1. Cách cắt bánh chưng bằng lạt: Đây là cách cắt truyền thống thể hiện nét đẹp, sự tinh tế và tận dụng nguyên liệu sẵn có.
Cách làm:
Nhẹ nhàng gỡ bánh ra khỏi lá, chọn các dây lạt chắc dai, lau rửa sạch rồi tước thành 4 sợi nhỏ đều nhau. Lần lượt đặt 2 sợi dây ở giữa tạo thành 4 hình vuông, tiếp tục đặt 2 sợi dây chéo thẳng nối liền 4 góc bánh chưng để chia tổng thể thành 8 miếng. Chú ý đánh dấu sợi dây nào đặt trước, đặt sau theo thứ tự 1,2,3,4 để khi cắt cho tiện bằng cách thắt nút đầu ở các dây lạt.
Ấn các sợi lạt cố định dính vào bánh chưng định hình. Dùng một đĩa phẳng đặt lên trên rồi úp ngược lại, bóc phần lá dọc mặt còn lại. Chú ý tránh bóc chiều ngang lá dễ dính vụn lá vào bánh.
Lần lượt thắt các sợi lạt từ ngoài vào trong theo thứ tự 1,2,3,4 để cắt thành các miếng đều nhau.
Cuối cùng, dùng tay giữ ấn đầu sợi lạt dính vào bánh chưng rồi nhẹ nhàng rút ngang ra ngoài. Chú ý không cầm nhấc loạt sợi lạt lên cao dễ kéo trồi, bung hết nhân thịt ra ngoài.
Ưu điểm cách này là tận dụng phần lạt bánh chưng sẵn có, rèn luyện sự tỉ mỉ, chi tiết để có các miếng bánh đều đặn, vuông vắn. Chú ý nếu cắt vội vàng (tước lạt sợi còn to, kéo lạt lên cao sau khi cắt) thì dễ làm bánh bị bung nhân, trồi thịt, vết cắt xiên xẹo.
2. Cắt bánh chưng bằng dao: Gần đây, cách cắt bánh chưng bằng dao được không ít bạn trẻ yêu thích bởi thao tác khá nhanh gọn, vết cắt mượt và không phải lau rửa.
Cách làm:
Đeo găng tay, bóc bánh chưng dọc chiều lá rồi đặt lên mặt phẳng.
Dùng dao sắc, có chiều dài hơn bánh rồi bọc màng bọc thực phẩm 2 - 3 vòng quanh dao (để tránh rách khi cắt).
Sau đó, cắt nhẹ nhàng 4 đường ngang, dọc, chéo là chia bánh thành 8 phần bằng nhau.
Cuối cùng gỡ bỏ hết màng bọc thực phẩm là dao vẫn sạch sẽ.
Ưu điểm cách này là thao tác nhanh gọn, rút ngắn thời gian hơn so với cách cắt bằng lạt, miếng bánh đều đặn, nhân không bị bung hay trồi ra ngoài. Chú ý không dùng dao nhỏ, ngắn hoặc cùn sẽ phải day đi day lại khiến vết cắt dày to hoặc không đứt hẳn làm miếng bánh chưng mất mỹ quan.
Bùi Thủy