Trong một sự kiện gần đây, Adrianne Shropshire, giám đốc điều hành BlackPAC, tổ chức chính trị đại diện cho cộng đồng người Mỹ gốc Phi, đã thảo luận về cách Tổng thống Joe Biden lãnh đạo đất nước và thành tựu ông đạt được kể từ khi lên nắm quyền năm 2021.
Không ít người tham dự hội nghị đã bày tỏ ngạc nhiên khi biết về các đạo luật mà ông Biden đã thúc đẩy thông qua, cũng như nền kinh tế Mỹ được cải thiện như thế nào xuyên suốt nhiệm kỳ của ông.
"Một số người nói rằng họ không biết gì về tất cả những điều này. Vì sao đảng Dân chủ tuyên truyền thông điệp kém vậy", Shropshire cho hay. "Đó là nhận định được chia sẻ khá rộng rãi".
Đây được coi là lý do tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Biden liên tục ở mức thấp trong những cuộc khảo sát vài tháng qua, trong khi Donald Trump, đối thủ của ông trong cuộc tái đấu vào tháng 11, không ngừng xuất hiện tại nhiều cuộc vận động và kêu gọi người ủng hộ "làm nước Mỹ vĩ đại trở lại".
Hai ứng viên sẽ đối đầu nhau trên đường đua vào Nhà Trắng năm nay. Đây là cuộc tái đấu đầu tiên giữa một tổng thống đương nhiệm và một cựu tổng thống Mỹ kể từ năm 1892.
Nhưng không giống như năm 2020, khi được ưu ái hơn đối thủ trong toàn bộ chiến dịch tranh cử, ông Biden lần này phải đi trên con đường khó khăn hơn. Theo giới chuyên gia, cơ hội tái đắc cử của ông không vượt quá 50% và những người ủng hộ Tổng thống nên chấp nhận thực tế rằng cánh cửa để Trump giành lại Nhà Trắng đang rất rộng mở.
Tổng thống Mỹ Joe Biden vận động tranh cử ở thành phố Las Vegas, bang Nevada, ngày 5/2. Ảnh: AFP
Các cuộc khảo sát từ hàng loạt tờ báo và hãng thông tấn lớn trong tháng 1 và 2, thời điểm bắt đầu vòng bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ và Cộng hòa, cho thấy ông Trump có tỷ lệ ủng hộ cao hơn ông Biden, với mức chênh lệch từ 2 đến 4 điểm phần trăm. Chúng được coi là bằng chứng cho thấy Tổng thống đương nhiệm gặp khó khăn đến mức nào khi khởi động chiến dịch tranh cử.
Những lo lắng về tuổi tác, nỗi thất vọng trước cách ông Biden quản lý nền kinh tế cũng như việc ông kiên quyết ủng hộ Israel tiến hành chiến dịch tấn công Dải Gaza được cho là lý do chính khiến liên minh ủng hộ ông có vẻ nhỏ hơn và kém nhiệt tình hơn so với năm 2020.
Ông Biden, hiện 81 tuổi và là tổng thống đương nhiệm cao tuổi nhất của Mỹ, từ lâu đã đối mặt với những mối lo ngại về tuổi tác.
Tháng trước, công tố viên đặc biệt Robert Hur phụ trách vụ ông Biden xử lý sai tài liệu mật, đã gọi đương kim Tổng thống Mỹ là "ông già tốt bụng và có trí nhớ kém". Cuộc thăm dò gần đây của New York Times và Đại học Siena cho thấy 73% tổng số cử tri cho rằng ông đã quá lớn tuổi để điều hành Nhà Trắng hiệu quả.
"Tôi nghĩ điều ông ấy cần là uống một viên thuốc cải lão hoàn đồng và trẻ lại 40 tuổi", thượng nghị sĩ Dân chủ Bernie Sanders, 82 tuổi, nói đùa về tuổi tác của Tổng thống Biden. "Và nếu có viên thuốc đó, hy vọng ông ấy sẽ chia sẻ nó với tôi".
Dù chỉ nói đùa, những bình luận của thượng nghị sĩ Sanders cho thấy vấn đề tuổi tác rõ ràng cũng là thứ khiến đảng Dân chủ để tâm. Trước mối lo ngại ngày càng tăng, một số đảng viên Dân chủ đã thúc đẩy Tổng thống Biden có những hành động cụ thể để thể hiện rằng ông hoàn toàn đủ khả năng đảm nhận công việc.
Thượng nghị sĩ Sanders vẫn bày tỏ tin tưởng, cho biết ông kỳ vọng Tổng thống Biden sẽ thực hiện "một chiến dịch mạnh mẽ" để phô diễn những thành tích của mình cũng như giải thích rõ hơn cho công chúng về chương trình nghị sự trong nhiệm kỳ hai.
Ngoài vấn đề tuổi tác, một thách thức không nhỏ khác với Tổng thống Biden là cuộc xung đột Israel - Hamas đang diễn ra. Tình hình ở Gaza đã khiến nhiều bộ phận quan trọng trong liên minh giành chiến thắng năm 2020 của Tổng thống Biden xa lánh ông, như các cử tri trẻ, những người cấp tiến và một số cử tri da màu.
