Theo quy định, chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên được chia thành năm vấn đề lớn. Một là yêu nước, tôn trọng nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc. Hai là bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập. Ba là đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm. Bốn là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư và cuối cùng là gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời.
Cụ thể, Quy định 144 nêu cán bộ, đảng viên phải tôn trọng, tin tưởng, gần gũi, gắn bó mật thiết và chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại đến dân phải hết sức tránh. Họ cần đặt lợi của ích quốc gia, dân tộc, nhân dân lên trên hết, kiên trì đầu tranh với mọi hành vi gây hại đến lợi ích của quốc gia, Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Bộ Chính trị yêu cầu cán bộ, đảng viên thời kỳ mới cần xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách. Họ phải dám nghĩ, nói, làm, chịu trách nhiệm, đổi mới, sáng tạo và đương đầu với khó khăn. Mỗi người cũng cần chủ động nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc trong môi trường quốc tế.
Cán bộ, đảng viên phải tâm huyết, dấn thân để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao; quản lý, sử dụng tài sản công đúng mục đích; tiết kiệm và hiệu quả; không xa hoa, lãng phí thời gian, tiền bạc, công sức.
Toàn cảnh hội nghị Trung ương 9 khóa 13 vừa diễn ra. Ảnh: Xuân Hoa
Cán bộ, đảng viên phải trong sạch, không tham ô, tham nhũng, tiêu cực, gây phiền hà, sách nhiễu. Mỗi người cần chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.
Các yêu cầu khác nữa cán bộ, đảng viên phải làm là trung thực, thẳng thắn, công tâm, không giấu khuyết điểm, không nói sai sự thật; thấy đúng phải bảo vệ, thấy sai phải đấu tranh. Họ cũng bị cấm "cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực"; để gia đình, người thân và người khác lợi dụng chức vụ, vị trí công tác để trục lợi.
Cán bộ, đảng viên cần thực hiện văn hóa từ chức khi không đủ khả năng, uy tín; khiêm tốn, cầu thị, giản dị, không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất, đạo đức, trình độ, năng lực công tác. Họ phải nói đi đôi với làm, làm đi đôi với nói, đã nói là làm.
Quy định có hiệu lực từ 9/5. Các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu có trách nhiệm chỉ đạo triển khai thực hiện quy định này phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, tình hình của địa phương, cơ quan, đơn vị. Cán bộ, đảng viên nêu cao tinh thần gương mẫu, thực hiện nghiêm quy định này.
Ngoài Quy định 144, đảng viên còn chịu điều chỉnh bởi Quy định 37 năm 2021 nêu 19 điều đảng viên không được làm. Theo đó, đảng viên không được phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, vụ lợi; không can thiệp, tác động vào hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xét đặc xá; không nhập quốc tịch, chuyển tiền, tài sản ra nước ngoài, mở tài khoản và mua bán tài sản ở nước ngoài trái quy định. Đảng viên vi phạm sẽ bị kỷ luật bằng bốn hình thức gồm: khiển trách, cảnh cáo, cách chức, khai trừ.
Thời gian vừa qua, hàng loạt cán bộ, đảng viên bị kỷ luật, trong đó nhiều người phải chịu hình thức cao nhất là khai trừ khỏi đảng. Cả nước hiện có hơn 50.000 tổ chức đảng, 5,3 triệu đảng viên, song từ đầu nhiệm kỳ khóa 13 năm 2021 đến cuối năm 2023 có hơn 1.400 tổ chức đảng, hơn 66.000 đảng viên bị kỷ luật.