Ngày 26/3, phiên tòa phúc thẩm xem xét kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan (69 tuổi, Chủ tịch Vạn Thịnh Phát) và cháu ruột Trương Huệ Vân (Tổng giám đốc Công ty tập đoàn quản lý bất động sản Windsor) cùng 26 đồng phạm về các sai phạm trong giai đoạn 2 của đại án bước vào phần thẩm vấn.
Trình bày nội dung kháng cáo, Huệ Vân cho biết đã được cấp sơ thẩm phân hóa vai trò, ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ, song vẫn kháng cáo với mong muốn được tòa phúc thẩm xem xét thêm.
Trong phạm vi giai đoạn hai của đại án, Vân bị TAND TP HCM tuyên phạt 5 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản với vai trò đồng phạm, ký nhiều chứng từ, hợp đồng khống, giúp bà Lan chiếm đoạt 13.000 tỷ đồng (trong tổng số hơn 30.000 tỷ) của trái chủ.
"Lúc thực hiện hành vi bị cáo mới bước chân vào nghề, còn non trẻ, thiếu hiểu biết pháp luật, không tường tận về lĩnh vực mình tham gia. Bị cáo chỉ ký hoàn thiện hồ sơ mà hoàn toàn không có ý định chiếm đoạt tài sản của ai", bị cáo Vân nói.
Trương Huệ Vân tại phiên phúc thẩm. Ảnh: Thanh Tùng
Chủ tọa Phạm Công Mười khẳng định, bị cáo là một trong những công đoạn trong chuỗi hành vi sai phạm dẫn tới thiệt hại của vụ án, thì phải có một phần trách nhiệm của mình. Vân nhỏ giọng, đáp: "Bị cáo không phủ nhận về sai phạm của mình, bị cáo chịu trách nhiệm với những gì đã ký".
Cựu CEO Công ty tập đoàn quản lý bất động sản Windsor cho biết thêm, đến nay đã khắc phục được tổng cộng 5 tỷ đồng (riêng tại cấp phúc thẩm khắc phục thêm 2 tỷ). Ngoài ra, bị cáo còn một số tình tiết giảm nhẹ mới, sẽ được luật sư trình bày sau.
Đối với Võ Tấn Hoàng Văn (cựu tổng giám đốc SCB), khi được trình bày đã cho rằng mức án ở cả 2 tội theo bản án sơ thẩm đều quá nặng. Nhưng việc ông kháng cáo không nhằm xin giảm nhẹ hình phạt, mà mong được tòa xem xét lại tính chất, mức độ của hành vi và tính chính xác của các gói trái phiếu bị cáo buộc phát hành.
Ông Văn bị tòa sơ thẩm tuyên phạt 12 năm tù do có vai trò giúp sức tích cực cho bà Lan, triển khai bán các gói trái phiếu đến người dân, giúp bà Lan chiếm đoạt hơn 28.469 tỷ đồng của 35.818 bị hại. Ngoài ra, ở tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, ông này đã tham gia phê duyệt 20 giao dịch, ký các lệnh chuyển tiền giúp bà Lan chuyển trái phép ra nước ngoài với tổng trị giá hơn 516 triệu USD (11.998 tỷ đồng), bị tuyên phạt 5 năm tù.
Theo ông Văn, bản án sơ thẩm kết tội về 3 gói trái phiếu An Đông, Quang Thuận và Setra, nhưng ông đã nghỉ việc tại SCB từ tháng 6/2020, và gói Setra được phát hành sau đó, nên không liên quan.
Võ Tấn Hoàng Văn tại tòa phúc thẩm. Ảnh: Thanh Tùng
Trả lời chủ tọa về việc giúp sức phát hành trái phiếu bán cho các trái chủ, Văn thừa nhận có tham gia trong phiên họp đầu tiên về phương án phát hành và được bà Lan tham vấn ý kiến. Tuy nhiên, bị cáo không phải người đào tạo chuyên môn về chứng khoán nên không biết việc phát hành trái phiếu lúc đó là trái pháp luật.
Nhìn thẳng bị cáo, chủ tọa nói: "Tôi thấy rất đáng tiếc cho các bị cáo - đều là những người có chuyên môn cao, rất tinh nhuệ về tài chính. Không hiểu vì lý do gì, chịu sự chi phối gì, mà các bị cáo lại thực hiện hành vi vi phạm pháp luật?".
Như có sẵn câu trả lời trong đầu, ông Văn trả lời rõ ràng, mạch lạc. Theo cựu giám đốc SCB, thời điểm đó khung pháp lý về việc phát hành trái phiếu rất mập mờ, sơ sài, về sau Chính phủ mới có các nghị định sửa đổi. "Bản thân bị cáo cũng cảm thấy đau lòng vì đã gây ra hậu quả vụ án. Bị cáo có tham gia vào việc phân phối trái phiếu đến các bị hại vì muốn tăng thêm nguồn thu cho SCB. Sau này khi làm việc với cơ quan điều tra, bị cáo mới nhận thấy mình sai", Văn nói và cho biết nhận trách nhiệm về sai phạm với tư cách là người đứng đầu ngân hàng.
Bị cáo cũng cho rằng, về quy trình phân phối trái phiếu đến người dân là không sai, bằng chứng là một số nhân viên SCB tham gia vào quá trình này không bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, chủ tọa bác bỏ quan điểm này, cho biết các nhân viên SCB không bị xử lý vì họ chỉ là những người làm công ăn lương, không biết được mục đích của việc phát hành trái phiếu là trái pháp luật.
Ở tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, bị cáo Văn xin HĐXX xem xét về việc có 13/20 giao dịch để trả nợ cho các khoản bà Lan đã vay của nước ngoài trước đó. "Tiền vay chuyển từ nước ngoài vào thì không bị xác định là vi phạm nhưng số tiền trả nợ lại vi phạm, mong HĐXX xem xét", bị cáo Văn nói.
Tuy nhiên, HĐXX sau đó giải thích, bản chất các hợp đồng này đều là hợp đồng khống. Là người ký, bị cáo phải hiểu về tính hợp pháp của các hợp đồng đó.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa phúc thẩm. Ảnh: Thanh Tùng
Trong sáng nay, HĐXX đã thẩm vấn 5 bị cáo khác về vai trò đồng phạm với bà Lan. Hầu hết các bị cáo đều xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Chiều nay, HĐXX sẽ xét hỏi bà Lan về các yêu cầu kháng cáo.
Trong phạm vi giai đoạn 2 của vụ án Vạn Thịnh Phát đang xử phúc thẩm, bà Lan bị xác định cùng đồng phạm đã thực hiện loạt hành vi: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (30.081 tỷ đồng của 35.824 trái chủ) thông qua việc phát hành trái phiếu khống; Rửa tiền (445.747 tỷ đồng) và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD - tương đương 106.730 tỷ đồng).
Hải Duyên