Catherine De Bolle, giám đốc điều hành Tổ chức Cảnh sát châu Âu (Europol), bày tỏ lo ngại về số phận lượng lớn vũ khí phương Tây viện trợ cho Ukraine trong cuộc phỏng vấn với báo Đức Welt am Sonntag hôm 28/5. Bà cho biết giới chức châu Âu đang chuẩn bị cho khả năng nhiều khí tài sẽ bị bán trái phép trên chợ đen sau khi kết thúc xung đột.
Bà De Bolle nói rằng nhiều vũ khí đã xuất hiện tại châu Âu sau cuộc chiến Nam Tư cách đây 30 năm và chúng vẫn được các nhóm tội phạm sử dụng cho đến nay. "Chúng tôi muốn châu Âu sẵn sàng. Một nhóm làm việc quốc tế đang nghiên cứu những phương án đối phó với vấn đề này", quan chức Europol nói nhưng không cho biết các biện pháp cụ thể.
Binh sĩ Ukraine dỡ hàng viện trợ quân sự của Mỹ tại ngoại ô Kiev hôm 25/1. Ảnh: Reuters.
Khoảng 20 quốc gia, hầu hết là thành viên NATO và EU, đang rót vũ khí vào Ukraine để đối phó chiến dịch quân sự của Nga.
Quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên hồi tháng 4 thừa nhận nước này có ít phương án theo dõi vũ khí chuyển cho Ukraine và lo ngại chúng rơi vào tay các nhóm vũ trang không mong muốn.
Jordan Cohen, nhà phân tích quốc phòng chuyên theo dõi các hợp đồng vũ khí, cho rằng hiểm họa lớn nhất đi kèm số vũ khí đang được chuyển đến Ukraine chính là số phận của chúng khi chiến sự kết thúc hoặc chuyển sang giai đoạn giằng co kéo dài.
Mỹ từng chuyển lượng lớn vũ khí đến Afghanistan để các tay súng Hồi giáo đối đầu với quân đội Liên Xô, sau đó là lực lượng chính phủ Afghanistan chiến đấu chống Taliban. Một phần số này, trong đó có nhiều tên lửa vác vai Stinger, đã được bán trên chợ đen.
Washington vội vàng tìm cách thu hồi tên lửa Stinger sau khi Moskva rút lực lượng khỏi Afghanistan nhưng không thành công, khiến nhiều quan chức Mỹ từng lo ngại máy bay nước này gặp nguy hiểm khi mở chiến dịch tấn công Taliban năm 2001.
Nhiều vũ khí cũng rơi vào tay đối thủ của Mỹ. Phần lớn khí tài Mỹ để lại Afghanistan đã được Taliban đưa vào biên chế sau khi chính quyền tại Kabul sụp đổ. Vấn đề này không chỉ xảy ra ở Afghanistan. Hàng loạt vũ khí được bán cho Arab Saudi và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã xuất hiện trong tay những nhóm vũ trang có liên hệ với al-Qeada hoặc dân quân Iran.
Các quan chức Mỹ thừa nhận kịch bản tương tự có thể diễn ra ở Ukraine. "Hơn 50 triệu viên đạn đã được chuyển cho Ukraine, không phải tất cả sẽ được dùng để đối phó quân đội Nga. Một phần trong đó sẽ bị sử dụng sai mục đích, dù cố ý hay không", Cohen nói.
Vũ Anh (Theo Welt am Sonntag)