Reuters hôm nay dẫn lời nguồn tin an ninh Syria cho biết Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tiến sâu khoảng 10 km vào lãnh thổ nước này và đến thành phố Qatana, phía đông khu phi quân sự do Liên Hợp Quốc quản lý trên Cao nguyên Golan.
Hai nguồn tin an ninh khu vực thêm rằng các đơn vị IDF đang hiện diện cách thủ đô Damascus của Syria khoảng 25 km về phía tây nam.
Tổ chức Hayat Tahrir al-Sham (HTS) đang kiểm soát Damascus chưa lên tiếng về thông tin.
Avichay Adraee, phát ngôn viên IDF, khẳng định "thông tin quân đội Israel đang tiến về hoặc áp sát Damascus là sai sự thật". "IDF đồn trú trong vùng đệm và tại các điểm phòng thủ gần biên giới để bảo vệ Israel", ông thông báo.
IDF ngày 8/12 điều các đơn vị tới vùng đệm trên Cao nguyên Golan do lo ngại "các tay súng Syria xâm nhập khu vực do Liên Hợp Quốc quản lý". IDF sau đó khẳng định chỉ hoạt động trong vùng đệm và không tiến ra ngoài.
Vị trí Cao nguyên Golan (xanh dương) và Qatana. Đồ họa: Al Jazeera
Động thái tiến quân của Israel trên Cao nguyên Golan bị Liên Hợp Quốc (LHQ) cùng một số quốc gia trong khu vực phản đối.
Stephane Dujarric, phát ngôn viên của Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, cho biết điều này đã cấu thành hành động vi phạm thỏa thuận rút quân năm 1974 giữa Israel và Syria.
Qatar gọi đây là "diễn biến nguy hiểm và chiến dịch tấn công vào chủ quyền, thống nhất của Syria", cảnh báo nó sẽ làm leo thang bạo lực và căng thẳng trong khu vực. Arab Saudi cáo buộc Israel "vi phạm luật pháp quốc tế và quyết tâm phá hoại cơ hội khôi phục an ninh, ổn định và toàn vẹn lãnh thổ Syria".
Iraq và Iran cũng đưa ra quan điểm tương tự, đồng thời kêu gọi Hội đồng Bảo an LHQ đưa ra phản ứng để buộc quân đội Israel ngừng đồn trú trong vùng đệm trên Cao nguyên Golan.
Cao nguyên Golan là vùng đất rộng khoảng 1.800 km2, giáp với Syria, Israel, Jordan và Lebanon. Đây là một phần của Syria kể từ năm 1944, khi quốc gia Trung Đông được công nhận là nước cộng hòa độc lập.
Binh sĩ Israel tại miền nam Syria trong ảnh công bố ngày 9/12. Ảnh: IDF
Israel đang kiểm soát khoảng 2/3 diện tích cao nguyên Golan sau cuộc chiến tranh năm 1967. Giới chức Israel năm 1981 cũng thông qua luật sáp nhập khu vực này vào nước họ.
Tuy nhiên, LHQ coi Cao nguyên Golan là một phần của Syria và đã thông qua Nghị quyết 242, kêu gọi Israel rút khỏi tất cả lãnh thổ mà họ chiếm đóng trong cuộc chiến năm 1967, gồm Cao nguyên Golan, Dải Gaza và Bờ Tây. Tuy nhiên, Israel từ chối tuân thủ nghị quyết này.
Sau khi các nhóm vũ trang đối lập kiểm soát thủ đô Damascus ngày 8/12, Israel không kích hàng loạt mục tiêu tại nước láng giềng. Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) có trụ sở tại Anh nói rằng không quân Israel đã tấn công Syria hơn 300 lần kể từ khi có thông báo chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Reuters, ToI)