Sau nhiều tuần công chúng Mỹ bày tỏ lo ngại về sức khỏe và tuổi tác của Tổng thống Joe Biden, ứng viên 81 tuổi của đảng Dân chủ tuyên bố rút khỏi chiến dịch tranh cử. Giờ đây, sự chú ý đó nhiều khả năng sẽ chuyển hướng vào Donald Trump, 78 tuổi, hiện là ứng viên tổng thống lớn tuổi nhất lịch sử Mỹ và bị đánh giá là người ít minh bạch hơn về tình hình sức khỏe so với đối thủ cũ.
Khi còn đương nhiệm, Trump đã công bố một báo cáo về kết quả kiểm tra sức khỏe mà theo các chuyên gia, nó cho thấy ông mắc bệnh tim và béo phì. Nhưng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, ông chưa công bố bất cứ kết quả xét nghiệm máu, cân nặng hay các thông tin quan trọng nào khác về sức khỏe.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump trong một cuộc vận động tranh cử ở Michigan ngày 20/7. Ảnh: AFP
Thay vào đó, Trump chỉ công bố một lá thư ngắn, với những lời lẽ khá mơ hồ từ bác sĩ chính của ông, Bruce A. Aronwald, người đã viết đánh giá hồi tháng 11 năm ngoái rằng cựu tổng thống có sức khỏe thể chất và tinh thần tuyệt vời. Chiến dịch tranh cử của ông Trump sau đó đưa ra một tuyên bố khác của Aronwald, nói rằng cựu tổng thống "không cần công bố bất cứ báo cáo y tế nào khác ngoài lá thư trên", nhưng không giải thích lý do.
7 ngày sau vụ ám sát hụt ở Pennsylvania hôm 13/7, Trump công bố một lá thư từ cựu bác sĩ Nhà Trắng của ông, hạ nghị sĩ Ronny Jackson, cho hay trong quá trình điều trị vết thương ở tai phải, cựu tổng thống đã được chụp CT đầu và làm các xét nghiệm khác, nhưng không công khai kết quả.
Trong thư, Jackson cho biết Trump được các nhân viên y tế tại bệnh viện Butler Memorial ở Pennsylvania điều trị và xuất viện ngay trong ngày. Ông đã gặp cựu tổng thống vào đêm hôm đó tại sân golf của Trump ở Bedminster, New Jersey.
Jackson từng khẳng định Trump đạt điểm xuất sắc trong bài kiểm tra nhận thức khi ông còn là tổng thống, nhưng những kết quả đó cũng chưa được công bố.
Giờ đây, thay vì phải đối mặt với một ứng viên 81 tuổi bị nghi ngờ về sức khỏe tinh thần và thể chất sau cuộc tranh luận hồi tháng 6, đối thủ của Trump rất có thể là Phó tổng thống Kamala Harris, 59 tuổi, người trẻ hơn ông gần 20 tuổi và được cho là không gặp bất kỳ vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào.
Tuổi tác của các ứng viên là vấn đề được cử tri rất quan tâm trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay. Một cuộc thăm dò do Washington Post, ABC News và Ipsos thực hiện trước Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa tuần trước cho thấy 60% người Mỹ tin cựu tổng thống Trump đã quá già để đảm nhận một nhiệm kỳ khác.
Trong số này có 82% đảng viên Dân chủ, 65% cử tri độc lập và 29% đảng viên Cộng hòa. Tỷ lệ cử tri độc lập cao là dấu hiệu đáng báo động, bởi nhóm này có thể định đoạt kết quả cuộc bầu cử.
Trước khi Tổng thống Biden rút khỏi cuộc đua, nhiều đảng viên Dân chủ đã phản đối cái mà họ gọi là làn sóng chỉ trích không công bằng nhằm vào tuổi tác của ông so với đối thủ Trump.
Hiến pháp Mỹ không yêu cầu các ứng viên tổng thống phải tiết lộ hồ sơ y tế. Nhưng các chuyên gia y tế cho rằng với độ tuổi của Trump và mối quan tâm từ công chúng đối với tình trạng sức khỏe ứng viên, cử tri sẽ hưởng lợi nếu thông tin này được minh bạch.
"Cử tri Mỹ đều mong muốn có được sự cởi mở hoàn toàn về sức khỏe ứng viên. Nếu các ứng viên đồng ý về điều đó, tôi nghĩ công chúng sẽ rất vui", Ira Monka, chủ tịch Hiệp hội Xương khớp Mỹ, nói.
Lịch sử công bố hồ sơ y khoa của Trump khá hỗn loạn. Năm 2015, trong lần đầu tiên tranh cử vào Nhà Trắng, ông cho biết đã chỉ thị cho bác sĩ riêng Harold Bornstein công bố "một báo cáo y tế đầy đủ" và cam kết "nó sẽ cho thấy sự hoàn hảo". Nhưng Bornstein không cung cấp hồ sơ y khoa, mà thay vào đó đưa ra một bức thư dài 4 đoạn nói Trump sẽ là "người khỏe mạnh nhất từng được bầu vào chức tổng thống". Bornstein sau đó nói với CNN rằng ông "được lệnh viết toàn bộ bức thư".
Tháng 9/2016, Trump công bố một bức thư khác từ Bornstein chứa nhiều thông tin hơn với kết luận rằng ông "có sức khỏe thể chất tuyệt vời".
