Bộ Quốc phòng Nga ngày 2/1 thông báo đã triển khai tổ hợp radar phản pháo Yastreb-AV trên tiền tuyến ở Ukraine. Đây được cho là quân bài chiến thuật của Nga để chống lại các hệ thống pháo mà quân đội Ukraine sử dụng, trong đó có pháo phản lực HIMARS, loại vũ khí đã gây nhiều thiệt hại cho Moskva từ đầu chiến sự.
Nga từng nhiều lần tuyên bố phá hủy một số tổ hợp HIMARS tại Ukraine, song giới chuyên gia phương Tây cho rằng Moskva chưa làm được điều này, một phần do năng lực hạn chế của radar phản pháo mà Nga triển khai trên chiến trường. Yastreb-AV, radar phản pháo hiện đại nhất trong biên chế quân đội Nga, được cho là sẽ giúp khắc phục nhược điểm trên.
Một ngày sau khi Nga xác nhận đang triển khai hệ thống radar Yastreb-AV trên chiến trường, Bộ Quốc phòng Ukraine đăng video lực lượng nước này phá hủy tổ hợp Yastreb-AV ở mặt trận phía nam.
Ukraine phá hủy hệ thống radar phản pháo Yastreb-AV trong video đăng ngày 3/1. Video: BQP Ukraine
Video quay bởi máy bay không người lái (UAV) cho thấy hệ thống radar này di chuyển trên khu vực trống trải, chuẩn bị kích hoạt ăng ten để làm nhiệm vụ thì bị tập kích và phát nổ, tạo ra cột khói lớn. Một binh sĩ Nga sau đó đã chạy khỏi hiện trường.
"Một phát bắn hoàn hảo đã phá hủy hệ thống radar phản pháo Yastreb-AV trị giá 250 triệu USD của Nga", Bộ Quốc phòng Ukraine viết trên mạng xã hội X, thêm rằng đòn đánh được thưc hiện bởi pháo phản lực HIMARS, vũ khí mà Yastreb-AV được triển khai để đối phó.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin.
Theo chuyên gia quân sự David Axe của Forbes, UAV Ukraine dường như phát hiện được vị trí của tổ hợp Yastreb-AV bằng cách lần theo tín hiệu đặc biệt mà hệ thống ăng ten mảng pha của tổ hợp radar này phát ra khi hoạt động. "Tình báo Ukraine có thể đã có dữ liệu về tín hiệu này", Axe cho biết.
Đây không phải lần đầu tiên Ukraine tuyên bố phá hủy hệ thống radar Yastreb-AV. Tháng 8 năm ngoái, tướng Oleksandr Tarnavsky, tư lệnh nhóm tác chiến - chiến lược Tavria phụ trách mặt trận phía nam của quân đội Ukraine, thông báo lực lượng nước này đã phá hủy 18 khí tài của Nga, trong đó có một tổ hợp Yastreb-AV, song lúc đó Moskva chưa xác nhận đã triển khai nó ra chiến trường.
Yastreb-AV được giới thiệu lần đầu tại Diễn đàn Kỹ thuật - quân sự quốc tế Army 2022 tổ chức tại ngoại ô Moskva. Hệ thống này gần đây bắt đầu được biên chế cho quân đội Nga, sau khi hoàn thành thử nghiệm vào khoảng cuối năm 2021, đầu năm 2022.
Tổ hợp radar phản pháo Yastreb-AV. Ảnh: Sputnik
Thông số kỹ thuật cụ thể Yastreb-AV chưa được tiết lộ, trừ việc nó được gắn trên khung gầm xe tải BAZ-6910. Theo RIA Novosti, Yastreb-AV được trang bị radar ăng ten mảng pha có khả năng tự động theo dõi quỹ đạo bay của đạn pháo và truy ngược lại vị trí chúng được khai hỏa. Tọa độ của đối phương sau đó được chuyển cho pháo binh hoặc chiến đấu cơ Nga để thực hiện nhiệm vụ phản pháo.
Truyền thông Ukraine cho biết một tổ hợp radar Yastreb-AV có giá khoảng 250 triệu USD, đắt gấp hàng chục lần dòng Zoopark mà Nga đang triển khai tại Ukraine.
Kiev cũng từng nhiều lần tuyên bố phá hủy tổ hợp Zoopark kể từ đầu chiến sự. Báo cáo tình báo hồi tháng 7 của Bộ Quốc phòng Anh cho biết phần lớn tổ hợp Zoopark mà Nga triển khai tại Ukraine đã bị xóa sổ, khiến nước này thiếu radar phản pháo để đối phó với pháo binh đối phương.
Phạm Giang (Theo Newsweek, Forbes, Militarnyi)