"Tôi rất thất vọng", thượng nghị sĩ Cộng hòa Pattrick Toomey, đại diện bang Pennsylvania, nói ngày 9/11 sau khi ứng viên Mehmet Oz được ông hậu thuẫn thất bại trước đối thủ đảng Dân chủ John Fetterman. Ông Toomey sẽ nghỉ hưu khi quốc hội Mỹ kết thúc nhiệm kỳ hiện tại vào tháng 1/2023.
"Tại Pennsylvania cũng như nhiều nơi khác, tôi nghĩ một yếu tố lớn dẫn đến đến kết quả này là ảnh hưởng tai hại từ ông Donald Trump", ông Toomey cho biết. "Sự ủng hộ từ Trump cho những ứng viên thể hiện sự trung thành với ông ấy đang trở thành rắc rối lớn".
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Patrick Toomey đặt câu hỏi trong phiên điều trần của chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Mỹ Gary Gensler trước Thượng viện ngày 15/9. Ảnh: Reuters.
Theo ông Toomey, việc ông Trump ủng hộ ứng viên Cộng hòa Doug Mastriano trong cuộc đua vào ghế thống đốc Pennsylvania đã khiến các ứng viên khác của đảng này nhận được ít phiếu hơn từ người dân bang. Mastriano cũng đã thất bại trước đối thủ Dân chủ Josh Shapiro.
"Ứng viên Cộng hòa càng mang quan điểm MAGA thì càng thể hiện kém hơn so với ứng viên bình thường", thượng nghị sĩ này nói thêm, nhắc đến chính sách "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" của cựu tổng thống Trump. "Đó là thực tế mà chúng ta phải thừa nhận".
Truyền thông Mỹ ngày 9/11 xác định Fetterman đã đánh bại Oz, đồng nghĩa đảng Cộng hòa để mất một ghế đang nắm giữ tại Thượng viện, khiến cơ hội kiểm soát cơ quan này của họ trở nên khó khăn hơn.
Sarah Chamberlain, chủ tịch liên minh các nghị sĩ Cộng hòa tại quốc hội, kêu gọi đảng này "cần đưa ra một số quyết định về ông Trump". Bà cho rằng cách ông Trump và đảng Cộng hòa phản ứng với vấn đề quyền phá thai đã làm giảm sự ủng hộ trong nhóm cử tri độc lập.
Cựu tổng thống Donald Trump (đội mũ đỏ) dự một sự kiện vận động của ứng viên Cộng hòa Mehmet Oz tại Latrobe, bang Pennsylvania, ngày 5/11. Ảnh: Reuters.
Cuộc bầu cử giữa kỳ tại Mỹ đang diễn ra kịch tính, với đảng Cộng hòa dẫn trước đảng Dân chủ tại Hạ viện, trong khi chênh lệch tại Thượng viện rất sít sao.
Đảng Cộng hòa từng kỳ vọng sẽ tạo "làn sóng đỏ khổng lồ" để giành quyền kiểm soát lưỡng viện quốc hội. Tuy nhiên, kết quả đến nay cho thấy đảng Cộng hòa mới giành được 16 ghế từ tay Dân chủ, trong khi đảng Dân chủ "đổi màu" được 4 ghế.
Đảng Cộng hòa đang giành 209 ghế nghị sĩ tại Hạ viện, còn đảng Dân chủ là 191 ghế. Một đảng cần tối thiểu 218 ghế để kiểm soát Hạ viện Mỹ.
Tại Thượng viện, đảng Cộng hòa đang nắm 49 ghế, nhiều hơn một ghế so với phe Dân chủ, ba bang chưa xác định kết quả là Arizona, Nevada và Georgia. Bang Georgia nhiều khả năng phải tổ chức thêm vòng bầu cử vào đầu tháng 12 vì hai ứng viên Herschel Walker đảng Cộng hòa và đối thủ đảng Dân chủ, thượng nghị sĩ đương nhiệm Raphael Warnock, đều không đạt đủ 50% số phiếu cần thiết để chiến thắng.
Cục diện bầu cử lưỡng viện Mỹ tính đến 11h (giờ Hà Nội) ngày 10/11. Đồ họa: CNN.
Trump trước đó cho biết sẽ ra "thông báo rất quan trọng" vào tuần tới, khi có nhiều đồn đoán ông sẽ tái tranh cử năm 2024. Tuy nhiên, một số đồng minh của Trump khuyến nghị ông nên hoãn thông báo này bởi có vẻ "sóng đỏ khổng lồ", ám chỉ phe Cộng hòa thắng lớn trong bầu cử giữa kỳ, không thành hiện thực.
"Mọi thứ là vì Herschel. Tôi sẽ khuyên ông ấy hoãn lại cho đến sau cuộc bầu cử vòng hai ở Georgia", Jason Miller, cố vấn lâu năm của ông Trump, nói. "Tôi không đơn độc khi nhận định nước đi tốt nhất của ông Trump lúc này là dồn mọi nỗ lực để Walker chiến thắng".
Ông Trump chưa bình luận về tuyên bố này, cũng như những lời đổ lỗi từ các thành viên đảng Cộng hòa.
Như Tâm (Theo WSJ, Washington Post)