Chiều 26/3, trình bày về yêu cầu kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm giai đoạn 2 vụ án Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan cho rằng cấp sơ thẩm buộc tội bà Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (30.081 tỷ đồng của 35.824 trái chủ) thông qua việc phát hành trái phiếu khống; Rửa tiền (445.747 tỷ đồng) và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD - tương đương 106.730 tỷ đồng) là không đúng.
Trước khi trình bày nội dung kháng cáo, cũng như những lần ra tòa trước, bà Lan xin phép được nói về xuất thân, quá trình 50 năm hoạt động kinh doanh và đóng góp cho đất nước. Chủ tịch Vạn Thịnh Phát cũng phân trần về bối cảnh nhận lời tái cơ cấu SCB và những khó khăn trong suốt hơn 10 năm tham gia hoạt động của ngân hàng này và "quay cuồng với vòng xoáy tìm nguồn tiền cho SCB".
Sau khoảng 30 phút, bà Lan nói "chấp nhận việc đứng trước tòa hôm nay là định mệnh" và xin HĐXX tạo điều kiện để khắc phục hậu quả của vụ án tốt nhất.
Chủ tịch Vạn Thịnh Phát phân trần, lần đầu tiên khi ra tòa ở giai đoạn một vụ án, bà không nhận tội. Nhưng khi thấy các anh em lãnh đạo SCB đều bị xác định vi phạm hoạt động ngân hàng thì bà "không thể nào làm ngơ, bởi các anh em cũng vì SCB mà phải chịu trách nhiệm". "Những gì bị cáo làm, bị cáo cảm thấy rất hối hận, xót xa. Bị cáo bằng mọi giá sẽ khắc phục hậu quả cho trái chủ", bà Lan nói và phân bua thêm "thực sự không chiếm đoạt tài sản của ai.
Bà Lan cũng đề nghị tòa xem xét lại số tiền 30.000 tỷ đồng bị buộc phải bồi thường cho các trái chủ. Bởi trong số tiền trên có hơn 1.612 tỷ đồng do Ngân hàng SHB phát hành và có tài sản đảm bảo, nên số tiền còn lại bà phải chịu trách nhiệm là 28.400 tỷ đồng.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa phúc thẩm giai đoạn 2, ngày 26/3. Ảnh: Thanh Tùng
Đối với tội Rửa tiền 445.747 tỷ đồng (số tiền tham ô đã xét xử xong ở giai đoạn một), bà Lan cho rằng các cơ quan tố tụng trước đó chỉ xác định bà thực hiện hành vi tham ô 304.000 tỷ đồng gốc. Sau khi cấn trừ đi thì các tài sản hiện tại của bà (đang bị kê biên và đã được định giá) đủ để khắc phục thiệt hại. Do đó, bà Lan đề nghị tòa xem xét lại việc có hay không tiếp tục xét xử bà ở tội danh này.
Chủ tọa sau đó công bố từng món tiền mà bà Lan bị cáo buộc "rửa", gồm: 108.000 tỷ đồng tiền mặt và hơn 14 triệu USD; hơn 15.000 tỷ đồng tiền mặt chuyển cho các cá nhân; chi trả nợ giữa các công ty, cá nhân trong Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay; chi thực hiện dự án 1.898 tỷ; chi trả hơn 7.600 tỷ đồng tại các ngân hàng khác; chi trả cho các khoản vay tại SCB hơn 183.000 tỷ đồng; chuyển ra nước ngoài hơn 32.000 tỷ đồng... và đề nghị bà Lan lý giải về các khoản tiền này.
Bà Lan thừa nhận có các khoản tiền này. Trong đó, số tiền mặt rút ra để trả lãi các khoản vay đến hạn mà không thể dùng tiền của SCB để trả cho chính SCB, mà phải nhờ một số cá nhân đứng ra nhận tiền mặt để trả, tức đảo nợ. Còn khoản tiền rút ra để trả cho các ngân hàng khác là vì nhiều lúc SCB cần tiền nhưng bị cáo không thể xoay xở được, phải đi vay.
Chủ tọa yêu cầu bà Lan lý giải về lời khai của bị cáo Bùi Văn Dũng (tài xế riêng) và những người khác về việc đã chuyển tiền mặt 108.000 tỷ đồng từ ngân hàng về nhà riêng của bị cáo.