Chiến dịch tranh cử của ông để mất 13% cử tri trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Michigan, những người đã lựa chọn "không bầu cho ứng viên nào". Nhưng tỷ lệ này còn cao hơn nhiều ở cuộc bầu cử sơ bộ bang Minnesota trong ngày Siêu thứ ba, với 19%.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tại Rock Hill, Nam Carolina, hôm 23/2. Ảnh: AFP
"Tổng thống Biden thể hiện sự yếu đuối của mình trong cuộc xung đột vì ông ấy không thể duy trì những gì chúng ta lâu nay vẫn tuyên bố là giá trị mà Mỹ muốn theo đuổi", nghị sĩ Pramila Jayapal, lãnh đạo Nhóm Cấp tiến Quốc hội, cho hay. "Tôi đã nói trực tiếp với Nhà Trắng rằng chúng ta thực sự có thể thua cuộc bầu cử trước Donald Trump vì cuộc xung đột này".
Bà Jayapal và các đảng viên Dân chủ khác cho rằng mỗi ngày xung đột tiếp diễn là một ngày đảng của họ sẽ phải căng mình để đưa ra thông điệp về việc Tổng thống Biden vượt trội đối thủ như thế nào, vì các cử tri tức giận sẽ không lắng nghe ông trước bất cứ điều gì.
Theo một số đảng viên Dân chủ cấp tiến, để giành lại ủng hộ, Tổng thống Biden phải làm nhiều hơn ngoài việc kêu gọi ngừng bắn, đồng thời chấm dứt viện trợ quân sự vô điều kiện cho Israel.
"Lời kêu gọi ngừng bắn chỉ phát huy tác dụng cách đây vài tháng", Tổng chưởng lý Minnesota Keith Ellison nói. "Mọi người đang tìm kiếm một bước thay đổi lớn bởi sau khi chứng kiến 30.000 người chết và vô số người mất nhà cửa, suy nghĩ chung hiện lên là 'chúng ta không thể tiếp tục như thế này'. Thế giới không thể tiếp tục như thế này".
Tổng thống Biden dường như đã nhận ra điều này và nỗ lực tăng cường sức ép với Israel để đạt được lệnh ngừng bắn cũng như tăng viện trợ nhân đạo cho Gaza.
Khi đọc Thông điệp Liên bang tuần trước, ông đã công bố kế hoạch cho quân đội Mỹ xây dựng bến tàu tạm ở bờ biển Gaza để chuyển hàng viện trợ nhân đạo vào khu vực. Tuyên bố này của ông đã nhận được đánh giá tích cực từ nhiều chuyên gia cùng phản ứng tốt từ công chúng Mỹ.
Nhà Trắng cũng tìm cách tăng cường quảng bá thành tựu kinh tế của ông Biden. Các chỉ số kinh tế Mỹ hiện tại hầu hết đều đi theo một hướng. Lạm phát hạ nhiệt, niềm tin người tiêu dùng tăng cao. Nhiều người Mỹ nhìn chung cảm thấy hài lòng về hoàn cảnh kinh tế của mình.
Nhưng nhiều người Mỹ chưa tin rằng Tổng thống Biden là người tạo nên những điều tích cực này. Khảo sát hồi đầu tháng 3 của New York Times cho thấy chỉ 19% người được hỏi nói rằng nền kinh tế đang tốt hơn so với 4 năm trước, khi ông Trump còn đương chức. 65% cho rằng tình hình hiện nay tồi tệ hơn. Một năm trước, 23% nói nền kinh tế đang tích cực, 40% cho rằng mọi thứ tệ hơn và 36% nói tình hình không thay đổi.
"Đang có một độ trễ ở đây", Thống đốc New Jersey Phil Murphy, đồng minh của Tổng thống Biden, nói. "Tôi nghĩ việc Tổng thống nhận được tín nhiệm xứng đáng chỉ là vấn đề thời gian".
Sau nhiều nỗ lực của ông Biden và phe Dân chủ, độ trễ đó đã dần được thu hẹp. Theo khảo sát do Reuters/Ipsos thực hiện ngày 7-13/3, tỷ lệ ủng hộ ông Biden là 39%, còn cựu tổng thống Trump là 38%. Ông Biden cũng dẫn trước ông Trump một điểm phần trăm trong cuộc thăm dò do Civiqs/Daily Kos thực hiện ngày 9-12/3.
Tổng thống Biden vẫn còn gần 8 tháng nữa để xoay chuyển tình thế và lịch sử cho thấy, đảng Dân chủ những năm gần đây đã giành chiến thắng trong một loạt cuộc bầu cử bằng cách tập trung các chiến dịch của họ vào vấn đề quyền phá thai.
"Rõ ràng đây là một cuộc bầu cử về cảm xúc chứ không phải cuộc bầu cử về logic", Tory Gavito, chủ tịch Way to Win, nhóm vận động theo chủ nghĩa tự do, nói.
Vũ Hoàng (Theo CNN, AFP, Reuters)