Một trong những thông tin chi tiết nhất về sức khỏe của Trump đưa ra vào năm 2018 với kết quả chụp CT cho thấy điểm canxi mạch vành của ông là 133, tăng từ mức 34 vào năm 2009. Thời điểm đó, bác sĩ Sanjay Gupta, người phụ trách mục y tế của CNN, cùng nhiều chuyên gia khác đều đánh giá kết quả trên cho thấy Trump đã mắc bệnh tim.
Báo cáo cũng cho biết Trump nặng hơn 108 kg, khiến ông tiệm cận ngưỡng béo phì. Hai năm sau đó, các bác sĩ tiết lộ cân nặng của ông đã tăng lên 110 kg, rơi vào ngưỡng béo phì theo tiêu chuẩn chính phủ.
Nhưng những thông tin như vậy không được công bố kể từ khi Trump rời Nhà Trắng. Sau khi Trump thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020, người phụ trách về sức khỏe của ông là Aronwald, bác sĩ chuyên khoa nắn xương, thành viên sân golf Bedminster, người điều hành một cơ sở y tế tư nhân chuyên phục vụ những bệnh nhân có thu nhập cao.
Aronwald chưa bao giờ đề cập công khai đến tình hình sức khỏe của cựu tổng thống.
Một bức thư về sức khỏe của Trump được Aronwald công bố ngày 20/11 năm ngoái không có các chỉ số cụ thể như huyết áp hay cân nặng, cũng không tiết lộ loại thuốc mà cựu tổng thống sử dụng. Thay vào đó, bức thư chỉ chứa đầy những lời khen ngợi, tuyên bố Trump "có sức khỏe tuyệt vời" và khả năng nhận thức "đặc biệt".
Nó cũng không cung cấp bất kỳ con số nào liên quan đến việc giảm cân của cựu tổng thống, đồng thời khẳng định các chỉ số về tim mạch của ông "hoàn toàn bình thường".
Trump từng nói ông đã hai lần vượt qua các bài kiểm tra nhận thức nhưng không công khai chúng và cũng từ chối tiết lộ ông có thực hiện bài kiểm tra nào tương tự kể từ năm 2018 hay không.
Nhà thần kinh học Ziad Nasreddine, người đã xây dựng bài kiểm tra, cho hay những kết quả trước đây đã quá cũ nên không thể áp dụng ở hiện tại. Ông tin rằng một ứng viên tổng thống ở độ tuổi của Trump nên thực hiện các bài kiểm tra nhận thức thường xuyên và công bố kết quả.
Một số chuyên gia trước đây lưu ý cựu tổng thống có thể phải đối mặt nguy cơ cao mắc chứng mất trí nhớ do di truyền. Trump từng tiết lộ cha ông bị Alzheimer và theo các bác sĩ, ông cũng có nguy cơ mắc căn bệnh này.
Khi không còn đối thủ Biden để công kích về vấn đề tuổi tác, Trump giờ đây nhiều khả năng sẽ bị soi xét nhiều hơn về mỗi vấp váp mà ông mắc phải trong các bài phát biểu, dù chúng có liên quan đến vấn đề tuổi tác hay không.
Trên mạng xã hội Mỹ những ngày qua đã bắt đầu lan truyền các video Trump nhầm lẫn tên của những người mà ông nhắc đến. Hồi tháng 1, cựu tổng thống nhầm bà Nikki Haley với cựu chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Hồi tháng 6, ông gọi nhầm tên bác sĩ Nhà Trắng Ronny Jackson là Ronny Johnson, khi khoe năng lực trí tuệ của mình và chỉ trích mức độ minh mẫn của ông Biden.
Trump nhầm tên bác sĩ khi khoe mức độ minh mẫn
Ông cũng từng nhầm tên Biden với cựu tổng thống Barack Obama và thường nói những câu khó hiểu trong các cuộc vận động tranh cử. "Đó là vấn đề đơn giản nhất trong các vấn đề mà chúng ta không còn giải quyết được. Chúng ta là một thể chế trong một án tử hình mạnh mẽ", ông phát biểu trong cuộc vận động tranh cử ở New Hampshire hồi đầu năm, trong sự ngơ ngác của khán giả bên dưới.
Vài ngày trước khi Tổng thống Biden thông báo rút khỏi đường đua, Thống đốc Florida Ron DeSantis, phát biểu tại đại hội đảng Cộng hòa rằng ông Biden "không thể xâu chuỗi các câu lại với nhau" và "không phù hợp để lãnh đạo".
"Nếu phe Dân chủ tiếp tục đi theo con đường này, tôi nghĩ rằng đó là kịch bản đẹp nhất cho phe Cộng hòa", DeSantis nói về việc ông Biden không rút lui, theo Politico. "Tôi hy vọng ông ấy sẽ bám trụ đến cùng".
Nhưng ông Biden đã không làm vậy, và quyết định rút lui lại khiến điểm yếu về tuổi tác của ông Trump lộ ra. "Giờ đây, Trump cũng lại nổi lên như một ông già hay càm ràm đang tranh cử tổng thống", bài bình luận của Miami Herald có đoạn.
Vũ Hoàng (Theo Washington Post, AFP, Reuters)