Theo bà Lan, tất cả những người này khai không sai "nhưng chưa bao giờ họ nói đưa tiền này cho bị cáo sử dụng", mà thực chất đây là tiền tái cơ cấu SCB.
Chủ tịch Vạn Thịnh Phát tiếp tục phân trần, vào tháng 11/2021, SCB có gửi báo cáo cho bà, nói rằng ngân hàng cần hỗ trợ mỗi tháng 4.000 tỷ đồng để trang trải chi phí. "Ngân hàng mỗi tháng cần 5.000 tỷ đồng mà chỉ thu phí dịch vụ được mấy trăm tỷ, vậy lấy đâu ra? Thời điểm đó bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) đã nghỉ, lại dịch Covid-19 khiến SCB vô cùng khó khăn. Do đó bị cáo phải vận động tất cả bạn bè người thân và đi vay cả nước ngoài, sau này nhờ ông Dũng nhận tiền để đi trả nợ", bà Lan trình bày.
Tiếp đó, bà xin xác nhận tiền tài xế Dũng rút ra là tiền của bị cáo và bạn bè chuyển vào SCB, nhưng sau đó thì bị tính là tiền rút của SCB.
Bà Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm tại tòa phúc thẩm giai đoạn 2. Ảnh: Thanh Tùng
Ở tội Vận chuyển tiền trái phép qua biên giới, bà Lan cho biết, việc lập các công ty "ma" do Nguyễn Phương Anh (Phó tổng giám đốc của Công ty Sài Gòn Peninsula) được nhờ đứng ra thực hiện. Đến khi xảy ra vụ án bà mới biết việc thành lập các công ty này và mục đích thực sự không phải để rút tiền mà là để đảo nợ. "SCB cần những công ty này để đảo nợ chứ SCB làm gì có tiền mà rút. Những công ty này không liên quan gì đến Vạn Thịnh Phát", bà Lan trả lời xét hỏi.
Theo bà Lan, việc bản thân bị buộc thêm tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới khiến quá trình khắc phục hậu quả vụ án càng thêm khó khăn, bởi những người bạn của bà ở nước ngoài "không dám chuyển tiền cho mượn".
Ngoài ra, Chủ tịch Vạn Thịnh Phát nói: "Bao nhiêu năm qua bị cáo cũng như SCB chưa từng nhận được công văn nào từ Cục phòng chống rửa tiền và quản lý ngoại hối cho rằng làm vậy là sai, nhưng cuối cùng bị cáo lại bị xử lý. Buộc tội bị cáo nhiều tội như thế để làm gì".
Cuối cùng, bà Lan nói cảm ơn Ngân hàng Nhà nước đã đứng ra cho vay tiền để đảm bảo ổn định cho SCB kể từ ngày xảy ra vụ án.
Bị cáo Trương Huệ Vân xin nhận lại 13 điện thoại và 11 đồng hồ bị thu giữ lúc bị bắt. Ảnh: Thanh Tùng
Bà Lan sau đó xin HĐXX cho phép được ký vào một văn bản gửi cho Ngân hàng Nhà nước, song chủ tọa cho biết có thể thực hiện việc này trong phần thẩm vấn của luật sư vào ngày mai.
Trước khi kết thúc buổi làm việc, đại diện VKS hỏi lại bị cáo Trương Huệ Vân về yêu cầu xin lại một số đồ vật bị thu giữ khi bị bắt.
Bị cáo Trương Huệ Vân cho biết xin HĐXX xem xét việc trả lại 11 đồng hồ và 13 chiếc điện thoại bị thu giữ. Theo Vân, đây là những tài sản cá nhân đã qua sử dụng không liên quan đến vụ án.
Ngày mai, phiên tòa tiếp tục với phần thẩm vấn của các luật sư đối với bà Lan và nhóm bị cáo khác.
Liên quan đến sai phạm ở giai đoạn một vụ án, hôm 3/12/2024, bà Lan bị TAND Cấp cao tại TP HCM bác kháng cáo, tuyên y án tử hình về tội Tham ô tài sản; 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; chấp nhận giảm nhẹ hình phạt từ 20 năm xuống 16 năm về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt, bà Lan phải chịu án tử hình.
Bản án phúc thẩm trên đã có hiệu lực pháp luật, song khi tuyên án HĐXX cho rằng nếu bà Lan tích cực khắc phục 3/4 hậu quả sẽ được xem xét chuyển sang chung thân.
Hải Duyên