Tại thời điểm bữa tiệc diễn ra hôm 5/3, thị trấn Westport với 28.000 dân ở bang Connecticut, Mỹ, chưa ghi nhận bất cứ ca nhiễm nCoV nào. Tuy nhiên, chỉ ba ngày sau, Julie Endich, một trong các khách mời, bị sốt 40 độ, kèm theo cơn đau nhức, cảm giác nặng nề "như ai đó đang đứng trên ngực".
Cô biết đây là những triệu chứng của Covid-19, nhưng phải mất 4 ngày mới có thể nhận được kết quả xét nghiệm.
Các cửa hàng trên con phố trung tâm thị trấn Westport, bang Connecticut, Mỹ đóng cửa do Covid-19. Ảnh: NY Times.
Trưa hôm đó, giới chức y tế địa phương tổ chức một diễn đàn về nCoV tại Thư viện Westport. Khoảng 60 người đã tham gia và nhiều người khác theo dõi qua Facebook. Khi được hỏi người dân, đặc biệt là những người cao tuổi tại Westport, có cần tuân thủ hướng dẫn của chính quyền liên bang và tránh tụ tập đông người hay không, giới chức thị trấn tỏ ra lạc quan.
"Tới nay chúng tôi chưa thấy dịch bệnh xuất hiện trong cộng đồng của chúng ta. Hãy lưu tâm tới nó, nhưng tôi nhắc lại rằng nguy cơ đối với mọi người là thấp", Mark Cooper, trưởng phòng y tế Westport Weston, phát biểu.
Người điều phối sự kiện sau đó chuyển micro cho một người đàn ông lớn tuổi. "Bây giờ chúng ta có bao nhiêu kit xét nghiệm ở Westport?", ông hỏi. Cooper đáp lại rằng họ không có bộ nào.
Tuy nhiên, Cooper hôm 11/3 nhận được cuộc gọi thông báo một doanh nhân người Nam Phi từng đến Westport dự tiệc sinh nhật đã đổ bệnh trên chuyến bay trở về Johannesburg. "Lúc đó tôi nghĩ mình chỉ bị cúm", người đàn ông 43 tuổi giấu tên trả lời tờ Sunday Times của Nam Phi hôm 15/3.
Khác với Mỹ, nơi thiếu nguồn lực xét nghiệm và tiến hành chậm chạp, doanh nhân này nhanh chóng được xét nghiệm và nhận kết quả dương tính với nCoV trong một ngày. Ông có nguy cơ đã lây bệnh cho những hành khách cùng chuyến bay, cũng như đưa virus về quê nhà.
Cooper cùng 9 nhân viên của ông ngay lập tức chuẩn bị kế hoạch ứng phó đại dịch và bắt đầu gọi điện cho các khách mời trong bữa tiệc. Nhiều người trong số họ đã tới những nơi tụ tập đông người khác, hoặc đến vùng đô thị New York để đi làm. Con cái của họ cũng đi học hàng ngày và chơi thể thao sau giờ học.
Chỉ vài giờ sau, chính quyền Westport quyết định đóng cửa trường học và hầu hết tòa nhà công cộng. Jim Marpe, lãnh đạo thị trấn, vội vàng triệu tập một cuộc họp báo tại Tòa thị chính Westport để công bố những bước đối phó Covid-19.
"Chúng tôi sẽ đánh giá sức khỏe của các cá nhân đó và cố gắng đưa ra lời khuyên hữu ích cho họ, nhằm bảo vệ bản thân, gia đình, cũng như ngăn virus lây lan hơn nữa", Cooper đề cập tới những khách mời trong bữa tiệc, đồng thời cảnh báo "một khi virus bắt đầu lây lan trong cộng đồng, nó đã vượt khỏi nỗ lực ngăn chặn".
Cơ quan y tế địa phương sau đó hợp tác với một công ty tư nhân để tiến hành xét nghiệm nCoV cho các khách mời trong bữa tiệc, nhưng việc này chỉ gói gọn trong ngày 12/3. Khoảng 38 người đã trình diện và hơn một nửa trong số họ dương tính. Cùng ngày, Endich cũng nhận tin cô nhiễm nCoV dựa trên kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Stamford.
Tính đến ngày 23/3, Westport đã xuất hiện 85 ca nhiễm nCoV, tăng hơn 40 lần trong vòng 11 ngày. Thống đốc Connecticut Ned Lamont cho biết toàn bang ghi nhận 415 người nhiễm Covid-19, trong đó 10 người đã tử vong. Dù Westport chỉ chiếm chưa đầy 1% dân số Connecticut, hơn 1/5 số ca nhiễm nCoV được ghi nhận tại đây.
