Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống bằng một bài phát biểu giống với khi ông còn tranh cử - diễn văn kéo dài chỉ 16 phút với những lời thẳng thừng về một đất nước lụi tàn cần những hành động táo bạo. Ông thể hiện rõ ràng rằng đây sẽ là một nhiệm kỳ tổng thống rất khác biệt, theo Washington Post.
"Đây là bài phát biểu rất thuần Trump, là lời tuyên chiến với tầng lớp lãnh đạo truyền thống của Washington và Tổng thống Obama", Craig Shirley, tác giả cuốn sách về Ronald Reagan và là cố vấn chính trị của đảng Cộng hòa, nhận xét. "Đây không phải là lời kêu gọi thông thường về tình đoàn kết, mà nó thể hiện đúng "chủ nghĩa Trump". Đây là bài phát biểu của một doanh nhân - nêu vấn đề rồi đến giải pháp, rất thực dụng".
Trump miêu tả nguồn gốc vấn đề của đất nước chính là chính phủ mà ông giờ đang dẫn dắt. "Từ lâu một nhóm nhỏ ở thủ đô thu lợi từ chính phủ trong khi người dân phải chịu thiệt. Các chính trị gia ngày càng thành công phát đạt, nhưng việc làm lại ra đi, các nhà máy thì đóng cửa. Tầng lớp lãnh đạo bảo vệ chính họ chứ không phải người dân. Chiến thắng của họ không phải là chiến thắng của các bạn", ông nói.
Theo cây bút Marc Fisher của Washington Post, bài phát biểu làm rõ rằng ông dự định dẫn dắt đất nước đúng với như khi ông vận động tranh cử, trong sự kết nối trực tiếp với người ủng hộ, bỏ qua những cách nói tế nhị thông thường và các kênh quyền lực.
"Nó giống như một bài phát biểu vận động tranh cử", Elvin Lim, nhà khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Singapore, nhận xét. "Đây là một bước ngoặt lớn trong truyền thống nhậm chức: trong khi những người khác nhấn mạnh tính tiếp nối của chính quyền, ông lại nhấn mạnh rằng đây là một sự đoạn tuyệt với tất cả mọi thứ đi trước".
Ông Trump làm rõ rằng đây không phải là dịp để hùng biện hay đưa ra những tham vọng trừu tượng. Lim cho rằng đây là "một bài phát biểu mang giọng điệu thách thức". Nhậm chức thường là thời gian để nói chiến dịch tranh cử đã kết thúc, nhưng Trump đang chứng minh với những người ủng hộ rằng ông vẫn là con người họ đã thấy trong chiến dịch. Đây là một bài phát biểu về ông và người dân, về mối quan hệ cá nhân đặc biệt ông đã xây dựng với những người ủng hộ ông".
Tổng thống Mỹ Donald Trump giơ nắm đấm khi phát biểu nhậm chức. Ảnh: Reuters
Trump chưa bao giờ là một nhà hùng biện theo kiểu truyền thống. Ông không sử dụng ngôn ngữ văn hoa hay thi vị. Ông tin rằng ngôn từ đơn giản, đi thẳng vào vấn đề và ý tưởng rõ ràng là cách tốt nhất để xây dựng thương hiệu và kết nối với khán giả. Ông tin rằng thẳng thắn là cách tốt nhất để xóa đi sự hoài nghi của người dân về chính quyền và các thể chế, Fisher nhận xét.
Trump không đề cập đến đảng mình, quốc hội hay bất kỳ cơ quan nào có thể thực hiện những thay đổi sâu rộng mà ông đã hứa hẹn. Thay vào đó, ông lại một lần nữa hứa rằng cá nhân ông sẽ khôi phục đất nước: "Tôi sẽ chiến đấu vì các bạn không ngừng nghỉ và tôi sẽ không bao giờ làm các bạn thất vọng", ông nói. "Mỹ sẽ lại chiến thắng và chiến thắng vang dội hơn bao giờ hết".
Bài phát biểu nhậm chức đầu tiên của Ronald Reagan năm 1981 chủ yếu được nhớ đến nhờ những câu khẩu hiệu như "chính phủ không phải là giải pháp cho vấn đề của chúng ta; chính phủ chính là vấn đề" nhưng toàn văn phát biểu của Reagan là một sự pha trộn tuyệt vời giữa cứng rắn và mềm mại: Ông thẳng thắn phê bình tình trạng bất ổn của quốc gia và tình hình kinh tế nhưng cũng cảnh báo rằng" tiến bộ có thể đến chậm".
Trump thì không có sự rào trước đón sau thận trọng như vậy. Ông hứa sẽ "tận diệt chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cực đoan", và ông lặp đi lặp lại chủ đề "Mỹ trước tiên", tức đặt lợi ích nước Mỹ lên hàng đầu, nói rằng ông sẽ "theo hai quy tắc đơn giản: Mua hàng Mỹ và thuê người Mỹ".
"Đây là một bài phát biểu gần như chỉ dành cho những người bỏ phiếu cho ông", Lim nhận xét. "Lễ nhậm chức thường được sử dụng để hàn gắn vết thương, nhưng ông gần như không làm việc đó". (Thực tế thì Trump có nói rằng: "Khi nước Mỹ đoàn kết, không ai có thể ngăn bước được nước Mỹ".)
Thông điệp chính của ông cho nhiệm kỳ tổng thống là một bản sao gần như hoàn toàn cốt lõi chiến dịch tranh cử của ông, một niềm tin kiên quyết rằng Mỹ đang bị tổn thương nghiêm trọng và chỉ có Trump mới có thể sửa chữa.
"Thời của những lời nói suông đã qua rồi. Giờ là thời khắc của hành động", ông tuyên bố.
Toàn văn diễn văn nhậm chức của Donald Trump
Phương Vũ