Vào khoảng 22h ngày 6/2 (giờ địa phương), tin đồn bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng qua đời vì bệnh viêm phổi cấp do chủng virus corona mới (nCoV) lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội Trung Quốc. Thông tin này ngay lập tức khiến cộng đồng phẫn nộ và tỏ lòng thương tiếc, bởi bác sĩ Lý được coi là "người hùng" vì giúp cảnh báo sớm về chủng virus nguy hiểm.
Bác sĩ Lý Văn Lượng trước và sau khi nhiễm nCoV. Ảnh: Weibo.
Tới 22h40, tờ Global Times thuộc People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, xác nhận trên Twitter rằng Lý đã qua đời. People's Daily ngay sau đó cũng đưa tin tương tự, gọi cái chết của bác sĩ 34 tuổi là "nỗi đau quốc gia".
Khoảng 23h30, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bày tỏ "đau buồn sâu sắc" về sự việc trên Twitter, nhưng nhanh chóng xóa bài đăng. Trong một tuyên bố sau đó, WHO cho biết họ không có thông tin về tình trạng của Lý và chỉ đang trả lời câu hỏi tại một cuộc họp báo.
Bước ngoặt xảy ra vào 0h38 sáng 7/2, khi Bệnh viện Trung ương Vũ Hán thông báo Lý còn sống, nhưng trong tình trạng nguy kịch và các bác sĩ đang cố hết sức cứu chữa. Cũng trong khoảng thời gian này, các bài đăng về cái chết của Lý trên Global Times và People's Daily bị xóa.
Global Times lúc 0h57 đăng tweet cho biết Lý "vẫn đang được điều trị khẩn cấp, các phóng viên nghe thấy tiếng khóc trong phòng chăm sóc đặc biệt", nói thêm rằng bác sĩ này đã ngừng tim vào khoảng 21h30 tối hôm trước. Trên mạng xã hội, nhiều người cầu nguyện và hy vọng phép màu sẽ xuất hiện.
Tuy nhiên, động thái này được cho là chỉ nhằm xoa dịu sự giận dữ của công chúng. "Tình trạng của anh ấy rất nguy kịch và tim ngừng đập, nhưng sau đó anh ấy được đặt nội khí quản và thở oxy ngoại bào chỉ vì áp lực từ các quan chức", một nguồn tin giấu tên tại bệnh viện tiết lộ.
Thông tin này sau đó được chứng minh qua nhiều bài đăng trên mạng xã hội, bao gồm ảnh chụp màn hình cuộc trò chuyện giữa các bác sĩ, cho biết bệnh viện cố gắng hồi sức cho Lý để tránh sự tức giận của người dân.
Tuy nhiên, làn sóng phẫn nộ trên mạng xã hội Trung Quốc không dừng lại mà tiếp tục dâng cao vào tầm 2h, khi cụm từ "Chúng tôi muốn tự do ngôn luận" trở thành xu hướng trên Weibo, nhưng sau đó bị kiểm duyệt. Những người dùng mạng xã hội này ngay lập tức tạo những hashtag khác, bao gồm "Tôi muốn tự do ngôn luận" và nhanh chóng thu hút gần 2 triệu lượt xem.
Tới 3h48, Bệnh viện Trung ương Vũ Hán thông báo trên Weibo rằng bác sĩ Lý qua đời vào lúc 2h58 bất chấp những nỗ lực cứu chữa. "Chúng tôi bày tỏ sự hối tiếc và chia buồn sâu sắc", bài viết có đoạn. Global Times và People's Daily đăng thông tin này vào khoảng 4h.
Loạt thông tin mâu thuẫn về tình trạng sức khỏe của bác sĩ Lý dường như càng "khoét sâu" nỗi đau của công chúng. Bên dưới bài đăng của Bệnh viện Trung ương Vũ Hán về sự ra đi của anh, những bình luận hàng đầu đều thể hiện sự tức giận trong khâu xử lý tin tức. "Các người nghĩ rằng chúng tôi đều đã đi ngủ sao? Không, chúng tôi vẫn thức", một bình luận cho hay.
Dịch viêm phổi cấp khởi phát từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, được chính quyền thông báo lần đầu vào ngày 31/12/2019. Tuy nhiên, các nguồn tin cho biết ca bệnh đầu tiên xuất hiện từ đầu tháng 12 năm ngoái. Giới chuyên gia cũng nhận định nCoV có thể đã lây nhiễm trong cộng đồng vài tuần trước khi giới chức công bố dịch. Tới thời điểm Trung Quốc tích cực hành động từ ngày 20/1, nCoV đã trở thành mối đe dọa nghiêm trọng.
Ngày 30/12/2019, bác sĩ Lý gửi tin nhắn vào nhóm trò chuyện trên WeChat gồm 150 bác sĩ là bạn học cũ, cảnh báo về 7 ca nhiễm virus mà anh cho là giống SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng), dịch khởi phát ở Trung Quốc năm 2002 khiến khoảng 800 người thiệt mạng trên toàn thế giới.
Ngay đêm hôm đó, giới chức Vũ Hán đã triệu tập Lý sau khi phát hiện tin nhắn. Anh bị mời đến đồn cảnh sát thành phố vào ngày 3/1 và buộc phải ký biên bản với nội dung "phát tán thông tin sai lệch làm xáo trộn nghiêm trọng trật tự xã hội". Lý sau đó quay lại làm việc tại bệnh viện, nhưng nhiễm nCoV sau khi khám cho một bệnh nhân mắc bệnh mà không mặc đồ bảo hộ. Bố mẹ và người vợ đang mang thai của anh cũng bị lây bệnh.
"Là một nhà báo, tôi tránh viết thời điểm bác sĩ Lý qua đời là sáng sớm 7/2", Muyi Xiao, biên tập viên tạp chí trực tuyến ChinaFile, viết trên Twitter. "Điều quan trọng là chúng ta phải xác định thời điểm qua đời chính xác của anh ấy, để ngày mất không bị ấn định bởi chính quyền. Ít nhất anh ấy xứng đáng với điều đó".
"Ngày mai sau khi thức dậy, tôi cầu xin mọi người đừng quên những gì đã xảy ra đêm qua, vì tương lai của chính mình", một tài khoản Weibo viết.
Ánh Ngọc (Theo CNN, Al Jazeera)