Có thể chia nội dung chạy 400m rào thành hai phần là vượt rào và chạy không rào. Nhưng, hai yếu tố này liên quan chặt chẽ với nhau. VĐV không chỉ cần vượt rào nhanh, mà còn phải tạo đà để bứt đi trong quãng đường chạy không rào phía trước.
Kỹ thuật vượt rào có hai bước chủ yếu: chân trước và chân sau. Để vượt qua rào, các VĐV khi tiếp cận rào sẽ xác định nên đưa chân nào lên trước. Họ sẽ nâng đùi chân trước lên cao trong lúc lấy chân sau làm trụ để bật lên. Sau đó, mới duỗi căng chân trước để vượt qua rào. Cùng lúc vượt rào, VĐV mở hông, đùi chân sau dạng sang một bên và cẳng chân co lại. Điều này tạo ra chuyển động xoay hông từ sau ra trước, tạo ra động lực để duy trì tốc độ cao sau khi tiếp đất. Khi chân trước tiếp đất, chân sau di chuyển ra trước để không làm lỡ nhịp chạy nào.
Quách Thị Lan (giữa) so kè với Petersen (trái) và Woodruff (phải) trong phần lớn cuộc đua, trước khi tụt lại ở khoảng 100m cuối. Ảnh: Reuters
Thời gian để Lan vượt rào thường thấp hơn bốn đối thủ bên cạnh, gồm Sydney McLaughlin làn 5, Leah Nugent làn 6, Gianna Woodruff làn 7 và Sara Petersen làn 9. Các VĐV còn lại có thành tích thấp hơn hẳn nhóm này.
Trung bình ở rào ba và bốn, Lan mất 0,48 giây tính từ lúc nhấc chân sau khỏi mặt đất, cho đến lúc đặt chân trước xuống đất. Chỉ số này của các chân chạy khác là McLaughlin 0,42 giây, Nugent 0,40 giây, Woodruff 0,38 giây và Petersen 0,36 giây. McLaughlin - người đang giữ kỷ lục thế giới - vượt trội so với các VĐV còn lại và cô cũng không chơi hết sức.
Giả sử trung bình Lan vượt rào chậm hơn các đối thủ khác 0,1 giây, cuộc đua gồm 10 rào, cô sẽ thiệt hơn so với các đối thủ một giây - chênh lệch lớn ở cự ly 400m.
Điểm khác biệt trong kỹ thuật tiếp đất của Lan là cô không giậm cả lòng bàn chân trước xuống đất, mà chỉ tiếp bằng mũi chân. Điều này giúp cô bứt đi nhanh hơn. Trung bình tính từ lúc chạm mũi chân trước xuống đất đến lúc chạm chân sau xuống đất, Lan tốn 0,16 giây ở rào ba và bốn, thành tích này tương đương McLaughlin và nhanh hơn chút ba đối thủ còn lại.
Lan tiếp đất bằng mũi chân trước, sau khi nhảy qua rào số ba. Ảnh: chụp màn hình
Nhờ đó, Lan bù đắp cho điểm yếu nhảy rào bằng sở trường chạy không rào. Tính từ lúc mũi chân sau chạm đất ở rào ba, cho đến mũi chân trước rời mặt đất ở rào bốn, Lan chỉ mất 3,72 giây, nhanh hơn các đối thủ như McLaughlin, Woodruff và Petersen - với trung bình 3,84 giây. Đoạn này Nugent chạy mất 4,04 giây, và càng tụt lại.
Nếu xét thành tích chạy 400m, Lan nhanh hơn các đối thủ, ngoại trừ McLaughlin. Kỷ lục cá nhân của chân chạy quê Thanh Hoá là 52,06 giây, nhanh hơn hẳn Nugent 53,47 giây, Woodruff 52,78 giây và Petersen 53,39 giây. Còn kỷ lục 400m của McLaughlin là 50,07 giây, vượt trội so với phần còn lại.