Số ca nhiễm nCoV tại hạt Fairfield, nơi thị trấn Westport tọa lạc, cũng tăng vọt với 270 bệnh nhân, chiếm 65% tổng số ca bệnh của Connecticut. Thống đốc Lamont đã ra lệnh đóng cửa các nhà hàng và tòa nhà công cộng trên toàn bang, đồng thời đề nghị giới chức liên bang hỗ trợ y tế.
William Hanage, phó giáo sư dịch tễ học tại Đại học Harvard, đánh giá bữa tiệc tại Westport "có thể là ví dụ cho cái mà chúng ta gọi là sự kiện siêu lây nhiễm", đồng thời nhấn mạnh rằng một số khách mời sau đó đã dự những sự kiện xã hội lớn trong vùng đô thị New York, khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của Covid-19 tại Mỹ hiện nay.
Ngay cả trong một thị trấn giàu có và kết nối xã hội tốt như Westport, giới chức y tế vẫn gặp khó khăn trong việc truy tìm những người liên quan tới bữa tiệc. Cooper cho biết một khách mời thú nhận từng dự một sự kiện khác có tới 420 người. Tình huống này khiến giới chức nản lòng.
Lo lắng, tin đồn và trách móc bao trùm Westport. Các lãnh đạo thị trấn đã nhận hàng trăm email và cuộc điện thoại, trong bối cảnh người dân đều lo sợ con cái hoặc những thành viên dễ bị tổn thương trong gia đình họ đã tiếp xúc với người bệnh. Tất cả đều muốn biết những người có liên quan tới bữa tiệc. Một số người được cho là còn nói dối giới chức y tế rằng họ đã dự tiệc để có cơ hội xét nghiệm.
Giới chức từ chối tiết lộ tên của người tổ chức tiệc cũng như bất cứ khách mời nào, viện dẫn quy tắc bảo mật thông tin của liên bang. Trong khi đó, nhiều người dự tiệc lại cố giữ im lặng bởi lo sợ bị hàng xóm tẩy chay, cũng như nguy cơ con cái họ bị đuổi khỏi các đội thể thao hoặc bỏ lỡ những sự kiện ở trường.
Một người dân địa phương cho rằng việc thừa nhận nhiễm nCoV giờ đây "không khác gì công khai bị mắc bệnh lây qua đường tình dục". "Tôi nghĩ đó không phải phép so sánh điên rồ", thượng nghị sĩ Will Haskell, người đại diện cho Westport, nhận xét.
Haskell kể lại rằng một phụ nữ từng gọi điện cho ông, thừa nhận cả gia đình bà đã tiếp xúc với người nhiễm nCoV và bà đang đợi kết quả xét nghiệm. "Bà ấy muốn biết liệu có nên kể với bạn bè hoặc đăng thông tin lên mạng xã hội hay không, bởi lo sợ bị xã hội kỳ thị", Haskell cho hay, nói thêm rằng chuyện ở Westport là "lời cảnh báo cho những gì chúng ta sẽ sớm chứng kiến".
Trong khi danh tính của người tổ chức bữa tiệc vẫn là bí ẩn, hai khách mời là Endich và Cheryl Chutter đã tự "bước ra ánh sáng". Chutter cho biết bất chấp việc liên tục yêu cầu được xét nghiệm, đến tận ngày 17/3 cô mới nhận được kết quả dương tính với nCoV.
Chutter nhanh chóng thông báo sự việc cho trường tư thục của con trai cô. "Họ thuê taxi đưa con tôi về nhà và ba giờ sau tuyên bố đóng cửa trường học", cô cho biết. Giải bóng đá mà con trai cô tham gia cùng 1.500 cầu thủ khác cũng bị ngừng, sau khi cô thừa nhận đã đứng cùng những phụ huynh khác bên ngoài sân để cổ vũ trước lúc bị bệnh.
Chutter và Endich đều được hàng xóm đối xử tốt. Họ tự nguyện đưa đồ ăn và nước uống đến, đồng thời động viên hai bệnh nhân này. Chutter cho hay giới chức y tế gọi điện hàng ngày để kiểm tra sức khỏe của cô, nói thêm rằng cô nhận thức được những người dự tiệc đang bị đổ lỗi.
"Đổ lỗi cho người khác không đem lại tác dụng gì, khi rất nhiều người trên thế giới cũng đã nhiễm bệnh", Chutter nói.
Trong khi đó, doanh nhân người Nam Phi nhiễm bệnh từ bữa tiệc cho biết ông đã bình phục hoàn toàn, thậm chí lên kế hoạch đi chạy bộ.
"Tôi tin rằng mình không còn là vấn đề nữa. Dường như vấn đề thực sự bây giờ là mọi người quá sợ hãi việc lên tiếng, cũng như sự thiếu hiểu biết của công chúng", ông nói.
Ánh Ngọc (Theo NY Times)