vàng ruộm và không bị ngậy.
Cà chua chưng tóp mỡ
Một bát cà chua chưng sanh sánh, màu đỏ mịn, vị đậm đà, tóp mỡ giòn thơm béo ngậy, dậy mùi thơm của hành lá. Khi ăn, lấy chút xà lách cuộn tròn cùng các loại rau thơm rồi chấm đẫm cà chua chưng và thưởng thức. Một món ăn dân dã, đơn giản nhưng chứa đựng những dấu ấn và hương vị tuổi thơ của nhiều người.
Thời bao cấp, cà chua chưng ăn cùng rau ghém có nhiều cấp độ tùy từng thời điểm. Bình dân và phổ biến nhất mỡ lợn phi hành chưng mộc với cà chua để chấm rau sống. Sang hơn mỗi khi có tem phiếu mua được thịt phân phối thì có bữa ăn cải thiện: Cà chua chưng thêm chút tóp mỡ hoặc có nhà dùng phần thịt bạc nhạc băm chưng để rưới đẫm như chan. Hiện nay, món ăn này được các nhà hàng đưa vào thực đơn và nhiều người yêu thích. Để món ăn thêm tròn vị cũng có nhà thêm đậu phụ cắt vuông nhỏ chiên giòn vào chưng cùng.
Canh bún cua cổ truyền
Canh bún cua cổ truyền Hà Nội còn có nhiều tên gọi khác như bún đũa, bún rau. Món ăn này thường thấy vào thời bao cấp với những hình ảnh các bà hàng gánh những đôi quang gánh với nồi bún, nước dùng đi rao khắp các ngõ ngách. Hiện nay, món ăn này chỉ còn lại một số ít hàng quán còn bán như ở phố Hòe Nhai, Thanh Hà, Nguyễn Siêu, Hàng Chiếu, Ô Quan Chưởng.
Một bát canh bún cua giản dị nhưng cuốn hút bởi sợi bún trắng muốt mềm mịn xen kẽ riêu cua béo ngậy, gạch cua thơm bùi, tóp mỡ giòn thơm, rau xanh giòn, nước riêu cua ngọt thanh có vị chua nhẹ từ giấm tỏi, vị the cay từ ớt chưng, hành phi giòn rụm rất hấp dẫn.
Một số người cho rằng, canh bún cua cổ truyền Hà Nội sau 1975 khi đất nước hai miền thống nhất có sự ''di cư'' vào Nam nên ở Sài Gòn hiện nay cũng có canh bún hao hao, chỉ là gia vị gia giảm khác và topping nhiều hơn.
Tóp mỡ Triều Khúc
Tóp mỡ Triều Khúc là món ăn mới xuất hiện thời gian gần đây ở Hà Nội. Từ nguyên liệu chất lượng tới cách chế biến tỉ mỉ, món này được nhiều quán nhậu sử dụng, nhiều người mua biếu quà tặng, có thời điểm giá bán lên tới hơn nửa triệu đồng mỗi kg.
Tóp mỡ Triều Khúc thường được làm từ má lợn có nạc mỡ đan xen ăn giòn giòn mà không bị ngấy. Từng miếng tóp mỡ bên ngoài vàng ruộm, giòn tan mà bên trong mềm ngọt, vị vừa vặn mà không hề bị khô hay dai cứng. Món này nhâm nhi với dưa cải muối chua, chút rau thơm cùng bạn bè trong tiết trời se lạnh rất hợp vị.
Tóp mỡ xóc mắm tỏi
Tóp mỡ bên ngoài vàng ruộm, da nổ cốm giòn tan mà bên trong béo thơm, vị mặn ngọt cay vừa vặn mà không hề bị ngậy. Món này nhâm nhi khi tề tựu bạn bè khá hợp vị. Đây là một ăn mới được cải biến từ món tóp mỡ ngào mắm tỏi ngày trước.
Bí quyết để khi chiên tóp mỡ không bị bắn dầu là luộc sơ hoặc cho vào rán từ đầu với chút nước. Khi thắng đảo liên tục cũng hạn chế văng dầu.
Tôm đồng rang tóp mỡ
Một đĩa tôm khô săn, vỏ bóng giòn, tóp mỡ béo ngậy, đượm vị mặn ngọt ăn cùng cơm trắng, rau củ luộc khá hợp vị bất kể mùa nào trong năm. Mẹo để rang tôm ngon là không ướp gia vị, nên rang 2 lửa: Ở lửa đầu rang cho tôm khô và chuyển màu hồng. Ở lửa 2 mới cho hành khô, chút mỡ lợn và gia vị vào đảo đều, cuối cùng thêm tóp mỡ đảo sơ là hoàn thiện.
Bùi Thủy