Thứ vũ khí này đang hiển thị trên hàng chục màn hình máy tính, liên tục cập nhật về tình hình mặt trận phía nam. Với một cú nhấp chuột, bản đồ sẽ hiển thị vô số ký hiệu hình thoi màu cam, cho biết các khu vực lực lượng Nga triển khai, như nơi giấu khí tài, thông tin chi tiết về các đơn vị.
Nhấp vào một tùy chọn khác, các mũi tên màu đỏ sẽ xuất hiện trên khắp vùng Zaporizhzhia, thể hiện hướng tiến công của đối phương. Khi phóng to, bản đồ sẽ hiển thị hình ảnh vệ tinh sắc nét trong khu vực được chọn.
Phần mềm này được gọi là "Delta", do các lập trình viên Ukraine phát triển, nhằm mang lợi thế cho lực lượng vũ trang nước này trong quan sát chiến trường, dự đoán động thái đối phương.
Chiến sự Ukraine hiện nay thường được ví như Thế chiến I, khi các hoạt động tác chiến chủ yếu diễn ra với pháo binh và mạng lưới chiến hào lầy lội. Nhưng xung đột này cũng được cho là nơi thử nghiệm mô hình chiến tranh tương lai, nơi công nghệ có thể truyền tải thông tin gần như ngay lập tức tới các binh sĩ và đóng vai trò lớn trong định đoạt chiến trường.
Lập trình viên Ukraine làm việc bên trong trung tâm tác chiến ở Zaporizhzhia. Ảnh: Guardian.
Lực lượng vũ trang Ukraine thành lập 6 "trung tâm nhận biết tình hình", một tại tòa văn phòng ở thành phố Zaporizhzhia, số còn lại rải rác trên các mặt trận khác nhau. Trung tâm thứ 7 đang được thiết lập ở Donbass.
Trung tâm ở Zaporizhzhia đã phải chuyển địa điểm nhiều lần vì lý do an ninh, hậu cần và sẽ chuyển đến một nơi nằm dưới lòng đất trong tháng này. Phần lớn nhân viên vận hành phần mềm Delta là những người điều khiển và lập trình viên máy bay không người lái (UAV), đến từ tổ chức tình nguyện Aerorozvidka (Trinh sát trên không).
"Họ vốn không phải nhân viên Bộ Quốc phòng, mà đến từ khu vực doanh nghiệp, được huy động để phục vụ trong quân đội", Tatiana, một nhân viên tại trung tâm, cho biết. "Họ tạo ra Delta bằng trí óc và đôi bàn tay của mình".
Bên trong, trung tâm giống một khoa khoa học máy tính ở đại học hơn là một đơn vị quân đội. Người duy nhất mặc quân phục là một sĩ quan tình báo có mật danh Shlomo.
Phần mềm Delta hiển thị các điểm nóng chiến sự ở miền nam Ukraine. Ảnh: Guardian.
Một văn phòng khác ở cuối hành lang chính của tòa nhà được tận dụng thành xưởng sản xuất UAV, nơi hai kỹ sư đang hoàn thiện cơ chế thả bom trên những chiếc UAV bốn động cơ được bán trên thị trường.
Đầu bên kia hành lang là bộ phận tình báo nguồn mở (OSINT), nơi vài thanh niên đang rà quét các bài đăng trên mạng xã hội của tân binh Nga, trích xuất thông tin ngày tháng và vị trí rồi cung cấp kết quả cho Delta.
Những nguồn thông tin chính khác của Delta đến từ ảnh vệ tinh, UAV của đồng minh NATO, hay từ mạng lưới tình báo bên trong những khu vực Nga kiểm soát, một phần do Shlomo điều hành.
Toàn bộ thông tin sẽ được tích hợp và lưu trữ tại các lớp trên bản đồ chiến trường của Delta, giúp các binh sĩ có thể truy cập thông qua thiết bị kết nối mạng Starlink. Trên màn hình, thành phố Melitopol ở miền nam đang "quy tụ" nhiều ký hiệu hình thoi cam và mũi tên đỏ nhất.
"Chúng tôi đã hiểu lộ trình và cách đối phương thay đổi", Shlomo nói. "Họ đang sử dụng Melitopol như một trung tâm hậu cần lớn".
Đội ngũ của ông đang tìm kiếm các xe tăng và cầu phao, dấu hiệu cho những đợt tấn công trong tương lai, được đánh dấu bằng một lá cờ đỏ đặc biệt trong các phòng chat của Delta. Gần đây, lực lượng Ukraine đã nhắm mục tiêu vào một doanh trại quân đội và một cây cầu trong khu vực.
Xe tăng Nga bốc cháy sau khi bị UAV Ukraine phát hiện. Ảnh: Guardian.
Các "trung tâm nhận biết tình hình" này được cho là bước tiến lớn trong khả năng giám sát chiến trường của Kiev. Tuy nhiên, NATO ngày 30/11 lưu ý rằng Delta vẫn chưa được quân đội Ukraine sử dụng chính thức, do đó chưa phổ biến rộng rãi, khiến thông tin tình báo từ NATO không được chuyển tới tất cả chỉ huy khu vực.
Những "chiến binh thông tin" tại trung tâm cho biết họ đang phá vỡ học thuyết quân sự truyền thống của Ukraine, bằng cách thiết lập các đường kết nối dẫn tới Delta giữa các đơn vị.
"Đó là điểm khác biệt lớn nhất giữa quân đội Nga và Ukraine", Vitali, chuyên gia tại trung tâm, nói, nhấn mạnh lợi thế tự nhiên của Ukraine là có nền chính trị ít phân cấp hơn.
Trung tâm cũng đang yêu cầu các nhà tài trợ vũ khí phương Tây cung cấp giao thức phần mềm cho phép các hệ thống vũ khí mới được kết nối liền mạch với Delta.
Shlomo cho biết công tác tích hợp thông tin chiến trường thông qua Delta là cuộc đua mà Ukraine buộc phải thắng. "Đây là bước tiến lớn có thể thay đổi cuộc chiến", ông nói. "Vũ khí của chúng tôi là máy tính. Viên đạn của chúng tôi là thông tin".
Đức Trung (Theo Guardian)