Ngày 3/4, ông Dũng bị Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đề nghị truy tố về tội Nhận hối lộ. Cùng tội danh có ông Nguyễn Quang Linh (cựu trợ lý của phó thủ tướng), Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) và một số đại sứ, cán bộ ngoại giao làm việc tại Nhật Bản, Malaysia, Nga, Angola...
Ông Dũng với cương vị thứ trưởng, phụ trách Cục Lãnh sự, có nhiệm vụ chỉ đạo, phê duyệt kế hoạch tổ chức thực hiện "chuyến bay giải cứu" đưa công dân về nước khi xảy ra Covid-19. Ông trực tiếp tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ xét duyệt, cấp phép chuyến bay trên ý kiến thống nhất của Tổ công tác 5 Bộ (Ngoại giao, Y tế, Công an, Giao thông vận tải, Quốc phòng).
Từ đầu 2020 đến giữa năm 2021, nhà chức trách đã cấp phép và tổ chức hơn 1.000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 công dân từ 62 quốc gia, vùng lãnh thổ về nước. Từ tháng 4/2020 đến 1/2022, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt tổ chức 772 chuyến bay đưa công dân về nước, trong đó có 400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay combo.
Theo kết luận điều tra của Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an), từ tháng 5/2020 đến 1/2022, biết vai trò của ông Dũng, 13 cá nhân đại diện cho nhiều doanh nghiệp đã tìm cách tiếp cận, đặt vấn đề để được giải quyết thủ tục. Trong lần gặp đầu tiên, ông Dũng đồng ý với đại diện 13 doanh nghiệp về việc sẽ hỗ trợ, chỉ đạo cấp dưới tại Cục Lãnh sự làm thủ tục giúp cấp phép chuyến bay, tổ chức chuyến bay combo.
Hai bên không thỏa thuận nhưng ông Dũng và các doanh nghiệp đều hiểu sẽ có "phần tiền cảm ơn", cơ quan điều tra cáo buộc.
Theo đó, lần đầu tiên vào tháng 5/2020 tại phòng làm việc ở Bộ Ngoại giao, ông Dũng gặp Hoàng Diệu Mơ (Tổng Giám đốc Công ty TNHH thương mại du lịch và dịch vụ hàng không An Bình) và đã giới thiệu công ty của bà Mơ với hãng hàng không Vietnam Airlines để tổ chức chuyến bay combo.
Cơ quan điều tra xác định, từ tháng 12/2020 đến tháng 1/2022, ông Dũng đã 8 lần nhận tiền của Mơ (8,5 tỷ đồng); 29 lần nhận tiền các doanh nghiệp khác tại phòng làm việc, nhà riêng, quán cà phê. Tổng cộng, ông Dũng nhận hối lộ 14,1 tỷ đồng và 320.000 USD.
Cựu thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng. Ảnh: Baoquocte
Cựu cục trưởng Lãnh sự bị cáo buộc nhận hối lộ 25 tỷ đồng
Là cấp dưới chịu sự quản lý của ông Dũng, bà Nguyễn Thị Hương Lan, Cục trưởng Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, có trách nhiệm giải quyết hồ sơ đăng ký tham gia các chuyến bay combo của doanh nghiệp. Tuy nhiên, bà Lan trực tiếp liên hệ, gặp gỡ đại diện các doanh nghiệp và giải quyết yêu cầu trong việc xin tổ chức thực hiện, trong khi việc này "không cần thiết" với chức trách của bà, cơ quan điều tra nêu.
Theo cáo buộc, khi thực hiện cấp phép chuyến bay công dân tự trả phí, nhóm lãnh đạo, cán bộ Bộ Ngoại giao đã "tạo thành nhóm lợi ích", đưa ra nhiều yêu cầu gây nhũng nhiễu doanh nghiệp. Trên thực tế, bà Lan "chỉ lựa chọn các doanh nghiệp do cấp trên chỉ định xuống, do người thân quen nhờ hoặc đã và hứa chi tiền". Bà Lan hướng dẫn các doanh nghiệp mượn nhiều pháp nhân khác nhau để được cấp nhiều chuyến bay mà không bị "soi".
Một số trường hợp, bà Lan trực tiếp ký nháy trên các kế hoạch tổ chức chuyến bay do Cục Lãnh sự dự thảo trình lãnh đạo Bộ Ngoại giao ký gửi tổ công tác 5 Bộ. Bà Lan ký phát hành công văn thông báo cho doanh nghiệp, địa phương, đơn vị liên quan về kết quả phê duyệt cấp phép chuyến bay.
Theo kết luận điều tra, bà Lan can thiệp sâu vào kế hoạch tổ chức các chuyến bay combo cho các doanh nghiệp theo từng tuần, tháng cũng như chỉ đạo, đốc thúc cán bộ dưới quyền cấp phép chuyến bay. Doanh nghiệp chưa thỏa thuận đưa tiền sẽ bị gây khó dễ như thông báo sát ngày bay, thay đổi kế hoạch, số công dân trên chuyến bay...
Từ tháng 5/2020 đến 1/2022, trước vai trò này của bà Lan, 8 cá nhân đại diện doanh nghiệp đã tìm cách tiếp cận, đưa tiền để được giải quyết cấp phép chuyến bay nhanh chóng. Bà Lan bị cáo buộc 33 lần nhận tiền, tổng cộng hơn 25 tỷ đồng. Tiền chi dựa vào số lượng công dân được về.
Tại cơ quan điều tra, bà Lan khai chỉ gặp và nhận khoảng 900 triệu đồng của các doanh nghiệp thực hiện chuyến bay combo, không nhớ cụ thể số lần và số tiền của từng lần.
Vụ án được khởi tố cuối tháng 1/2022 để điều tra sai phạm trong thực hiện các chuyến bay giải cứu tại Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải, Văn phòng Chính phủ, UBND Hà Nội và các đơn vị liên quan. Bộ Công an cho rằng đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, xảy ra trong bối cảnh Covid-19 bùng phát. Các bị can đã lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi vì mục đích cá nhân.
Ngày 3/4, 54 người bị đề nghị truy tố về 5 tội: Đưa hối lộ, Môi giới hối lộ, Nhận hối hộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Đây là một trong 10 vụ án trọng điểm được Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực yêu cầu kết thúc điều tra, truy tố, xét xử trong năm nay.