Sky News Arabia ngày 5/3 dẫn các nguồn thạo tin cho biết Yahya Sinwar, người đứng đầu lực lượng Hamas ở Gaza, đang hứng nhiều chỉ trích trong nội bộ lãnh đạo của nhóm vì đã ra lệnh mở cuộc đột kích quy mô lớn vào lãnh thổ Israel ngày 7/10/2023 mà không xin ý kiến các lãnh đạo khác của nhóm.
Các nguồn tin cho biết Yahya Sinwar cùng 3 thành viên thân cận là em trai Mohammed Sinwar, thủ lĩnh cánh quân sự Mohammed Deif và cấp phó Marwan Issa, là những người đã quyết định tấn công. Giới lãnh đạo Hamas và cơ quan chính trị của tổ chức này không hay biết về kế hoạch cũng như quyết định đột kích.
Hồi tháng 1, tờ a-Sharq el-Awsat dẫn một số nguồn tin Palestine thân cận với Lữ đoàn al-Qassam, cánh vũ trang của Hamas, tiết lộ quyết định tấn công Israel được đưa ra bởi Yahya Sinwar, em trai Mohammed, Deif, Rouhi Mushtaha, thân tín của Sinwar, và Ayman Nofal, quan chức thân cận với Deif và là cựu lãnh đạo tình báo của Lữ đoàn. Vai trò của Issa không được đề cập.
Thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar tại Dải Gaza hồi tháng 10/2022. Ảnh: AFP
Các nguồn tin của a-Sharq el-Awsat cũng cho biết Yahya Sinwar và các thân tín đưa ra quyết định vào hôm 6/10/2023, chỉ một ngày trước khi kế hoạch tấn công được tiến hành.
Để đảm bảo bí mật, nhiều chỉ huy trên thực địa của Hamas không được thông báo kế hoạch chi tiết của cuộc tập kích. Các lãnh đạo của Lữ đoàn al-Qassam cũng chỉ nhận được thông tin về kế hoạch tấn công Israel khoảng ba hôm trước khi chiến dịch diễn ra, song không biết thời điểm cụ thể.
Chỉ vài giờ trước khi cuộc tấn công bắt đầu, thông tin chi tiết về chiến dịch mới đến tai của các lãnh đạo còn lại của Hamas, trong đó có Ismail Haniyeh, lãnh đạo văn phòng chính trị của nhóm vũ trang, và Saleh Arouri, cấp phó của Haniyeh.
Giới chức Hamas chưa bình luận về thông tin.
Giao tranh ở Dải Gaza bùng phát sau khi nhóm vũ trang hôm 7/10/2023 bất ngờ mở chiến dịch tập kích hiệp đồng vào lãnh thổ Israel, sát hại khoảng 1.200 người và bắt 253 con tin.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) sau đó tiến hành không kích trả đũa quy mô lớn vào Dải Gaza trước khi điều lực lượng tiến vào vùng lãnh thổ, nhằm mục đích "xóa sổ tận gốc rễ" nhóm vũ trang.
Binh sĩ Israel tại Dải Gaza trong bức ảnh đăng ngày 28/2. Ảnh: IDF
Theo số liệu của cơ quan y tế do Hamas kiểm soát, xung đột ở Gaza đã khiến 30.631 người thiệt mạng và 72.043 người bị thương tính tới ngày 5/3, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Hơn 85% trong tổng số 2,3 triệu cư dân ở Dải Gaza đã bị mất nhà cửa, phần lớn hiện tập trung ở Rafah, thành phố có dân số khoảng 300.000 người trước khi chiến sự nổ ra.
Quân đội Israel nhiều lần tuyên bố sẽ tiếp tục đưa quân vào Rafah để tiêu diệt tàn dư của Hamas, bất chấp cảnh báo về nguy cơ xảy ra khủng hoảng nhân đạo tại đây.
Vòng đàm phán mới nhất về xung đột ở Dải Gaza đã khai mạc tại Cairo vào ngày 3/3, với sự tham dự của nước chủ nhà Ai Cập, Qatar và Palestine, song không có Israel. Mục tiêu của các bên là đạt được một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 40 ngày trước khi tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo bắt đầu.
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 5/3 cho biết phía Israel đang "tỏ thái độ hợp tác" và việc có đạt được thỏa thuận hay không hiện phụ thuộc vào Hamas. Một quan chức của nhóm cho biết lực lượng này đã đề xuất một dự thảo thỏa thuận riêng và đang chờ phản hồi từ Israel.
Phạm Giang (Theo Jerusalem Post, Sky News Arabia, Reuters)