Ông Ronen Bar, giám đốc cơ quan an ninh nội địa Shin Bet của Israel, ngày 22/8 gửi thư cho Thủ tướng Benjamin Netanyahu và nội các để cảnh báo Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben Gvi đang gây ra "thiệt hại khôn tả" đối với đất nước với những chính sách "dung túng" phe cực hữu.
Ronen Bar cáo buộc lực lượng cảnh sát Israel dưới quyền lãnh đạo của ông Ben Gvir, thuộc đảng cực hữu Quyền lực Do Thái, đã làm ngơ và tạo điều kiện cho những hành vi cực đoan của người định cư Do Thái tại Bờ Tây.
"Những kẻ này không còn sợ phạt tù. Họ được biệt đãi khi ngồi tù và còn được nghị sĩ tặng tiền khi ra tù. Những cá nhân này nhận được sự công nhận và ngợi ca, trong khi lực lượng an ninh bị lên án khi làm đúng nhiệm vụ", ông Ronen Bar lý giải tình trạng bạo lực cực hữu ngày càng nghiêm trọng ở Israel và Bờ Tây.
Shin Bet là cơ quan tình báo nội địa của Israel. Đây là một trong ba cơ quan tình báo chủ chốt của nước này, cùng với Aman (tình báo quân sự) và Mossad (tình báo nước ngoài). Bộ An ninh Quốc gia giám sát hoạt động của cảnh sát, lính cứu hỏa, lực lượng cứu hộ, nhà tù, biên phòng.
Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben Gvir phát biểu trong một cuộc họp tại quốc hội ngày 3/6. Ảnh: AFP
Các nhóm cực đoan trong cộng đồng người định cư Do Thái ở Bờ Tây thời gian qua nhiều lần tấn công khu dân cư Palestine, phá hoại các đoàn xe đưa hàng hóa viện trợ đến Bờ Tây, thậm chí đe dọa căn cứ quân sự.
Hơn 100 người Israel hôm 15/8 gây rối ở làng Jit của người Palestine, gần thành phố Qalqilya ở Bờ Tây, phóng hỏa ít nhất 4 căn nhà và 6 chiếc xe bằng bom xăng. Cơ quan y tế của Palestine ở Bờ Tây cho biết một dân thường đã thiệt mạng. Hôm 30/7, người biểu tình cực hữu còn xông vào các căn cứ quân sự Israel, đòi thả quân nhân bị điều tra về tội lạm dụng và tra tấn tù nhân Palestine.
Israel chiếm giữ Bờ Tây, Đông Jerusalem và Dải Gaza trong chiến tranh Arab - Israel năm 1967. Theo luật pháp quốc tế, việc Israel lập khu định cư ở những vùng lãnh thổ của người Palestine là bất hợp pháp.
Bất chấp sự phản đối từ nước ngoài, Israel đã xây dựng hàng chục khu định cư trên khắp Bờ Tây những thập kỷ gần đây. Đây là nơi sinh sống của hơn 490.000 người Israel, cùng khoảng ba triệu người Palestine. Một phần Bờ Tây được kiểm soát và đảm bảo an ninh bởi Chính quyền Palestine do Tổng thống Mahmoud Abbas đứng đầu.
Vị trí Bờ Tây, Dải Gaza và Israel. Đồ họa: Britanica
Giám đốc Shin Bet cho rằng ông Ben Gvir đã nới lỏng cấp giấy phép sử dụng súng kể từ sau ngày 7/10/2023, trong khi cảnh sát thiếu mạnh tay xử lý người định cư cực hữu vi phạm pháp luật, khiến họ ngày một manh động hơn.
Ông Ronen Bar cảnh báo vấn nạn người định cư Do Thái cực đoan tấn công người Palestine ở Bờ Tây không còn là hành vi bạo lực mang màu sắc chủ nghĩa dân tộc, mà giờ đây "tập trung vào gieo rắc sợ hãi và có thể hiểu là khủng bố".
"Nhà nước Israel hiện nay, và phần lớn cộng đồng người định cư, đang phải chịu thiệt hại khôn tả. Chúng ta chịu phê phán trên toàn cầu, từ cả những đồng minh thân thiết nhất. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) bị kéo căng nguồn lực, dù đang chật vật thực hiện nhiều nhiệm vụ. Những cuộc tấn công của nhóm cực đoan có nguy cơ châm ngòi thêm một trận tuyến mới cho Israel, vốn đang cùng lúc đối đầu kẻ thù ở rất nhiều mặt trận", ông Ronen Bar cảnh báo.
Quân nhân Israel tuần tra tại thành phố Hebron ở Bờ Tây vào ngày 10/8. Ảnh: AFP
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant ngày 23/8 công khai ủng hộ thông điệp cảnh báo từ giám đốc Shin Bet, cho rằng ông Ronen Bar cùng đội ngũ "đã làm đúng nhiệm vụ khi cảnh báo chính phủ". Ông Gallant cũng chỉ trích Bộ trưởng Ben Gvir "hành động vô trách nhiệm, đe dọa an ninh quốc gia và tạo ra chia rẽ nội bộ đất nước".
Ông Ben Gvir đã phủ nhận các cáo buộc và đề nghị Thủ tướng Netanyahu sa thải ông Ronen Bar. Ông cũng phản pháo Bộ trưởng Gallant, cho rằng Bộ Quốc phòng nên giữ lời hứa "đưa Lebanon về thời đồ đá" và tấn công Hezbollah, thay vì công kích đồng nghiệp.
Thanh Danh (Theo Times of Israel)