"Chúng tôi có cái nhìn thực tế và biết rằng điều đó là không thể khi chiến sự vẫn đang diễn ra", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói sau cuộc gặp với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo tại The Hague, Hà Lan ngày 4/5, đề cập đến khả năng Kiev gia nhập NATO.
Tuyên bố được ông Zelensky đưa ra sau khi Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm 21/4 cho hay toàn bộ các nước trong khối đều đồng ý rằng Ukraine sẽ trở thành thành viên, nhưng nhấn mạnh điều này chỉ có thể xảy ra sau khi chiến sự kết thúc.
Tổng thống Ukraine dường như cũng chấp nhận điều này. "Chúng tôi muốn có thông điệp rõ ràng rằng Ukraine sẽ gia nhập NATO sau chiến sự", ông nói sau cuộc gặp tại Hà Lan.
Tổng thống Zelensky, Thủ tướng Rutte và Thủ tướng de Croo cũng đã ký tuyên bố chung sau cuộc đàm phán ba bên, bao gồm cam kết của các nước tiếp tục cung cấp viện trợ quốc phòng cho Ukraine, ủng hộ công thức hòa bình của Ukraine và góp phần áp đặt biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Nga.
"Cho đến khi Ukraine trở thành thành viên của NATO, Bỉ và Hà Lan vẫn cam kết hỗ trợ Ukraine trên con đường hội nhập hơn nữa châu Âu - Đại Tây Dương và tăng cường khả năng tự vệ của Kiev trước chiến sự hiện tại cũng như bất kỳ mối đe dọa nào trong tương lai", tuyên bố cho hay.
Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu tại The Hague, Hà Lan ngày 4/5. Ảnh: Reuters
Ihor Zhovkva, phó chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, nói rằng tuyên bố ghi nhận sự cần thiết phải xem xét vấn đề đảm bảo an ninh cho Ukraine trong hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius, Litva sắp tới.
Tài liệu cũng công nhận an ninh Ukraine là "có tầm quan trọng lớn" đối với NATO, tương tự nội dung được đưa vào Tuyên bố Madrid liên quan Phần Lan và Thụy Điển, hai nước đã hoặc đang trên đường trở thành thành viên NATO.
Tổng thống Zelensky ngày 30/9/2022 ký đơn xin gia nhập NATO, yêu cầu liên minh nhanh chóng kết nạp Kiev, sau khi Nga sáp nhập 4 tỉnh ở Ukraine. Kiev đã đưa mục tiêu này vào hiến pháp từ năm 2019, bất chấp những cảnh báo của Nga rằng khả năng NATO triển khai lực lượng và vũ khí ở biên giới sẽ tạo thành mối đe dọa an ninh không thể chấp nhận được.
Ông Zelensky có chuyến thăm bất ngờ tới Hà Lan một ngày sau khi gặp các lãnh đạo Bắc Âu ở Phần Lan để kêu gọi ủng hộ trước thềm cuộc phản công quy mô lớn được dự đoán từ lâu.
"Điều quan trọng nhất là cung cấp càng nhanh càng tốt những gì đã hứa với các binh sĩ của chúng tôi", ông Zelensky nhấn mạnh. "Chúng tôi hy vọng Hà Lan và các đối tác khác sẽ giúp đỡ nhanh nhất có thể".
Hà Lan là một trong những nước ủng hộ mạnh mẽ Ukraine kể từ khi xung đột giữa Kiev và Moskva nổ ra tháng 2/2022. Thủ tướng Rutte hồi tháng 2 từng khẳng định sẽ không loại trừ hình thức hỗ trợ quân sự nào cho Ukraine, miễn là việc này không đẩy NATO vào xung đột với Nga.
Cho đến nay, Hà Lan đã trao hoặc cam kết hỗ trợ quân sự 1,2 tỷ euro (hơn 1,3 tỷ USD) cho Ukraine, trong đó có 45 xe tăng T-72, xe bọc thép chở quân cùng nhiều xe tăng Leopard 1 và Leopard 2.
Ông Zelensky đã đến thăm một căn cứ quân sự ở miền trung Hà Lan cuối ngày 4/5 để thị sát các vũ khí sẽ được viện trợ cho Ukraine. Trước đó cùng ngày, ông đến thăm Tòa Hình sự Quốc tế và đề nghị thành lập một tòa án đặc biệt để xét xử Tổng thống Nga Vladimir Putin, liên quan chiến sự Ukraine.
Huyền Lê (Theo AFP, Kyiv Independent)