Nội dung được ông Nguyễn Thanh Nghị, Phó bí thư thường trực Thành ủy TP HCM, nêu tại hội thảo khoa học TP HCM thành tựu 50 năm xây dựng, bảo vệ và phát triển, ngày 25/3.
Ông Nguyễn Thanh Nghị, Phó bí thư thường trực Thành ủy TP HCM, phát biểu tại hội nghị sáng 25/3. Ảnh: An Phương
Theo ông Nghị, sau ngày 30/4/1975, TP HCM đương đầu vô vàn khó khăn, thử thách do hậu quả chiến tranh. Giai đoạn 10 năm sau ngày thống nhất đất nước, thành phố đã vượt qua những ngày đầy khó khăn, thách thức, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế.
"Từ sau thời kỳ đổi mới kể từ năm 1986, thành phố đã nỗ lực, phấn đấu vươn lên, khẳng định vị trí, vai trò là đầu tàu kinh tế của cả nước", ông Nghị nói, cho biết thực tiễn của thành phố cung cấp nhiều kinh nghiệm về đổi mới cơ chế quản lý, góp phần hình thành các chính sách của Trung ương.
PGS.TS Phan Xuân Biên, Phó chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, nguyên Trưởng ban Tư tưởng, văn hóa Thành ủy TP HCM, cho rằng sự sáng tạo, dám nghĩ dám làm của thành phố thể hiện ngay trong 10 năm đầu sau thống nhất.
Thời gian này, Thành ủy TP HCM có hai nghị quyết vào năm 1979 và 1980 đề ra những hướng đột phá theo tinh thần chủ động sáng tạo từ cơ sở, làm cho sản xuất bung ra. Thành phố đề ra chủ trương tìm mọi nguyên liệu cho sản xuất, lập công ty xuất khẩu, nhập khẩu, huy động vốn mua hàng, lấy ngoại tệ nhập nguyên liệu... Những doanh nghiệp lớn như Direximco, Cholimex, bột giặt miền Nam, dệt Phong Phú, bia Sài Gòn... là những tấm gương làm ăn theo "cơ chế Thành phố" ra đời, phát triển.
"Sau đổi mới thành phố tiếp tục sáng tạo, nghĩ ra những cách làm mới, trở thành những chính sách chung cả nước", ông Biên nói.
Khu chế xuất Tân Thuận, quận 7. Ảnh: Quỳnh Trần
Sự đột phá về chính sách của TP HCM còn thể hiện ở những mô hình mới về kinh tế, theo ông Phạm Bình An, Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM. Từ mô hình khu chế xuất đầu tiên của cả nước là Tân Thuận, đến nay, thành phố có hơn 17 khu công nghiệp hoạt động. Các địa phương đều phát triển mô hình khu công nghiệp tương tự thu hút nhà đầu tư hiệu quả.
Trong lúc nguồn lực còn hạn chế, TP HCM lập Quỹ Đầu tư phát triển đô thị thành phố (HIFU), sau này là HFIC (Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước thành phố) huy động vốn cho các dự án hạ tầng, nước sạch, y tế, giáo dục. Từ cách làm của thành phố, nhiều tỉnh, thành đã thành lập quỹ đầu tư phát địa phương huy động vốn cho dự án mà trước đó chỉ sử dụng vốn đầu tư công....
Tuy nhiên, dù là nơi khởi phát nhiều cách làm, mô hình mới nhưng hiện TP HCM đang gặp nhiều khó khăn, thách thức và phải nhanh chóng vượt qua để giữ vững vị thế đầu tàu.
Tại hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Được cho rằng thành phố có vị trí đặc biệt, luôn nhận được sự quan tâm từ Trung ương Đảng, Bộ Chính trị. Minh chứng rõ nét là Bộ Chính trị đã có 4 nghị quyết riêng về phát triển kinh tế - xã hội TP HCM từ năm 1982 đến nay.
Theo ông Được, TP HCM là nơi khởi nguồn nhiều cơ chế, chính sách mới của đất nước, đặc biệt là các chính sách về kinh tế, thị trường. Sự chủ động, năng động, sáng tạo là "đặc sản của thành phố". Ở giai đoạn mới, TP HCM xây dựng không gian theo hướng đa trung tâm, đa chức năng, hình thành các khu đô thị tri thức, sáng tạo để năm 2045 phát triển ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới.
Lê Tuyết