Lan kết thúc nhóm ba vòng loại 400m rào hôm 31/7 với thành tích 55,71 giây. Các vị trí đầu lần lượt thuộc về McLaughlin 54,65 giây, Woodruff 55,49 giây, và Petersen 55,52 giây. Nugent đáng lẽ có thành tích khoảng 55,53 giây và đứng thứ tư, nếu cô không phạm lỗi lấn làn và bị huỷ kết quả. Petersen đã giảm tốc độ ở khoảng 10 m cuối khi chắc suất trong top 4, để vào bán kết. Còn Woodruff cũng giảm nhịp độ trong vài mét cuối, vẫn nhanh hơn Lan 0,22 giây. Đây là cách biệt lớn nếu so với lúc cả hai tiếp cận rào tám, Woodruff chỉ nhanh hơn Lan khoảng 0,08 giây.
Một phần lý do dẫn tới sự hụt hơi của Lan trong khoảng hơn 100m cuối là sai lầm cá nhân. "Trong phần thi hôm nay, điều đáng tiếc là tôi bị lỗi kỹ thuật ở hai rào cuối. Tôi sẽ quyết phục thù ở lượt chạy bán kết", Lan nói hôm 31/7.
Lỗi mà Lan nhắc đến nhiều khả năng xuất hiện khi tiếp đất chân trước. Không như ở những rào trước đó, Lan tiếp đất bằng một phần lớn và thậm chí cả lòng bàn chân trong ba rào cuối. Điều này giảm đà bứt đi nhanh hơn của cô ở đoạn đường không rào tiếp theo.
Lan tiếp đất lỗi khi để chân trước giậm cả lòng bàn chân xuống đất. Ảnh: chụp màn hình
Giữa rào tám và rào chín, Lan chạy hết 4,64 giây, không còn nhanh hơn so với các đối thủ khác là McLaughlin 4,52 giây, Nugent 4,36 giây, Woodruff 4,60 giây và Petersen 4,80 giây. Trong đó, Nugent hưởng lợi lớn từ việc lấn làn sau rào tám. Còn Petersen vốn là chuyên gia vượt rào khi đã thi nội dung này 20 năm, và thời gian nhảy qua rào của cô luôn thấp nhất trong nhóm thi này, ngay cả khi so với McLaughlin.
Giữa rào chín và mười, Lan cũng chạy hết 4,72 giây, chỉ nhanh hơn Petersen. Còn từ rào 10 đến đích, Lan chạy hết 5,80 giây, chậm hơn tới 0,24 giây so với Nugent. Cũng không loại trừ khả năng chân chạy Thanh Hoá đuối sức trong khoảng 100m cuối, càng khiến lỗi tiếp đất của cô như nói ở trên nghiêm trọng hơn.
Ở bán kết, Quách Thị Lan chạy làn 3, trong nhóm đầu tiên lúc 18h35 thứ Hai ngày 2/8 cùng Amalie Iuel (Na Uy), Carolina Krafzik (Đức), Paulien Couckuyt (Bỉ), Janieve Russell (Jamaica), Dalilah Muhammad (Mỹ), Sage Watson (Canada) và Linda Olivieri (Italy). Thành tích vòng loại của những đối thủ này là Iuel 55,65 giây, Krafzik 54,72 giây, Couckuyt 54,90 giây, Russell 54,81 giây, Muhammad 53,97 giây, Watson và Olivieri 55,54 giây.
Bán kết lấy hai người nhanh nhất mỗi nhóm vào chung kết. Sau đó, vớt thêm hai VĐV còn lại có thành tích cao. Chung kết gồm tám VĐV thi đấu cùng lúc. Cơ hội để Lan vào bán kết rất nhỏ, nhưng cô có thể phấn đầu vượt qua chính mình. Thành tích 55,71 giây của Lan ở vòng loại là kết quả tốt thứ hai sự nghiệp của cô, sau kỷ lục cá nhân 55,30 tại Asiad 2018. Nếu Lan duy trì phong độ ở vòng loại, và khắc phục được hai sai lầm ở rào cuối, cô có thể cải thiện được khoảng 0,4 đến 0,5 giây.
Còn trong dài hạn, nếu cải thiện tốt hơn kỹ năng vượt rào, Lan có thể đạt kết quả nhanh hơn tới một giây so với hiện tại.
Xuân Bình