Trả lời:

Theo đánh giá dinh dưỡng của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bé trai 40 tháng, cân nặng trung bình là 15 kg, dưới 13,3 kg là nhẹ cân; dưới 11,8 là suy dinh dưỡng thể nhẹ cân mức độ trung bình. Bé nhà bạn 40 tháng tuổi 12 kg nguy cơ bị suy dinh dưỡng mức độ trung bình.

Chiều cao trung bình của trẻ ở độ tuổi này là 98,6 cm. Bé nhà bạn 100 cm nên chiều cao rất tốt. Đây là điều đáng mừng bởi can thiệp trẻ thấp còi khó khăn hơn so với thể nhẹ cân. Bé có chiều 100 cm thì cân nặng trung bình 15,2 kg; dưới 14 kg là suy dinh dưỡng thể gầy mòn nhẹ; dưới 12,9 kg là suy dinh dưỡng gầy mòn trung bình.

Ở độ tuổi này, cơm là bữa ăn chính của bé. Trong thời dịch, tăng cường miễn dịch cho trẻ rất quan trọng. Bé nhà bạn bị suy dinh dưỡng cấp nên miễn dịch của con không tốt. Trung bình bữa ăn của bé cần ăn một chén cơm, kèm 500-600 ml sữa. Bé thiếu cân nhiều nên cần tăng năng lượng, tăng cường nhóm chất béo. Khi kho thịt cá, bạn nên cho nhiều dầu mỡ hoặc chén canh, đồ xào của con cũng cho thêm dầu mỡ.

Chất béo đa nối đôi có Omega-3 và Omega-6, chế độ ăn được khuyến nghị có sự cân bằng giữa hai chất này. Omega-6 có ảnh hưởng đến phản ứng viêm trong cơ thể. Còn Omega-3 có trong mỡ cá, Omega-6 có trong dầu ăn như dầu đậu nành, dầu mè, dầu đậu phộng... Một chất béo nữa là Omega-9 (có trong dầu ô liu) không có ảnh hưởng đến phản ứng viêm.

Nếu tăng chất béo cho bé thì chất béo no cần dưới 10% tổng năng lượng; chất béo Omega-3, Omega-6 dưới 10% tổng năng lượng, còn dư bao nhiều dùng Omega-9 (dầu ô liu). Tỷ lệ Omega-3-6-9 là 1:1:2 tức một muỗng canh (gồm 3 muỗng cà phê) dùng dưới một muỗng canh là dầu mè, dầu đậu nành, dầu đậu phộng...; dưới một muỗng canh là dầu cá; trên 2 muỗng canh là dầu ô liu. Trong một bữa có thể kết hợp nhiều loạt chất béo hoặc dùng riêng từng loại chất béo, miễn sao khẩu phần ăn cả ngày cân bằng.

Dưới 5 tuổi, bé cần ăn 100 gram thịt, cá, tôm, tép. Quan trọng, phụ huynh phải chế biến làm sao để trẻ ăn được xác thực phẩm. Có một số bé không nhai hoặc nhai xong sẽ nhả bã nên cần chế biến thật mềm.

Sữa dành cho trẻ suy dinh dưỡng cũng có thành phần đạm cao hơn. WHO khuyến nghị, trẻ suy dinh dưỡng cần lượng đạm trong chế độ ăn tăng hơn so với trẻ bình thường.

Phụ huynh có thể cho bé dùng sữa năng lượng cao. Ví dụ sữa bình thường là 68 kcal trên 100 ml. Sữa bổ sung cho trẻ suy dinh dưỡng gọi là sữa công thức chuẩn có 100 kcal trong 100 ml. Sản phẩm bổ sung dinh dưỡng theo đường uống có thể chứa đến 120-150 kcal trong 100 ml. Bé chỉ cần uống một ly này đã bằng 1,5 ly của sữa thông thường. Song, những sản phẩm năng lượng cao thường rất béo, ngọt nên đôi khí một số bé không thể chấp nhận. Phụ huynh có thể thử sữa trước, lựa chọn loại phù hợp với khẩu vị của con.

Bạn cũng nên lưu ý chất xơ vì những đứa trẻ có miễn dịch không tốt thì chất xơ rất quan trọng. Chất xơ có ảnh hưởng vi khuẩn chí đường ruột. Hiện tại, vi khuẩn chí đường ruột virobiota chẳng những ảnh hưởng đến miễn dịch mà còn trục não ruột, tác động đến hệ thần kinh trung ương, giúp trẻ phát triển trí thông minh, cảm xúc tốt hơn.

Nếu phụ huynh tập cho con chế độ ăn lành mạnh ngay từ bé có thể phòng ngừa những bệnh mãn tính không lây sau, hình thành thói quen ăn uống lành mạnh khi trưởng thành.

Bác sĩ chuyên khoa II Hoàng Thị Tín
Cố vấn chuyên môn Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng - Y học Vận động Nutrihome