"Họ sẽ giải giáp vì họ nói sẽ làm như thế. Nếu họ không làm, chúng tôi sẽ giải giáp họ", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng ngày 14/10. "Điều đó sẽ diễn ra rất nhanh chóng và có thể rất dữ dội, nhưng họ sẽ phải giải giáp".
Ông Trump không nêu bên nào sẽ chịu trách nhiệm giải giáp Hamas và liệu Mỹ có tham gia hoạt động này hay không, song khẳng định ông không đùa về vấn đề này. Tổng thống Mỹ cho biết Hamas đảm bảo với ông rằng "vâng thưa ngài, chúng tôi sẽ giải giáp", sau đó làm rõ thông điệp này được "chuyển qua các bên trung gian ở cấp cao nhất".
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 14/10. Ảnh: AP
Hamas tới nay vẫn từ chối giải giáp, dù đây là một phần quan trọng trong giai đoạn tiếp theo của kế hoạch 20 điểm do ông Trump đề xuất về lệnh ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình lâu dài ở Trung Đông.
Một điểm gây tranh cãi nữa là dù Hamas đã thả 20 con tin còn sống ngày 13/10, nhóm này vẫn giữ thi thể của 24 người và mới trả lại 4 thi thể. Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben Gvir dọa cắt nguồn cung viện trợ cho Dải Gaza nếu thi thể các binh sĩ nước này vẫn bị giữ tại khu vực.
"20 con tin đã trở về, điều đó rất tốt. Một gánh nặng lớn được gỡ bỏ, nhưng công việc chưa hoàn thành", ông Trump cho biết. "Các thi thể chưa được trả lại như đã hứa. Giai đoạn hai bắt đầu ngay bây giờ!".
Ông Trump sau đó nói với các phóng viên rằng Hamas báo cáo sai về số lượng thi thể. "Dường như họ không giữ các thi thể đó bởi chúng ta đang đề cập đến con số ít hơn nhiều. Đó là một vấn đề rất khó khăn", ông cho biết.
Israel và Hamas ngày 9/10 ký thỏa thuận giai đoạn một về ngừng bắn tại Dải Gaza, sau các vòng đàm phán ở Ai Cập. Thỏa thuận có hiệu lực từ ngày 10/10, theo đó quân đội Israel rút quân về sau ranh giới Đường Vàng và kiểm soát khoảng 53% lãnh thổ Gaza, phần lớn ở bên ngoài các khu vực đô thị.
Ranh giới Đường Vàng tại Dải Gaza. Đồ họa: AFP
Hamas ngày 13/10 trả tự do cho 20 con tin cuối cùng và bàn giao thi thể những người đã mất. Đổi lại, Israel đã trả tự do cho 1.986 tù nhân, hầu hết là người Palestine, bị giam trong các nhà tù nước này. Một bệnh viện ở Dải Gaza cho biết đã tiếp nhận thi thể 45 người Palestine được Israel trao trả theo thỏa thuận.
Lãnh đạo Ai Cập, Mỹ, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ cùng ngày ký tuyên bố chung về Dải Gaza, theo đó các bên cam kết theo đuổi tầm nhìn toàn diện về hòa bình, an ninh và thịnh vượng chung khu vực, đồng thời hoan nghênh những tiến bộ đã đạt được về thiết lập thỏa thuận hòa bình "toàn diện và bền vững" tại khu vực.
Theo lộ trình hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất, sau khi các bên bàn giao con tin và tù nhân, Israel sẽ bắt đầu rút lực lượng khỏi Dải Gaza để chuẩn bị cho các bước đàm phán tiếp theo.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, Reuters)