Trong cuộc điều tra vào tháng 12/2023, cảnh sát Áo và Bosnia đã bắt hai nhóm người tị nạn mang theo súng trường AK và súng lục từ Afghanistan và Syria để xâm nhập vào châu Âu.
Các điều tra viên phát hiện hình ảnh những mục tiêu Do Thái và Israel ở châu Âu trên một số điện thoại di động của các nghi phạm. Họ cho rằng đây là một âm mưu khủng bố liên quan đến chiến sự đang diễn ra giữa Israel và Hamas tại Dải Gaza.
Trước đó, cảnh sát châu Âu cũng bắt một nhóm công dân Tajik bị tình nghi lên kế hoạch tấn công nhà thờ Cologne ở Đức và nhà thờ St. Stephen ở Vienna vào Giáng sinh năm ngoái. Cả hai nhà thờ đều có hàng trăm du khách đến tham quan trong dịp lễ.
Người Tajik là một nhóm dân tộc Iran nói tiếng Ba Tư có nguồn gốc từ Trung Á, sống chủ yếu ở Afghanistan, Tajikistan và Uzbekistan.
Hôm 11/3, chính quyền Italy cho biết họ đã bắt ba người Palestine bị tình nghi là thành viên Lữ đoàn Al Aqsa, bị Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) liệt vào danh sách tổ chức khủng bố. Theo cảnh sát quốc gia Italy, ba người này đang chuẩn bị tấn công các mục tiêu dân sự và quân sự ở châu Âu.
Các nhà điều tra cảnh báo những sự việc kể trên cho thấy mối đe dọa khủng bố ở châu Âu không chỉ gia tăng mà còn đến từ những nguồn mới liên quan đến các cuộc xung đột bùng phát gần đây tại Trung Đông, làm phức tạp thêm công việc của các cơ quan an ninh.
Một làn sóng tấn công từng bùng phát ở châu Âu vào năm 2015 do ảnh hưởng từ phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Iraq và Syria. Giờ đây, mối đe dọa không chỉ đến từ Nhà nước Hồi giáo Khorasan, tổ chức kế thừa IS tại Afghanistan, mà còn từ các lực lượng vũ trang ở Trung Đông.
Sự việc liên quan đến nhóm nghi phạm người Tajik làm dấy lên mối lo ngại rằng các tổ chức cực đoan một lần nữa đang lợi dụng dòng người tị nạn để xâm nhập vào châu Âu.
Hầu hết những phần tử IS tấn công Paris năm 2015 đều đến từ Syria và Iraq dưới danh nghĩa người tị nạn. Hơn một triệu người đã nộp đơn xin tị nạn tại EU vào năm ngoái, con số lớn nhất từ năm 2015 đến nay.
Tháng 11/2023, chính quyền Đức đột kích vào Trung tâm Hồi giáo Hamburg và một số tổ chức khác trong thành phố vì nghi ngờ họ hỗ trợ Hezbollah, lực lượng mà nước này coi là tổ chức khủng bố.
Theo một báo cáo tình báo được công bố năm ngoái, trung tâm trên điều hành nhà thờ Hồi giáo Imam Ali tại thành phố phía bắc nước Đức. Đây là một trong những "cơ quan đại diện quan trọng nhất của Iran ở Đức và là nguồn tuyên truyền quan trọng cho Iran tại châu Âu".
Trung tâm cho biết trong một tuyên bố năm ngoái rằng họ đang hợp tác với các nhà điều tra và bày tỏ tin tưởng những nghi ngờ sẽ được xóa bỏ.
Tháng 12/2023, tòa án Đức kết án gần ba năm tù một người đàn ông Đức gốc Iran với cáo buộc nhận lệnh từ Tehran lên kế hoạch đánh bom giáo đường Do Thái ở thành phố Bochum vào tháng 11/2022.
Năm 2017, tòa án ở Berlin kết án một sinh viên Pakistan hơn 4 năm tù vì tội làm gián điệp, thu thập thông tin liên quan tới cựu chủ tịch Hiệp hội Đức - Israel để lên kế hoạch ám sát.
Giới chức Thụy Điển tháng trước cho hay họ đã phát hiện hai người đến từ Iran bị cáo buộc đóng giả một cặp vợ chồng tị nạn tới nước này để thực hiện âm mưu sát hại ba lãnh đạo Do Thái nổi tiếng vào cuối năm 2021, trong đó có Saskia Pantell, cựu lãnh đạo Liên đoàn Chủ nghĩa Phục quốc Do Thái tại Thụy Điển.
Theo các quan chức Thụy Điển, hai nghi phạm gồm Mahdi Ramezani và Fereshteh Sanaefarid, đã đóng giả làm người tị nạn Afghanistan đến Thụy Điển vào năm 2015 và được chấp nhận tị nạn hai năm sau đó. Nhà chức trách tin rằng hai người này là điệp viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Công tố viên Thụy Điển cho biết các nghi phạm đã bác bỏ cáo buộc.
Hai người bị giam nhiều tháng và trục xuất về Iran vào năm 2022 vì bằng chứng do cơ quan tình báo thu thập không được chấp nhận tại tòa. Một quan chức Đại sứ quán Iran được cho là đã liên lạc với hai người này cũng bị trục xuất khỏi Thụy Điển. Đại sứ quán, phái đoàn Iran tại Liên Hợp Quốc và Bộ Ngoại giao Iran từ chối trả lời yêu cầu bình luận.
Pantell, người đã chuyển đến Israel, nói rằng châu Âu đã chứng kiến làn sóng bùng nổ của chủ nghĩa bài Do Thái kể từ ngày 7/10/2023.
"Ở Israel, chúng tôi sống với cảnh báo liên tục về các cuộc tập kích rocket, nhưng chúng tôi sẽ không quay lại Thụy Điển, vì chúng tôi cảm thấy an toàn hơn tại đây, ngay cả khi phải trốn dưới hầm tránh bom", bà nói.
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)