Tác phẩm lớn nhất triển lãm Mùa xuân độc lập của họa sĩ Chu Nhật Quang gồm hai mặt, dài 7,2 m, cao 2,4 m. Trong hình là mặt tranh thứ nhất - bức Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, tái hiện quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.
Mặt còn lại có tên Mùa xuân dân tộc, thể hiện niềm vui của đông đảo người dân trong ngày độc lập. Theo Chu Nhật Quang, tác phẩm đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận trong từng chi tiết, khiến họa sĩ mất nhiều thời gian hoàn thành. Anh triển khai từ cuối năm 2019, bắt đầu với việc ghép vóc thành một khối liền, sau đó đi vào vẽ. Quá trình thực hiện, họa sĩ kết hợp nghiên cứu bố cục, tạo hình kiến trúc, bối cảnh lịch sử, trang phục lực lượng vũ trang, thiết kế lễ đài ở quảng trường Ba Đình thời điểm đó.
Bức sơn mài khổ lớn khắc họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, phía sau là bản Tuyên ngôn độc lập.
Sự kiện giới thiệu 17 tác phẩm sơn mài cỡ lớn, được Chu Nhật Quang vẽ từ năm 2019, khi vừa du học Mỹ trở về. Các bức họa được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh từ ngày 18/8 đến 5/9, dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.
Chân dung lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc năm 1921.
Họa sĩ cho biết chọn khổ tranh lớn để thể hiện chủ đề cách mạng và kháng chiến, nhằm truyền tải sự hùng tráng, đồng thời có thêm không gian để anh khai thác các hiệu ứng của sơn mài.
Tranh Hành trình Nguyễn Ái Quốc, gợi lại hình ảnh lãnh tụ ra đi tìm đường cứu nước.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - bất ngờ khi Chu Nhật Quang có góc nhìn riêng, không bị ''đóng khung'' trong quá khứ. Cụ thể, họa sĩ đặt nhân vật trên nền cảnh ngổn ngang, tượng trưng đất nước chìm trong bóng tối nô lệ. Bố cục bức vẽ xuất hiện lá cờ đỏ sao vàng - điều phi logic nhưng mang ý nghĩa rằng khi ra đi, Hồ Chủ tịch mang theo khát vọng về một dân tộc tự do.
Bức họa Cây cầu bất khuất cùng hàng dài chiến sĩ đang hành quân.
Để tìm tư liệu cho loạt tranh, họa sĩ Chu Nhật Quang kết hợp đọc và đến các địa danh lịch sử, gặp gỡ nhà sử học và người dân địa phương, nghe những câu chuyện gắn với nơi đó. ''Dù tuổi đời ít, tôi vẽ bằng tình yêu thuần túy và sự biết ơn dành cho những anh hùng đã hy sinh vì độc lập dân tộc'', anh nói.
Tranh Tọa độ lửa gợi nhắc một thời chiến tranh gian khổ.
Do các bức vẽ có kích thước lớn, Chu Nhật Quang phải nghiên cứu cách làm vóc khổ lớn để chịu được sức nặng của tranh, không bị cong, vênh. Theo họa sĩ, tác phẩm sơn mài khổ lớn không thể sử dụng buồng ủ kín như tranh nhỏ nên mọi thao tác đều được làm thủ công, phụ thuộc vào thời tiết, độ ẩm.
Bức họa Vượt Trường Sơn.
Họa sĩ Lương Xuân Đoàn - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam - cho biết xúc động khi chứng kiến Chu Nhật Quang cùng những họa sĩ trẻ vẽ. ''Các bạn phải rất yêu lịch sử của người Việt cũng như nghệ thuật truyền thống mới làm được những điều này. Sơn mài là một chất liệu khó nhưng tôi thấy các bạn vẽ rất tận tụy'', ông nói.
Tác phẩm Dinh Độc Lập 30/4/1975 làm sống lại không khí chiến thắng của 50 năm trước.
Nhà báo Hồ Quang Lợi - nguyên Phó chủ tịch thường trực Hội Nhà Báo Việt Nam - cho rằng Chu Nhật Quang gặp thách thức khi chưa từng trải qua các sự kiện mang tính lịch sử, song qua loạt tranh, anh phần nào vượt qua được hạn chế của thế hệ.
Hình ảnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, cầu Thê Húc ở bức Đất nước thanh bình.
Chu Nhật Quang cho biết ngoài đề tài lịch sử, anh tiếp tục mở rộng những chủ đề sáng tác khác. Họa sĩ mong muốn kết nối sơn mài với công chúng, góp phần đưa chất liệu truyền thống của Việt Nam phổ biến hơn trong đời sống nghệ thuật hiện đại.
Bức tranh Chiến thắng, kết hợp hình ảnh chiến sĩ vẫy cờ trên nóc hầm De Castries (7/5/1954), cột cờ Hà Nội.
Họa sĩ Chu Nhật Quang, 30 tuổi, tốt nghiệp trường Mỹ thuật Santa Ana (Mỹ) và khoa Mỹ Thuật Ứng dụng Đại học RMIT Australia. Anh là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ nghệ sĩ trẻ đam mê và gắn bó với nghệ thuật sơn mài.
Chu Nhật Quang xuất thân trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật - con của đạo diễn, họa sĩ NSƯT Chu Lượng và cháu nội của họa sĩ - NSND Chu Mạnh Chấn. Anh sớm được bồi đắp tình yêu hội họa cùng ý thức gìn giữ các giá trị văn hóa dân tộc. Năm ngoái, họa sĩ tổ chức triển lãm Dấu thiêng tại Hoàng thành Thăng long, gồm 52 bức tranh sơn mài khổ lớn, vẽ về chủ đề di sản, đất nước, kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ Đô.
Phương Linh
Ảnh: Nhân vật cung cấp