Vị trí nhì bảng và một tấm vé vào vòng loại cuối cùng không phải là một kết quả nằm ngoài dự báo. Đó là mục tiêu cụ thể mà Việt Nam đã đặt ra khi biết kết quả bốc thăm, và rơi vào bảng đấu "tử thần". Tại bảng G, UAE vẫn được đánh giá cao nhất và họ cũng đã thể hiện được sức mạnh đó với những thuận lợi nhất định. Gần hai năm không thi đấu do ảnh hưởng của dịch Covid-19, UAE đã kịp thoát ra khỏi khủng khoảng ở bốn vòng đầu tiên để trở lại với vị thế của đội bóng đang nằm trong top 10 châu Á.
Như một sự sắp đặt của số phận, thất bại duy nhất của Việt Nam tại bảng G lại ở trận đấu cuối cùng. Nó vừa vặn để đội tuyển vẫn kịp giành được suất vào vòng sau, và cũng được trải nghiệm cảm giác của kẻ thua trận. Nói một cách hình tượng, Việt Nam đã kịp vượt qua một cơn bão cát dữ dội trên miền sa mạc để đáp xuống mặt đất một cách an toàn, trước khi chuẩn bị cho một hành trình mới còn nhiều gian khó. Đấy không chỉ là một trải nghiệm, mà còn là bài học vô cùng đắt giá. Thế nên, dù có háo hức đợi chờ thông tin từ việc bốc thăm vòng đấu loại thứ ba, hãy nên giành nhiều thời gian nhất có thể, trong một trạng thái thật tỉnh táo, để nhìn lại thất bại trước UAE.
Nếu chỉ đơn thuần về mặt tỷ số, lạc quan mà nói, Việt Nam có một... trận thua đẹp. Đối đầu với đội bóng mạnh nhất bảng, đội tuyển thắng một và thua một, ghi nhiều bàn hơn trên sân đối phương. Nhưng đừng để kết quả ấy đánh lừa. UAE thua trận lượt đi trên sân Mỹ Đình trong thế chỉ còn 10 người trong phần lớn thời gian thi đấu. Ở lượt về, họ chỉ bộc lộ dấu hiệu chủ quan và để Việt Nam gỡ 2-3 trong 10 phút cuối trận, sau khi dẫn 3-0 một cách tương đối dễ dàng chỉ trong 50 phút đầu. Nghĩa là, dù kết quả đối đầu giữa Việt Nam và UAE là 3-3 sau hai lượt trận, thì đội bóng Tây Á vẫn cho thấy họ ở trình độ cao hơn.
Chênh lệch về trình độ là điều không thể thay đổi một sớm, một chiều. Đội bóng của HLV Park Hang-seo có thể đã chơi tốt hơn chính họ, và tin rằng còn sẽ tốt được hơn nữa. Nhưng trên hành trình vươn đến đẳng cấp ấy, cần nhớ rằng, đối thủ không hoàn toàn đứng yên. UAE trong hai tuần lễ vừa qua khác hoàn toàn với UAE từng thua Việt Nam và Thái Lan cách đây gần hai năm. Ai đó có thể nói, nếu có thêm thời gian, các học trò của HLV Park biết đâu sẽ gỡ hòa. Điều đó không sai, nhưng cũng không thể bỏ qua chi tiết có tính then chốt - UAE gần như đã kết liễu trận đấu chỉ sau 50 phút. Biết mình là một chuyện, quan trọng hơn, đó là phải biết người.
Một thực tế khác: Trong số 13 đội bóng mạnh nhất - tính cả Qatar - nước chủ nhà World Cup 2022 - ở vòng loại thứ hai, có đến 12 đội đang đứng đầu bảng xếp hạng FIFA - khu vực châu Á. Đội bóng duy nhất trong top 12 mà bị loại, đó là Uzbekistan. Như vậy, vòng loại vừa qua không có bất ngờ đáng kể nào, các đội mạnh nhất đều giữ được vị thế của họ. Điều này nhắc chúng ta rằng, cho dù rơi vào bảng đấu nào sắp đến ở vòng loại cuối cùng, Việt Nam vẫn yếu nhất. Trật tự bóng đá của châu Á, nếu nhìn từ trận UAE, rõ ràng là chưa có gì thay đổi. Chiếc vé vào vòng sau của Việt Nam, đó là một thành tích lịch sử, cần phải trân trọng.
Nhưng đó lại chính là điều thú vị. Cú ngược dòng dang dở của đội tuyển Việt Nam là một tín hiệu lạc quan để chờ đợi bất ngờ, hay thậm chí là kỳ tích tại vòng loại cuối cùng. Cái cách mà Việt Nam mạnh dạn chuyển đổi trạng thái thi đấu, chấp nhận có thể thua nhiều bàn hơn, để tổ chức phản kích UAE đang có dấu hiệu chủ quan, đó là lựa chọn dũng cảm. Phải đến phút 60, đội tuyển mới tạo ra được tình huống nguy hiểm đầu tiên bên phần sân của UAE. Hầu như chẳng có một cơ hội nào cả. Nhưng cuối cùng, đội tuyển chỉ thua với tỷ số cách biệt nhỏ nhất. Tinh thần không bỏ cuộc đó là phẩm chất tạo nên niềm tin cho chặng đường kế tiếp.
Thế nên, thay vì đặt ra những chữ "nếu" hay "giá như" để lật ngược các khía cạnh chuyên môn vốn nằm trong sự chủ động của UAE, thì hãy nhìn nhận trận thua theo góc độ của một đội bóng chưa ngừng tham vọng. Vì rõ ràng, đội bóng của ông Park đã thua một trận đấu, nhưng thắng được cả chiến dịch quan trọng nhất. Trận thua UAE cho thấy, trong 90 phút cụ thể, đội tuyển có thể không đánh bại đối phương vì sự hơn kém trình độ, đẳng cấp, hoàn cảnh. Nhưng thực tế chỉ ra rằng, ở một cuộc đua đường dài, cơ hội luôn có sẵn cho những người dũng cảm, biết cách tranh đấu cho khát vọng của bản thân.
Song Việt