Phiến quân Syria tuyên bố chính quyền Tổng thống Assad sụp đổ

Truyền thông Jordan dẫn lời quan chức chính phủ nước này cho biết họ "đang theo dõi các sự kiện diễn biến nhanh chóng" tại nước láng giềng Syria.

"Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của an ninh, ổn định và thống nhất của Syria, kêu gọi nước láng giềng phía bắc khôi phục hiệu quả các cơ quan của họ", theo quan chức Jordan. "Các bên đang thực những động thái củng cố an ninh và ổn định trong khu vực".

Liên minh phiến quân cho biết lực lượng của họ đang tiến vào vùng ngoại ô phía tây thành phố Deir ez-Zor, thủ phủ tỉnh miền đông Syria. Đây là thành phố lớn thứ 7 của Syria, nằm ven sông Euphrates và cách thủ đô Damascus khoảng 450 km.

Lực lượng Syria Dân chủ (SDF), với nòng cốt là dân quân người Kurd và được Mỹ hậu thuẫn, đang kiểm soát Deir ez-Zor sau khi quân chính phủ rút khỏi thành phố này. Miền đông Syria là nơi đóng quân của 900 lính Mỹ.

Chưa rõ phiến quân do HTS dẫn đầu nhắm mục tiêu kiểm soát thành phố Deir ez-Zor hay tiến sang phía bờ đông sông Euphrates. Các động thái này có thể khiến họ đối đầu với liên quân do Mỹ dẫn đầu tại Syria.

Thủ lĩnh HTS yêu cầu các tay súng dưới quyền "khiêm nhường và ứng xử nhẹ nhàng với người dân".

"Các thành viên phải bảo vệ và canh gác cơ quan công quyền lẫn tài sản công. Chúng thuộc sở hữu của người dân Syria và các bạn là người bảo vệ họ", thủ lĩnh HTS nói.

Hayat Tahrir al-Sham (HTS) là nhóm mạnh nhất trong liên minh phiến quân Syria, từng là chi nhánh của al-Qaeda tại Syria và bị Mỹ cùng một số quốc gia liệt vào danh sách tổ chức khủng bố. Nhiều người lo ngại HTS sẽ thiết lập hệ thống luật pháp hà khắc sau khi nắm quyền.

Tuy nhiên, thủ lĩnh HTS là Ahmed Hussein al-Shara khẳng định sẽ không can thiệp vào tình hình các nhóm dân thiểu số tại Syria và không ủng hộ các cuộc tấn công "mượn danh Hồi giáo" tại nước ngoài.

Truyền thông đưa tin xe tăng của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến vào chiếm thị trấn Al-Quneitra tại vùng đệm trên cao nguyên Golan. IDF chưa bình luận về thông tin này.

Cao nguyên Golan là vùng đất rộng khoảng 1.800 km2, giáp với Syria, Israel, Jordan và Lebanon. Đây là một phần của Syria kể từ năm 1944, khi quốc gia Trung Đông được công nhận là nước cộng hòa độc lập.

Israel đang kiểm soát khoảng 2/3 diện tích cao nguyên Golan sau chiến tranh năm 1967. Israel năm 1981 thông qua luật sáp nhập khu vực này vào nước họ.

Trong khi đó, Liên Hợp Quốc coi Cao nguyên Golan là một phần của Syria và đã thông qua Nghị quyết 242, kêu gọi Israel rút khỏi tất cả lãnh thổ mà họ chiếm đóng trong cuộc chiến năm 1967, bao gồm Cao nguyên Golan, Gaza và Bờ Tây. Israel từ chối làm vậy.

Elias Hanna, chuyên gia quân sự cộng tác với hãng Al Jazeera, cho biết quân chính phủ Syria đã liên tục tuyên bố "tái triển khai lực lượng" khi rút lui khỏi các thành phố, song họ không lập phòng tuyến cản đà tiến của phiến quân.

"Không ai ngờ quân chính phủ Syria mong manh đến vậy", Hanna nói. "Điều này cho thấy các binh sĩ từ Aleppo tới tận thủ đô Damascus không còn ý chí chiến đấu".

Chuyên gia này cũng đặt câu hỏi về sự vắng mặt của Sư đoàn Tăng thiết giáp số 4 Syria, do em trai của Tổng thống al-Assad là thiếu tướng Maher al-Assad chỉ huy. Đơn vị này có khoảng 18.000 binh sĩ, vận hành khoảng 500 xe tăng gồm T-90, T-72, T-62 và T-5, cùng nhiều loại thiết giáp và pháo.

Theo các trang theo dõi chuyến bay, ngay trước khi phiến quân kiểm soát sân bay Damascus, máy bay Il-76 mang số hiệu 9218 của hãng Syrian Air cất cánh từ cơ sở này. Đây là chuyến bay cuối cùng rời khỏi sân bay Damascus.

Chiếc Il-76 ban đầu hướng về vùng ven biển Syria, nơi sinh sống của cộng đồng người Alawite ủng hộ ông al-Assad. Máy bay sau đó đột ngột quay đầu và di chuyển theo hướng ngược lại trước khi tín hiệu biến mất. Chưa thể khẳng định liệu đây có phải là máy bay chở Tổng thống Assad hay không.